G E M M ìE.
_ __ Nuper me in littore vidi,
Cùm placidum ventò Jlaret mare.
«Quod apud Theocritum Cyclops.
H y a p Trpctv è ? Trovrov ìoÉllXenoa „g 3e yuXxvx.
■Quanquam Servius id ncget per Naturam fieri poflc. Divina videlicet pote-
ñas omnia poteft. Etiam Mari fui funt limites, non minus ac Terra:. Limitum
& Author & Defcnlòr credebatur
Z E T 2 O P I O E
SIVE
JÜPPITER TERMINALI«,
jß .
V c l eo nomine memorandus, quòd effigie fimillimus fit ei.qucm in Familia Te-
rentia Denarius Varronis exhiber, jovcm cò"Opiov five Terminalem dcpingi,
interpres Urfinusait. Nec forfin abs ratione; Ut cnimTtrminum prodit quadrata,
cui infiftit, bafis, itajovem & prolixa barba evincit, & vultus, Divinæ
Majeftatis pleniffimus.
Urfinus,inquit ARC HÆOPH I LUS, rationem aflerti fuiprætermifitjindc-
quemihi dubium aliquando fuit,annon hæc effigies ipfius Varronis eflct? cùm
non tantùm adlcriptumnomen eum videretur arguere, fed & mo s ,quò viros
celebriores Hermarum inftar dedicabant. Hanc cette fcntentiam video &
ipfîtm Ürfinum foviffe, in Imaginibus llluftrium Ao. 1570.^ Romæ impreffis,
idque non futili conjcUurâ.ftd adhibitô in fuftfagium Pliniô, qui lib. VII.c.30.
Varronò, inquit, in Bibliotheca, qua prima in Orbe ah Ajinio Poüione ex Manubiò
\uhlicata Roma efi, unius viventò pojita imago efl : Quid ad hæc relpondes,
U L O D O R E ?
Idem.fubjedt illc,quod Plinius hic docct; Si cnim Plinius, tanquam fingulare
quid,ftatuam viventi, eô tempore memoret pofitam,quô jam Cæfiris & Augufti
aliorumque effigies in Numifmatibus fulgebant, quomodo effigiem eandcm
potcrimus ftatucrc in Nummo, eò tempore percufiò.quò effigies viventium
in Nummis fignare, ne Cæfàri quidem adhuc licebat ? llrfini authoritas nihil ]U-
vat, ipfum enim mutata lèntcntià, inFamiliis non amplius Vanoncm, lèd ]o-
vem Terminalem agnofccre, fupra dixi. De more, Viros celebriotes Henna-
rum forma dedicandi, non ncgrverim ; Ncque enim apud Græcos tantùm id
fieri lòlitum, fed etiam apud Romanos, exemplis ValefiiPublicolæ, M. Potai
Catonis Cenfòrini, L. Junii Ruftici, Philolòphi Stoici conftat, quorum Herrn*
apud Urfinum vifuntur.
De hoc.ucpoterccerta,non laboro, regcffit AR CHÆ O PH ILU S , potius
fi JupiterTerminalis omninò in Varronis Numiiinate, & proinde etiam in hàc
Gemma agnofocndusiit.vellmlcirc, quæ ratio ejus fignandi? & quid de eo apud
Authores occurrat ?
Ratio,
Ratio, relpondit DÜ LODORU S, cur Varrò Hilpaliiæ ProqUæftor ]ovem
rciininalem ligna Verit, triplex eflè poteft, vd quòd in terminis Romani Impel
l i conftitutus,cos abhoftibus immotos hòc Numine voverit, cò icilicet icnfii,
’ Olio & antiquitus, cùm Jovi Capitolino reliqui Dii cedcrent, refiftcns Terminus
! Tcrininorum firmitatcm memoratur portcndiflè, id quod Auguftinusrcfeiqde
' Civit.Dci, lib.IV. C.29. V d quòd rei rufticæ jam tum ftuderet Van o, id quod
doitiffimi cjus,cadc te commentarli fuggerunt. Numavidelicet,cùm&ptibli-
c u m Pop.Romani.&privatumRomanorum agrum,ccrtis limitibus terminisque
definiviiiet, lapides in confiniis pofitos, vi Terminali legitur làcràfle, addita
fanifione, ut non tantùm Terminalia quotannis ficrcnt, fed & ii, qui Terminum
exaraffent, aut tranftulilfeiit, cum bobus fieri eflènt. Videri ea de rc poffunt
, Dionylìus Halicarnaif Plutardius, & Sex. Pomp. Feilus. Tertia ratio cflé pot-
. cllÆnigma dcTcrinino, quod, ut antiquiifimum, A.Gellius memorat in Noéfi-
. bus Atticis lib. XI I.e. 6. Tale eft;
.i Seme! minu/iie, an bò minus Jit ? non fat fcio.
Ï An utrumque eorum ? ut quondam audivi dicier.
Jovi ip/i Regi noluit concedere.
' In voce lufus eft. Qui non Jimel minus, non bò minus, lèd Jèmel é'hò, idcil
' Terminus vocatur.
Quid hoc ad Va-rronem? infit A R C H Æ O P H IL U S . Dicam, relpondit
; D U L O D O R U S . A. Gellius licet id inenarratum rdiquerit, ut kgcntium
' conjefturas in requirendo acucret, tamen lùbjccit ; Hoc qui nolet diutius apud
fe fe quarere, inveniet quid JitJin M. VARRÒ N IS de Sermone Latino ad Mar-
cellum librò fecundò. Quibus ex vcrbis udqUe conftat, Varronem id enarràffè,
. adeòque eà rc, utpote remotioris dodcrinæ indice, gloriar! potuiflè. Quò autem
id faccret fchemate, fi non JovisTcrminalis effigie, quæ fimul & ftudia ejus indi-
carct, & non minus pietatem etiam in Patriam PopuIoRomano approbaret ? Vi-
' desARCHÆOPHILE,non temerèhkJovemTerminalemmeftatucre, Reftat
ut adhuc dcpromam, quid de Jove Tcrminali Antiquorum Thefauri nobis
largiantur ; Græcum Numen fuit. 'Opmg (eòg diccbatur. Plato ejus meminit in
oélavodcLegibus, ubi ita habct ; npiÌTO» 3à »«Voi ie TW x a Xcyipieaoi róvmixx ytcopyi-
«01. A I 0 2 'O P IO Ï f a TrpcÔTOç iì3e aóicog é ip f ìu . f xiaéiTu ypj? 'ópix ix fs lg &c. Agri-
cultura /eges,inquit,primòponantur,primoque TERM IN A L IS J O V lS hac:
Nemo fines atque terminos agri moveat, &c. Meminit &Demofthenes inHalo-
ncfo, ubi tamen falsò 'Opéiou pro 'Oplov legitur, id quod vel inde coiligas, quòd-
cjus ara intra Ptekum & Albam Aéfam polita memoretur,quò in locò conftitu-
tum fuerit, Cherfonefum fofsà duòtà difterminare, ad jeébà infcriptionc ;
Tow 3È XxSlbpVÌTXaTO ÔEM TTSpiXXXXÉx ¡3(0 fa
Aeuzò? xxl TireXEou faooa opoa OÉpiEvai.
Ev»«£T£ti xdfxg xti fica, «npiopinç Si
'A uto? xaxl fixxxpm èìtt! fxog Xpoaiixf.
Limes ut in medio Leuca Pteleique notetur,
Hac efl excellais ara fàcrata Jovi,
Ne populos turbet contentio,Juppiter ipfe,
Rex fùpermn, medi tu limite fgnat agns.
Dc 'Opoi? terminis !oquitur,àquibus,JuIio Polluce tefte,'¿pio? faJ? denominatur;
quakm &DionyfiusHalicarnaflæus appcllat.deNuma agcns lib.II. KeXcvaxg
ixxiTTu jrepiypxfxi Tti» ÉatiTòu x r f im , xxl ctHitxi Xiicug èirì roTg opoig, ¡spivg x fb e i lE v
O P IO Ï A IO S TÒug xHovg, xxì iurixg srxiev xuroTg iiiirsXcTa xwxajxg l i f p x rx x rìf xxH
ÈZfltffTou èvietuTfiv I ttÌ to'v reVov ffuv£p%optévou?, lopr^v ¿v rx7g arxiau Tiptlscv xxt tvÌv t u v o'pioiv
K 3 Oemv
■'TìrI