J ö d i s s e r t a t i o
Regionem enim illam putant efle matri-
cem materialem terreitrem & feminarium
quafiturfæ, in prima mundi produ&io-
ne per fingularem providentiam 6c boni-
tatem divinam, præ omnibus aliis terris,
mturaîi hac inftru&am faculrate , ut ,
cum illi defint ligna, ex fuo ipfius regi-
onis fundo, terra hæc turfina procedat
& fuccrefcat. Quæ terra iemel, non tarnen
penitus ad fundum, matricem 6c fe*
mimrium usque exhaufta, fi per tempe-
jftates 6c aetates futuras, aut induftria ho-
minum, alio novo limo, luto, coeno»
terraque varia iterum impleretur, hæc
fibi reli£ta, 6c concurfu aquæ putrefa&a,
per folis aërisque efficaciam ac temporis
moram, in priorem fibi propriam natu-
ram 6c eandem fubftantiæ turfinæ mate-
riam mutari. vid. Guicciardini Defcription
de tous les pais has &c. item Oudhoff. 1. c.
pag 300.
§. IX. Alii modo di&is omnibus ful-
phur minerale adhuc addunt, 6c bicu-
minofo fulphureas minerales illas efle vo»
lunt 5 hinc O. Dapper in zyne befchryving
ivan
lii exiftimant eo loco , ubi hodie materia hæc
gnftilis reperitur, fuiffe paludes, iisque exficcatis
lemanfiffe lutum paludofum, ob bituminofas at-
qtie fulphureas ^ualitates (quæ illi admixtæ funt)
ad flam mam concipiendam proxime dispofitura.
Pag, i l .
PH Y S ï C A DE TURFIS. J t
van Amfteldam ait: Turfam hie ufualem
conftare ex bitumine (afphaSto, naphtha)
fh'amine, ramulis arborum 6c his hmili-
bus rebus j & inde bene locutum efle G,
Agricolam lib. 1 . de ortu & cuufis Jubter-
raneorum , (£) nullam terram pinguem
ardere, ni£i cum fulphure aut bitumine
mixta fit }6c quamvis quidam ignitionem
6c inflaenmabilitatem foii bitumini trihu*
ere velint, neceffario tamen bitumini ful*
phur admixtum requiri. vid. Commelinum
l. c. §. X . Alii , reje6tis prioribus fenten-
tiis, paludes turfinas pro fodinis bkuma*
nis maritimis, feu veris mineris bitumino-
fis, fimilibus fodinis carbonum fofiilium
( tanquam bituminis indurati) aut auri,
argenti* caeterorumque metallorum,
bitrantur: putantes. quod, ficuti quae-
libet regio mineras fuique generis fodmas
proprias habeat, ex quibus pro ioli cujus-
£ 4 email)
Agricola lib. 1. de ortu fubterr. pag. i i . nulla
terra pinguis ardet, niii fulphurata fuerit, aut
bituminoia. Pag. 41. Quidam voluerunt unius
bituminis rationem haberi, caeterum, bitumini
neceffario conjungendum fulphur eft. Ubicunque
enim bitumen occurrit inflammabiie; ibi etiam
fulphur tale concedi debet: Cum bitumen fiat
ex fulphuie madefa&o, uti redte obfervavit Car-
danus lib. 1. de variet. rer. pag. 7- & univerfa
illius fubftantia nihil aliud fit, quam qusedam
fulphuris foboles. Pag. 41.