TAB.-
Vili.
Tig. it .
z ¿z I T E R A L P I N U M
ridantis coloris. arbufcularum feries, inter Dendritas rarif-
fimos optimo Jure referendus. vid. Fig- 7. de quorum ge-
neratione peculiarem confcripii Epiftolicam Diflèrtationem
reperiundam in Mifcell. Nat. Curio/. cDec. III. An. V. &
Vi. p. 57.
Accidit Cryftallifatio pailim quidem in variis Terrae par-
tibus in diverfis Europae Regionibus, in omnibus Me-
‘tallorum fodinis, nullibi tarnen major reperitur Cryiìal-
lorum copia, pulchrior diverfitas, major moles, quàm
in Summis Alpium Helveticarum Jugis, praecipuè vero
Gotthardo, & ejus Brachiis, ut hìc Patriam Cryftallo-
rum de jure optimo collocem >. nec proin vitio mihi vertat
A lp e s ,
Summ a
C ry ß a lle
rum Patria.
quifpiam,' quòd adeò diftufé hanc materiam pertra-
iìem. Majoris adhuc moliminis res eflet, & Libro integro
materiam daret, fi omnes vellem exponere varieta-
tes, omnes examinare Hypothefes, omnium Phaenome-
norum enucleare caüfas, recenfere Loca Natalia. Helvetia
autem aoftra non ignora videtur, ut Patria Cryftal-
lorum, ipiì Coniulto Naturae Plinio. Ita enim is Hift.
Nat. L. XXXVII. c. z. Oriens & hanc ( Cryilallum ) mit-
t i t , Jed Lidie ¡e nulla prafertur. Nafcitur & in Afta viliß-
ma .circa Alabanda & Ortofium, finitimifque montibus, i-
tem in Cypro ; fed laudatijfma in Europa Alpium Jugis.
Et poi! : Nos liquidò affirmare poß'umus in cautibus Alpium
na/ci, atque adeò ìnviis, ut plerumque fune pendentes
earn extrahant. Videmus hinc , Alpibus primas dari,
Helveticis fubintelligi, quandoquidem hae, & non ali®,
conftituunt Europae Juga. Digna funt, quse eodem capite
fcribit idem Author , quibufve Cryfialli Defcriptionem in-
choat. Contraria buie caufa Cryftallum facit gelu vehemen-
tiore concreto. Non alicubi certè reperitur, quàm ubi md-
ximè hyberna nives rigent : glaciemque e£e certum ejt,
wide & nomen Graci dedere. Hìc Fontem latere put®
Erroris in Hiftoriam naturalem introdurti, fed fine Tlinu
culpà. Vera funt , quae fcribit, nec cenforià virgulà, qua
ftPafechamfius aliique Tlinium verberant, digna. Verum
Q Ü A R T Ú M , A N N I M D C C V . 253
éft Cryftallum Gelu vehementiore concrefcere, addo ego
vehementiilimo, & vel hinc rationem arceflo, quòd in Sum-
mis Europaearum Alpium Jugis, praefiantiffimai, & maxima
gignantur Cryfialli i Oftìeinas ingredere Chymicorum,
& ibi difee optimè peragi Cryfiallifationes, fi liquor ad certum
terminum evaporatus frigori exponatttr rigidiori. Quin
imo hyeme videbis Cryflallos accrefeere, quae per totam ae-
ilatem in fluido funt inconfpicuae ? Vis Rationem ? cogita
à frigore, vel Aere potius rigente hyeme magis elaflico,
comprimi &conftringi, ficuti corpora folidiffima, ita prae-
ferrim fluida, atque partqs contentas ex fluidae maflàe poris
conftriftione veluti expelli, & ad fundum parietefque tru-
di. Punñum difficultatts continent Verba Plinii fequentia.
Non alicubi certè reperitur, quàm ubi maxime hyberna nives
rigent : glaciemque effe certum eft. Intelligunt haec Au-
I thores de Cryftallo "ipfà, efle glaciem, gelu nempe concretata
Ego autem in Naturaliori fenfu accipicr verba, ut
jacent, & ita interpretor. Reperiri Cryfiallos maximè,.
ubi hyberna nives rigent, Si giade s efi perpetua, Juga nem-
pe glacialra Glettfcber diña. Confiat hinc perperàm tra-
xilfe Interpretes Plinii Verba , in hunc fenfum , quoCry-
ftaltus ex ipfa giade generaretur. Aliud eft, materiamda-
reLapidi, aliud locum habere eommunem. Vi hujus Inter-
pretationis concedi poteft originado Cryfialli à Grsecis derivata,
qui k/sk».ov appellant à k^u©-, frigus, velà Kg‘u@-r
& k(¡v/òs, frigus, algor, & réfàoficct , pro a-v^tAXo^cu
quòd Cryfiallus iìt ùw üjrés evriÀ^ó/mor ii^aig, aqua frigo-
re concreta, ein Wafer das in der kàlte beftanden, ve! He-
fychio, tí 7amtyds ¿'JWfj iW »fusi. Ver è enim ut ex ante-
fijñis patet, in frigido Alpino, vel fubterraneo Aere faci-
liùs peraguntur Cryfiallifationes. Tolerari proin poflunt Di-
odorus Lib. II. qui dieit rss K/iu<rd?&iss XÌÙec r crvsxm
KolpiaS -mi-yín©-. Salmafìus in Solinum p. 144. cui;
Humor perfpicuus frigore concretus cryftallum generata
^roneburg. de Comp. Medica. Lib. IX. p. 134. cui Cryftal-
lus fit ex Succo puri/fimo-frigore mtra Terr am den fa t o- Note
tre