TOS D ISS E R T A T I O
tjuod, cum multas partes regionum ma-
ritimarum a variis maris exundationibus
fubmerfas ex hiftoriis legamus, verofimi-
lius 6c rationi magis congruum fit, 6c ii-
la quoque maris loca, quæ turfina matena
adhuc dum turgent , cum terra
firma olim cohæfifie, poliea vero avul-
fa 6c mari (ubmerfa fuifie ; præprimis cum
vera 6c bona materia turfina in mari non
reperiatur, nee ab hoe ejiciatur, fed tantum
fpongiofa ilia , multis ftramineis ÔC
arundinofis culmis trajeöra ac aquæ inna«
tans fubft.mtia, quæ in imo quoque pa-
ludum, poft exrraâram turfam, quando-
que offenditur. Cui noftræ conjeâruræ
etiam haud parum iucis circumftantia
f e e adfert, quod ad littora terræ Hoi-
landicæ in profundö maris fimîles repe-
riantur arbores, quales intra aggeres extra
hi audivimus.
§ V. Hinc ne quidem operæ pretiura
ducimus5 (ententiam illam prolixe refu-
tare, qua Schotanus ftatuerc vult, tur-
farum matenam • • e .F.ri.fî æ reOuionibus fe- ptencrionalib'us maritimis adveffem caque
lil vas regionis teclas efte j quis enim cre-
deret, hanc fubfta-ntiarn non prius quam
loca iita arboribus maxime confita fue-
rint 5 huc aüatam fuifte? aut quomodo
ia locis illis depreftioribus, quæ aqua ma-
PHYSICA DE TURFIS. 10p
rina, falfa, arboribus 6c filvis adeo inimi-
ca, attingit, crefeere potuerunt adeo iiu*
pendse fiivse? Aut enim terra poftmodum
humilior, aut mare altius fa&um eft,quo
loca hasc inundare poflet. Gerte fi tur-
fa unico in Belgio haereret, conjedlura
illa magis vcrifimilis efiet $ fed dum in
multis aliis terris reperitur , quas mare
unquam attigifie non conftat, quis talia
de origine omnis material turficas ftatue-
re vellet ? Quomodo autem porro venae
illae ad littora Frifiae feptentrionalia per-
venerunt ? aut enim ille ibidem natas»
aut aliunde iiluc adportata: funt. Quid
quod verba Plinii (quae fupra cap. v. §.
i i . recitavimus) magis de avulfis terrse
partibus, quam de materia turfina loqui
videntur j ut nihil exindc ad turföe geReran
onem , 6c primam originem argumen-
tari liceat.
§. VI. Illarum autem rerum atque e-
ventuum certitudo aliqua eo minus fpe-
randa eft, quo minus tale quid ab incolis
harum regjonum unquam literisconfigna-
tum eft. Gentes enim illae a icriptonbus
Romanis ut rude hominum genus depin-
guntur, quod literas 6c bonas artes plane
ignorans nullius rei.fuorum temporum relational}
certam ik veram pofteris reli-
querit. Jüinc hariolationes ratione deftitutas