JA'Ùlktrial.
Valli*
Xafela.
408 I T E R A L P I N U M
fpeflaculo videas Catadupam unam port alteram. Im Gentel»
( pafcuum eil hujus vallis alpinum ) in diilantia circiter pedum
ao. ex ipfis rupium filluris profiliunt totidem ferè numero
Torrentes, quorum plerique molte verfandae fuffice-
r e n t , ut jugorum horum vifcera hydrophylaciis plena re-
putem.
Ad viam palfim offendimus faxa fiffilia colori? rubri j ned
non Lithantraces ; & venam Ferri llamiticam, quae effo-
ditur in Monte Baumgarten, ad vallis Engftlana dextram,
& excoquitur in Mailethal, ubi fub vefperamhofpitiumfum-
fimus, pluvia, quae à meridie nos prehendit, larga, bene
madidi. Hìc- fuit Mercurii altitudo horà fa poll meridiem
a,**, j " . unde cónjeéto eile hanc vallem Müllethal, ju g o ,
quod hodie tranfivimus, fummo inferiorem 2800. vel 2740.
fi inde à pluvia lapfa Mercurium afcendiiÌè fupponas fcrupu-
lum unumaltius, quam tempore conllanti fereno. Refpe-
étivè ad Angelimontanam vallem haec Bernenfis e il 400.
pedd. profundior illa.
Dies 14. Junii.
Ex Müllethal defcendenda nobis porro eli Vallis H afila,
das Has lethal, quae prae aliis Terri torii Bernenfis partibus
fuis gaudet Privilegiis, nec per Pra?feöos regitur, fed per
Ammannos ex ipfa Plebe Haitiana eligi folitos.
Dives e ll haec. vallis Pafcuis, & Aquis, quae in Müllethal,
& infra hunc Pagum undequaque cötffluunt. Ab ortu influit
Engftlanus rivus, derEngjtlenbach, qui in irnis vallis Engil-
lanae partibus nomea aflumit des Genteler Wajfers, & magno
cum furore per faxorum crepidines pagum alluit. Altiort
paulo loco ex monte Sufi Urris contermino, & ex a lp eT r i^
tana, Trifft alp, oriuntur aliae Aquae, & has inter Trifft a,
T r ifft, dillinguenda ab ilia, quam ex monte Jugum di i l o ,
Joch , ori ri, & in lacum IVOivita't. Sylveil. fe precipitare
fcribit Wdgnerus Hiß. Nat. Heiv. p. 5-y. & g ì. & de qua
e g o quidem nihil haèlenus refcire potui. Forfan intellexit
lliiloriographus noiter - L a c u m uf J o ch , limpidum, fed
ob
o b Aquas glaeiales Pifcium expertem, ipfum Lacum Eng fila-
num, de quo fupra,& per Tr ift am, Rivum Engftlanum leu
Gentelenfim, qui poitea Aquas fuas Tr ift a communtcat. Fx
Müllethal defluunt Aquae Fluminis vim & formam jam adenta;
fub tìtulo des Gademer W a fe r s , in ter profunda iaspe iaxo - Tiumm
rum pràecipifia, fpumante a ita . Flumen hoc G a d em e n f e ^
iuneit fe infra pagum Wetler A ro la , quae ultima fua itami-
na iuxta plerofque habet in fupremo GnmfuH Montis jugo,
in loco Glacie alpina obfito, in Aaren diéto, juxta ahos vero
in Monte Wetterhorn, in progrediti fuo vartos ex dtverlis
montibus & vallibus recipit Torrentes, ex quibus cogniti mt-
hi funt, Da s Gelmer W a fe r , Das Vrbacìo W after. Ad dextram
Pagi Weiler Arcis au f R e f i collapfa vifuntur rudera,
iuxta quam defluii Rivus Altbach, & MuRebach, ficuti ad
laevam Torrens Reichenbacb e x Alpe Scheideck. Spatium inter
-Müllethal & Hasle aeilimatur duarum horarum. Hajela
in f a , / i^ / e , pagus &Parochia e il latè diffida, ut ad eam per-
ttneat tota Vallis Hafelana, ad fnmma ufque Montium juga
protenla. HafeM Brientium itur juxta Arqlae ductum per
Pafcua plana trium horarum fpatio. Brientium ipfum, Brientz,
paausLacui cognomini, Brientius àitìo^Der B r ien tze rSee,
adfitus, nomen quoque dat Cafeis B r ien tziam s , dem
Brientzer Käs , qui quidem ex valle Hafelana tota Brientium
convehuntur ,, & inde porro ad loca extera exportan-
W:Extendit fe Lacus Brientidnus, der Brientzer See, ad t r i t i o - ^
rium circiter: ad dextram ejus funt Pagi Obernedt, Nider- B,
riedt, Rinkenherg, ubi Rudera Arcis. Lacum mferne clau »».
dit Coenobium in Arcem commutatum, Inter Lacus, Htnter-
ìachen, Hinter lappen, à fitu medio inter Lacus Thunenfem
& Brientianum ita diftum. In Iilhmo medio eil fub Lacus
unter Seen, under Seven, oppìdum, quod praetenvimus ; ut.
pernoélaremus in Hofpitio ad Novam Domum, Zum Neuen-
haufs, ad Ripam Lacus Thunenfis. . L
H ic Barometri altitudo fuit 23'. 5 . unde conjeeto hort-
zontem binorum Lacuum, Brientiani& Thunenfis, depreffio-
rem elle Pano SluUt’th u l, unde hodie mane, cucio nubilo, di-
E f f 2 ver