tet, aërem inflammabilem & carbonium duas efle fubftantias a fe invicem ,
& quidem natura & indole adeo diverfiffimas , ut- carbonium, combuftione
carbonis in aëre vitali, fluicji aëriformis, gas vero inflamrrabile, eadem
mcthodo traftatum , aquofi fluidi acquirat babitum , illud ergo expandatur,
hoc condenfetur. Ex omnibus his jam maxima cum probabilitate, imo plena
cum fecuritatè concludamus , carbonium effe bafim aëris fixi, proprie-
tate gaudens decomponendi aërem vitalem ; adeoque aërem fixum combi-
natione carbonii & bafeos aëris vitalis certaque quantitate calorici invicem
faturantium revera produci, & non evolvi. ‘
Nonne ergo minime cum Clariffimo Gren (Z. c. pag, 85.) aflumen-
dum eft, bafim tantummodo aëris fixi acidam ineffe corporibus, in horum
deftruttione fecerni, materiam caloris attrahere, ligare, & fic cum ipfa
in fluidum aëriforme abire ? Diximus, experimentis Cl. Lavoifier innixi,
pondus producti acidi carbonici æquare fummam ponderum carbonis com-
bufti & aëris vitalis decompofiti. Sequitur itaque, carbonem in integrum
conftare ex bafi ilia aëris fixi acida, juncla cum bafi aëris vitalis,' combu-
ftione carbonis decompofiti, ficque transmutanda in fluidum elafticum, poft-
quam calorico ambo imbuta funt, Nullus hie datur locus', expediendi aërem
vitalem aut forma lucis aut caloris, quippe quod pondus aëris fixi
produfti fuperat illud carbonis, imo in ratione pondèris aëris vitalis con-
iumti; nec juvat amplius phænomenon hoc explicare ex hypothefi de in-
cremento gravitatis abfolutæ per jafturain corporis cujusdam gravitate negativa
gaudentis, utpote folide refutata, & rejecla. Hæc quum ita fint, pa-
lam eft, oxygemum mgredi fynthefim aëris fixi, carbonemque ( fiv e ba-
fis aëris fixi acide, five carbonium ftatuatur, perinde eft) eo ipfo ceffare efle
iubftantiam phlogifticam, utpote in integrum conflatam, ex bafi aëris fixi
folifolida,
confequenter onmi phlogifto competente proprietate deftitutam. Et
fic affertum tum Cl, Gren, carbonium videlicet efle principium præfuppo-
fitum conftituens aërem fixum, tum aliorum, qui perhibent, aërem fixum
produci ex aëre vitali & inflammabili, vel quocunque alio phlogifti genere
non demonftrato, omnino refutatum elfe, cenleo.
Non pluris, ,ac omnia haftenus allata argumenta ad evincendamf
phlogifti præfentiam, valent ilia ab inflammatione diverfarum lubftantiarum
intra gas acidum muriaticum oxygenatum depromta. Res per fe loquitur,
quippe quod gas illud phlogifto carere a priori fupponunt, metalla vero,
cæteraque corpora inflammabilia eodem iniprægnata efle citra demonftratio-
nem aflumunt, quam hypothsfim dein pro fundamento firmiflimo explican-
dorum inflammationis phænomenorum & demonftrationum adhibent. Nos
e contrario, demonftrando prius evidentiffime oxygenii præfentiam in gas
illo muriatico, rationem reddimus phænomenorum fyftemati antiphlogiftico
apprime conformera.
Ex haftenus diftis jam Iponte etiam patet, quam vago fundamento
innixa fint argumenta, quæ Clariffimus Carradori ( Annali di chimica &c.
di Brugrmtelli, in Pavia 1790. Tomo I. pag. 1 .) contra aquæ decompofi-
tionem in experimentis eleftricis Clariffimorum Virorum van Trooftwyk &
Deiman a principio inflammabili in fluido eleclrico exiftente defumit, De-
fideratis & hocce in cafu experimentis præfentiam ejusmedi principii in materia
electrica direîte docentibus, facile lolvuntur argumenta ilia unica
Prieftleyi obfervatione, aquam folo calore in bina decomponi fluida aëri-
forniia. Refutata enim immortalis Scheelii hypothefi, caloris materiam ex
phlogifto & vitali aëre conftare, nullus jam cheinicorum phlogifton in ca-
M tori