d t s s e r t a t i o
regnum minerale a Phylicis i efertur, non-
ou»n adeo ci re evt<S:um5 fola tantum con-
jtctora eftj id quod etiam aflerimus de
o pm lone , qua alii ttatuunt , turfiirum
matermm efFe hmiiem terras ilii mineral^
qua«em in caibonibus fotfilibus, paribus-
quefubjeais fulphureis, oMervamus* uti
fiiec omnia ftatim cerrius evincemus.
... Hu;c opinioni etiam repugnat
liiui phasmmenon confideratu digniffi-
murP » quod omnis terra tSc mineralis terlUDfecta,
in aqua fubmcrgmtur, otn*
nes vero turfæ puræ conti ario modo a*
quæ fu per na te nt, nec fundum petanr.
§. Vi11 Sic & turfæ bonæ ac puræ,
wt &, quod adhuc magis notatu dignum,
itla um e mal er i a cruda, aquæ injebfca,
iiipukns pulvis tenuiffimus, micioicopio
lubjectus & probe examinatus nuHatn ve-
re du5tam terram, aut terræ alicujus pro-
prie fie dictæ fpeciem, fed alias planeres,
oti mfra vidcbimus, exhibent. Si vero révéra
terra quædam mineralis, & hac qui-
dem in copia, uc vulgo ftatuitur» turfis
adefflt, iilam fane hac methodo otulos
&
inflamrnari, flammarn tarnen concipit facillime,
fi in ea prim.is obtineant illa,quae proximarn ad
innammationem dispofitionem habent Hinc
terram lplam indamman poüe evincit bituminig
ratio: bitumen liquidem quoddam terreum eft,
ad ikmmam concipieadam idoneum. ^.38,39.
f
PHYSICA DE TURFIS. Pf
& examen noftium minime prorfus fub-
terfugere pofTe, quilibet facile intelliget.
§, IX. Tandem inter cineres turfarum
ÔC mineralium ex. gr. carbonum fofiili-
um, magna eft differentia 5 licet enim
turfæ examini Chemico fubjeéfæ, utique
multos cineres terrenos fatuos deponam,
exinde tarnen argumentum proterravera
minerali non fequitur. Supia enim Sc
infra turfæ material« multa terra pofira
eft, e cujus quafi medio ilia erui debet,
ut hinc facile pateat, turfas fine ulla ad-
mixtione limi, terræ vel fabuli, vixqui-
dem deprehendij quæ terræ aut limi e-
xigua portio admixta ad turfarum alio-
rumque fubjedlorum inflammabilium ig-
nem immanentem, ut fic dicam, con-
fervandum ÔC coërcendum aliquatenus ju-
varc poteft $ ficuti hoc patet exemplogle-
barum, quas e pulvere carbonum fofiilium
cum limo, fere in turfæ formam, præpa-
rant, vulgo Kluiten dicunt; quæ æqua
lem fat is & conftantem, candentem magis
quam flammantem, ignem præbent.
§. X. Quando vero multum terrae
ponderofioris, fabuli vel limi, fimiliùm-
que terrearum, in cineribus turfarum re-
periuntur , ilia res tunc turfas depra*
vant, harumque ignem magis fupprimunt,
carbones citius difîblvunt 3 ut hinc illud