22+ I T E R A L P I N U M
. ' ciam à Norwegia dividunt, videatur Gl. Mag. Hi/i. Gent.
Sept. Lib. II. C. i j .
, caufi ef- Lab 'tnarum Caufie ejjicientes exiftunt quàecunque quovis
£cu”“ s' modo, mediate aérem vel immediatè nivem, in altiffimis
Montium Jugis movere aut devolvere' aptae natae funt: utL
Lapides&faxa decidua, veqti, Nix recens delapfa, mobili-
or inveterata, docci e x Arcoribus delapfi, nix ventq cumulata
: arborefque putredine conlumtae quae collabuntur,
Sonus tintinnahulorum, Campanarum, Sclopetorum, vox
hominum clamantium aut etiam colloquentium, Pluvia,
Calor vernus, Rupicaprae & aviculaa quaevis' ; His vel
levijjmis Gommotionibus nix impulfa in globum initio con-
volvitur, is ubi multis provolutionibtts concreverit, etiam
propter magnitudinem & ihequalitatem volvi amplius non
pot eft, vehementiore tùm impètu delabitur, §§ continuo pro-
greffu auBior vires majoremque mo lem acquirens, Saica,
A r bores, Ibices, & alia quavis ammalia, Homines, Tuguri#,
& quicquid' obvium fuerit involvit ,M Jecum abrtft-
ens ad imos Montium pedes deferì. Huj tifino di Nivium moles
f ¡epe complura Jugera occupai> tuntoque cum fragoree
montibus decidit, ut terra ip fa concuti videatur, & pro-
cul inde diftantes atque hujus rei ignari tonitru Je audire-
exifiment. Siml. L. c. Sic effeftus ex. haélenus diftis, &
porro ex fpeciali L.abinarum Hifiorià. infra c.ontexenda pa-
tefcunt.
Pnfer- Pergimus ad Methodum praeiervatoriam, & curatoriam,
• ‘vtUIP' qua mala à Labinis inferenda praecaveri, & illata vel tolli
vel diminuì poffint. De priori ita Siml. p. i 14 fh/o loco Ca-
fus Nivum ex alto monte metuendus e f , illic nulla find'
‘Domus, nulla Tuguria, aut bourn Stabula in fubjeBa valle,
fed incolte proximo alìquo loco, ubi collis forte interpo*
f t us nivium- Cafum coercet, tedificare & habitare Jolent.
Atque apud TJrfarios in Montis Gotthardi radicibus un
gens Sylva procerijfimarum Abietum, ab ipfa Natura molt-
bus Nivium oppofita videtur ; ciim alioqui nulla aliti arbo-
res, aut Sylva illic in ea parte montis creverini: trian-
W
guUri autem forma confita eft, ut quamvis nives arbores
Iejicere foleant, hie tamen non fit periculum, ne fubverta-
tur , cum angulo oppofito quafiperfringere conetur ine identem
mo lem , iS fina magnitudine, qua fubinde latior & den-
fior eft, fe defendat. in Helvetia paflìm ad Radices montium
extruuntur muri triangulares, ut ad anguli acuti oc-
curfum Labinae diffrafìae ad latera abfque intigni damno
declinare poffint. Tale propugnacnlum vifere licet in
Fraftu ‘Davofiano fupra Templum ordine medium. Aliàs,
folent sedes & ilabula proximè ad radicem montis , vel
imminenten petram ^dificari , ut Labinae deciduae illa
corripere nequeanr. Itinera propter Vallium anguftìam
mnunquam, quoniam aliter fieri non potè f t per loca buie
fi ricalo obnoxia tranfeunt, quare ut dijerimen evitare pofi
fint, qui illue iter facìunt, plerumque fiimmo manè, quando
minus periculi e f , viam ingrediuntur, Q) taciti, quàm
celerrime pojjunt, periculofa loca pratereunt: Accolte etim
qui opt ime naturam locorum tenent, & quando pericu-
km immine at, cert is fignis cognofeere pojfunt, peregrinos,
quid faciendum fit, admonent : In vallis principio, ubi nullum
adeit periculum, folent fclopeta explodi, ut periculum
ruiturae labinse explorari poffit. Tintinnabula Equo-
tum & aliorum jumentorum obturantur, converfatio Via-
toribus interdicitur. In Valle Averfana Rhstiae folent
Campans non ultra àliquot Pedes®à Terra eievari, ad im-
pdiendam Soni in remotiora Alpium juga continuationem :
in aliis locis abllinetur ab omni Campanarum pulfatione.
Inter pagos Lavin & Guardia, 'Engadinat inferior is ex-
iruuntur ad Viam Regiam fornices fubterranei, ut eòcon-
fugere poffint tranfeuntes, fi Labinae ruiturae quaedàm i-
pfis compareant indicia. Notant quoque & monent Viato-
Tes Alpicolae, ut faciem Làbinis ruituris non obvertant, fed
inde avertane, iicque luffocationem facile 'qrituram praeca-
veant, imo fi fugae nullus concedatur Locus, capita in i-
pfim nivem delapfam illico recondant, aliàs autem ad vel
rib proximam quamvis petram, montifque latus confugi-
P 'f 2 ' anr.