id ’ I T E R A L P I N U M
cum majori femper majorique incremento, pulfuque inae-
- quali moleilabat.
cauri in Cauf am Mali tarn atrocis, & latè vagantis , in perverfo
Rerum Nonnaturalium üfu latere ratus, veniam, ilatim ac
acceffi, petii, anxiè & fedulò omnia perquirendi, atque in-
ilituto Examine fequens formavi, jam ante demortui fedlio-
nem, Ratiocinium fEtiologicum. •
¿ ire . Vallis ipfa Angelimontana, quoniam in editiori Spbfylva-
niae plaga Meridionali eil pofita, & feptingentis pedibus Valle
Urienfi elevatior, montibus undique cinéia, iifque perpetua
Nive & Glacie tectis, afperiori & frigidiori femper per-,
flatur Aere, unde natumProverbiüm, Es [eye in diefemThal
i"3 Monat Winter, was darüber, feye Sommer ; durare hyemem
per tredecim menfes, refiduo, fiquid fit , anni tempore aftati
re.liEto'\ conferendum cum Proverbio Rh^torum ilio, quod
in Valle Rhenanà feu Rhinwaldia viget, in Rheinwald feyen
9 Monat Winter, und 3 Monat Kalt ; hyemem durare per
menfes novera, trihm autem reliquie menßbus frigorie nuUas
effe inducine, (vid. Stoicheiol. Helvet. p. 16.) Ut huc qua-
dret illud Silii Italici :
Jfullum Ver ufquam, nullique aftatis honores:
Sola jugis habitat diris, fedefque tuetur
‘Perpetuai deformis hyems-, illa undique nubes
Hdc atras agit, & mixtos cum grandine nimbo s.
Jam cuntti flatus, ventique furentia regna
Clivo f i pofuére domo, caligai in alt is
Obtutus faxis, abeuntque in nubila montes.
Ab Aere hocce frigidiori, licet de cantero puriori, impe-
ditur non parùm Tranfpiratio cutanea tum feniibilis, rum
A a®', utraque ad fanitatis confervationem apprimè necef-
faria, retinentur in Mafia fanguinea excernendi varii generis
fubtiles acrefque halitùs, qui ìnteilino mora fefe indies exa-
cuunt, fanguinis folvunt, ferum ad falfedinem difpo-
nunt, omnefque humores inquinant, tanto magis, fi frigidiori
fefe aflociant frequentes Nebulae, Pluviae, Nives, Venti,
hifce enim tonus ipfe fibrarum cutanearum infirmatur,
glandularum officium fccretorium minus refìè procedi!, un-
■ de
de malorum Uias corporibus noilris inferri poteil. Influxus
hic Aeris natura frigidi, qui extra Coenobium corrigi ne-
quit, intra Cdlarum clauftra poterit ad temperaturam redigi
diligenti feneitrarum praeclufione, & moderata fornicum
calefazione, ficuti humiditas corrigi debet fuffumigiis ex L i-
gnis Juniperioo & Peucino prseparandis. Potus Ordinarius,?*« v
Vinum ex DecimisKufnacenfibus, ad LacuntTigurinum c.ol-
leélum, non equidem eli in generofitate fuà aequipa’randum ,
Italico vel Alfatico, tale tamen, in quod vel nulla,-vel mi- *
nima pars culpae transferri debet, multò minus eil idLithar-
gyrio, aut aliis id genus venenis adulteratum, quemadmo-
dum per Annorum 1694,, 9 f & 9 ^ decurfum triiles. in & extra
Patriam noitram fenfimus Vinorum aullerorum hac ratio-
ne ad mulleam dulcedinem redaflorum ufu effeélus, .pailìm
in Ephemtridibus Natura Curio fòrum memoratos, Se in pe-
culiaribus TraZatibus deferiptos. Vini quidem Tigurini
praeftantiam, licet gentile id mihi fit, in prtéfentia non de-' .
fendam-, all non magis probo, quam Gefnerus de Latte Se
Qperibus Lattar p. 50. b. eos, qui inter quatuor Elementa
Helvetia jccjfè fitta Glaronenfem Cafeum pro Terrei connu-
merant, ut Vinum Tigurinum Aqtta loco, Rhatorum feuLe-
pontiorum Lìnguam Aèris vice, Friburgenfìum Al011 et am pro
Igne recenfènt ; nimirum quatuor hiec ceu omnium vilijfima
fèlegerunt, Elementa proportione quadam nomìnantes, aut
quòd ad vitam hac quoque neceffaria flint. Vinum ex Agro
f igurino advicinos quoque tranfinittitur -, huic aqua vitium,
quòd auflerum flit, impinguiti. Moneta priburgi, quod Aventici
colonia eft, ex Atre fit : Non peteft autem vita commodè
abfque Moneta tranfigi. Rhetica Lìngua levis eft, ex Italica
corrupta, itaqne refpondet A e r i, ex cujus repercuffu vox
refllit : Eft vero fl> IAtnguà ad commoditatem vivendi necejfi-
tas. Cafeus raßlis Lerram refert, ut illis placet ; forte quòd
durìufculus ac ftdldus [it, prafertìm antìquior, unde etiam
raditur cultris aut dolabellis ad id fattis : Vitam autem fine
Lattariis non facile effet Helvetiis dgere. Elementum hoc
Tigurinorum, imò&- Monafterii Engelbergenfis, culpl,quae
ìpfi fuit impacia, tanto lubentiùsatque fecuriùs eximo, quòd