3i 4 I T E R A L P I N U M
Androdamas feu Selenites Rhomboidalis in monte quo-
dam Interlacenfis Prxfeftura:, nonlongè ab officina vitriariä.
Extra Mcenia Urbis Bernenfis Fons Sulphureus 3 quem
vulgo F)as Schweffelbrümeletn vocant, extat, qui inter Ci.
ves maxime balneando eft in ufu. Hxc IFagn. Helv. Cur.
p. 115-. Circa Balnea eorumque ufus meras obfervo vulgi pari-
ter ac Eruditorum opiniones, quibus reguntur, &nunchàc
nunc illàc trahuntur. Sunt in ufu frequenti paffim Aqua:
minerales , qua: celebrari merentur & inter some/s* referri.
Jacent alice neglette, qua: nullis gaudent virium prxrogativis.
Sed funt infrequentes quoque, qua: maximè, & prae multi*
aliis depratdicari, & commendari merentur, fed vel ob mo-
rofitatem poflefloris, vel propter fitum advenis incommo-
dum, veldefedum aliarum rerum deleft at io ne pariter ac ufui
infervientium, vel quia illueeundi mos non eft, farce qu’ils
ne font fa s à la mode j incultx jacent. Sunt tandem aline,
qua: ufurpantur & frequenti gaudent affluxu , quem tamen
non merentur, quia nullis gaudent eminentibus prae aliis qua-
litatibus, funt qua: Argillam duntaxat fecum ferunt, autpar-
ticulas terreftres alias, qua: lafteura ferventi Aqua: conci-
liant colorem, eoque veluti fuco plurimorum oeulos obli-
nunt. His accedat commodus fitus, pompofa queedam &
fèfqui pedalibus concepta commendano Aquarum, vel cura
ipfa Bethefda comparanda, Defcriptio, deliciis corporis in-
dulgendi occafio, curatorum ab iis exempla , qua: eofdera
effeftusà Balneo quovis Fontana Aqute dulci fperare & obti-
nere potuillènt, accurritur hue undique, & magnus fit de A-
qux viribus nuper deteftis rumor, qui omnium percellit au-
res, & omnis fortis fexufque homines ad fe trahit. Hujus
generis mihi videtur Aqua haec fulphurea Bernenfis , qua:
haétenus quidem effeftu haud infelici deftinata fuit dePeHen"
de fcabiei, fanandis ulceribus , aliifque affeftibus extremis,
hac xftate vero , nefeio quo F a to , ufurpari coepit interne
quoque. Urbe fingulis manibus egreffi funt utriufque fexus homines,
maximi, medioxumi, minimi, pueri, &pudlae, Ju-
venes & Juvenculte, ViriSenes, ad ufque Anus decrepitasi
ex
Q U A R T U M , A N N I MDCCV. 327
ex facro hoc fonte libaturi, nec duntaxat ii, qui aliquà labo-
rant indifpofidone, hue veluti ad facram confluxere anello,
ram ; munera fua obtulerunt quoque fani, ut Templum Hy-
geiae aut Aìicuiapio facrum hic loci ere&um credideris. Fame
celebritatem auxit effatum quorundam Medicorum , qui nefeio'quo
inftinttu aquas has ad ulus internos varios depraedi-
carint, an ut genio Populi ièaccommodarent, an quia Examine
Chymico vel Experientià polychreftas illas viderunt fa-
nitati confervandx&labanti vel perdita: reftituenda: idoneas.
Juffi ego myfterii pernofeendi avidus apportare hanc Aquam,
& nullam obfervaviab infufis variis alcalicis acidisve liquoribus
& falibus mutationem, nifi à folo e Q unde Lafteum indu-
cit colorem, quam tamen alterationem iirbeunt Fontana: ple-
rteque. Ex evaporatis menfuris oilo remanfit Sedimentum
fubflavum fubadftr-ingens gr. 44. pondero.
Berne in Hofpitio ad Ì alconcm fuit Mercurii in Barometro
Altitudo
•Die 18. Aug. tempore ièreno 14". unde, fi hefterna va-16.9.?.
letThuni fa£ba obfervario, judico eflè Mecropolin hancThu-
no irtferiorem 40. ped. Frtitcingà 150. Germino 3 3 2.0. TJier-
mis Leucenfibas *720. Br.igà in Vallefia 920. Vieichà 1020.
Caftellione ÌUperiore 1640. Furcà -3720. Gotchardo 3640.
&Tiguro inferius 80. vel i2o.vel juxta bodiernasobferrationes,
quae indicant Tiguri fubftitifiò Merc, inter Merid. in 23". 7'"-i6
200. aut 230. His autem Obfèrvationibus fidere non adeò2 '4 ?'
poffiim, quoniam Tiguri ante Meridiem aèr fuit quidem fe-
renus & precalidus, vefperi autem eecidit pluvia larga (cum
grandine } que continuavi! per totam ferè noctem iubfe-
quentem.
Dve 19. Augufti Berna Tempus fuit inconftans, nunc fe-
renum, nuncpluvium, ingruente notte audita funt Tonitrual6' s i>’
<&.vifa Fulgura. Mercurius fubftitit in 23". 8"i quo eodem
gradu quoque fuit domi in meoMuièo pertotum diem: obfer-
vationi huic potiorem fidem quàm precedenti adhibeo, quoniam
Tiguri eadem fere fuit Aéris conditio, mane ferena, vefperi
autem circa horam 9. lapfi funt Imbrss. Juxca hodier