tioribus, G paludofic funt, oblcrvantut$
ubi per multa circum milliaria nil tale a-
nimadvertitur j ut haec fundi natalis cir-
cumftantia Sc conditio fpecialis penitiori
confiderationi utique digna fit.
§, V II . In fpecie praeter alia, ex hifce
rite penfitatis colligere lic e t, primo de
profunditate omnium venarum turfica-
rum certi quid ffatui haud pofle y dein
patet copiam fubftantise turfinas in omnibus
paludibus sequali quantitate non re-
peririjfed hanc ipfam juxra fitum &pro-
lunditatem paludum naturalem quam ma«
xime differre -y porro liquet proventum
turfarum efle quam maximum, Sc reve-
ra majorem, quam quis primo forfan intuitu
cogitatione aflequi valeat, imprimis
quando quantitatem turfarum, qua
plurimas di&arum regionum abundant,
non folum quoad quantum, per tot fecu-
la jam effofliim, fed etiam quoad illud
confideremus, quod adhuc refiduum, Sc
ad multa fecula futura neceflarium, ufui
adhuc fuperfit.
§. V II I . Tandem & alia haud minoris
momenti problemsta fpeculabundis obo-
riuntur. An nimirum paludes h x turfin
g fpeciali Dei providentia Sc direcbione
in prima creatione, tali conditione, ut
hodie apparent, regionibus Sc tra&ibus
P H Y S I C A D E TU R F I S . ïjfc
illis fpecialibus innatae, aut cafn quodam
fortuito ibi exortæ, an vero naturali Sc
phyfica vegetatione ex terra Scaquafpon*
te in hanc molem concretæ cenfendæ
fint ? Quorum omnium dijudicationcm
fatis conlpicuam ex fequenti luftrationc
facile hauriendam putamus.
c a p . i n . y
Turfoe Proeparatio.
§. I. 'Tpurfarum agri, uti ratione fundi JL ipfiusque materiæ turfinæ va-
rii (j) deprehenduntur, fic quoque turf a
in omnibus locis non una eademque me-
thodo præparatur* lta in Seelandia fuam
Dary-turfamad littora maris, defluentibus
aquis, fine multis ambagibus effodere, Sc
exinde Turfas, ad alendum focum ap-
tas, olim præparare folebant. Huic la-
bori incumbere dicebatur Moer-neering&
doen y teubrandvlotien maken y vid. *S*. van
Leeu-
(,i) Quaedam venæ funt adhuc quafi incultse & a-
grefies, vulgo vocant rouvje Veenen , aîiæ aquis
jam liberatæ, ligonis funt patientes, & did fo«
lent afgetapte Veenen, quod aqua quafi effufa &
eduda fit, quæ turfarum efFoflionem impedie-
bat. Tertii ordinis vense non nifi in foflis &
canalibus profundioribus materiam inflammabi*
km reconditam habent. Pag. 175.