propius adjacentes, contra impetum ma«
ris exftru&i, in damnum 6c ruinam to*
tius faepius rcgionis, infirmiores reddan-
tur, prudent iffima ilia lex a Magiftratu
fcripta habetur.
§. V . Certis itaque tantum vicis 6c
circonftituere
folent aratrum. Quo vero haec o-
mnia rite atque ordinate peiagi pofiint, nec ab
omnibus haec aeque commode queant expediri,
illi, qui fecundum focietatem fere, turfifodinas
tradant, certo ftipendio conducere folent ope-
ram viri alicujus, non modo tradandarum ve-
narum, quam omnium, quae ad turffas pertinent,
quam periti, ex cujus proinde praefcripto
venae turn tradari, turn turfae quoque ex earum
gremio educi asfolent, hie vero dicitur i t veen**
meester. Inftrumenta vero, quorum ufus eft in
efFodiendis turfis, juxta venarum diverfitatem,
fingularia quoque funt atque diftinda. Qui ve-
nas agreftes & incultas praeparare folent, ne pro-
fundius immergantur, pedibus fuis fubdere folent
latos quosdam alleres, diverfae magnitudi-
nis, pro diverfa ratione pedum (Belgae Bredden
vocant,) ne abforbeantur a paludibus. Deinde
ante omnia curandum eft, ut venae aquis libe-
rentur, & ab iis liberatae, iisdem iterum non
obruantur, quo fine fieri debent foflae fupra ci-
tatae. Iisque ducendis tria ferviunt inftrumenta.
Primum ligonis latioris , & inferius triangularis
lationem Habens, (vulgo audit een Lijn-ijz.er)
quafi dicas inftrumentum ferreum, ferviens terrae,
fecundum regulam vel lineam findendae)
quod ferramentum manubrio excepto, fesqui-
pedem in longitudinem patet, in latitudinerm
pa»l©
P D I r s t c A d e t ü r f i s .
Circumfcriptis limitibus, quantum nimi-
rum ad ufum incolarum fufficere putant,
redemtis prius triburis publicis, facultas
ilia publica fodiendi a Magiflratu quotan-
nis conceditur. Si enim cuique turfas cf-
foderé licerct5 reditus publici exinde ma-
C z xime
paulo minus. Secundum inftrumentum, cujus
pro hisce foffis ducendis maximus ulus eft, vo-
cari folet een Veengrepe, in longitudinem , manu-
brio excepto,patet duos pedes,gaudetque pyramidal!
figura, ita tarnen, ut ad bafin utrimque
habeat duas appendices ferreas, clatrîs non abli-
miles, minusque latas, qnam folet elfe medietas
hafis, quae ideo adjiciuntur, quo inter fodi-
endum , terra uliginofa, quæ <k fpongiofa
eft, per ferrarnenti quafi feneftellas fefe prori-
piens & profundius & copiofius effodi polfit.
Tertio notari debet certa quædam pala , (Belgae
dicunt een Schuppe ) ex ligno quidem fada, cæ-
terum ferro inferius munita, excepto manubrio
in longitudinem patens pedem & quadrantem»
in latitudinem vero très pedis quadrantes; cu;us
uti longe maximus ufus eft in omni opéré Turf-
fariq; ita a Belgis proprio nomine dicitur een
Truiffel-fchappe, Proxime confideranda ilia inftrumenta,
quibus potiffimum utuntur in ipfa tur-
farum effofîione. Ilia numéro quinque funt.
Primum antiquis quoque notum, ligo vocatur,
a Belgis een Spaede. Manubrio dernpto in longitudinem
patet pedem unum & quadrantem, in
latitudinem vero pedem medium. Ufus illius fe
prodit in eruendis e terræ gremio turffis, quæ
antea laxatæ & determinatæ, illius fublidio per
fofforem e profundo terræ educuntur. Ratione
manubrii ligones hi duplices funt, Quorundam
enim