$4 DïSSERTATIO
lud terrenum , litnofum , minime pro
bafi 6c materia tui fis propria, ôc has con-
fti uente , combinante 6c conglutinante,
fed magis 6c optimo jure, pro heteroge-
neo, 6c fi in majori copia admixta fue-
rir, turfas adultérante, admixto, confi*
deretur , ejusque notæ turfæ minus bonæ
habeantur.
§. XI. Et licet quidam credarit, ter-
ræ illarum regionum in prima çreatione
facultatem quandam ipecialem, præ omnibus
aliis nous terris concefiam, 6c fpe-
cifice a Deo infifàtn efle,qua lemetiplam,
6c alias quoque denuo fibi admixtas terras,
in fuæ turfæ combuftilis naturam
ôc fubftantiam convertere 6c immutare
valeat. Eft tamen hæc terræ iftius, omnia
alia Dei creata fuperans,ôc ab his plane
defledtens virtus, révéra ccculta quæ-
dam qualitas, quæ in fupponentibus hoc
faris crafiam rerum phyficarum ignoran-
tiam arguit. Hac eninp methodo omnes
res , quarum caufas naturales ignoramus,
fàcili fane 6c uno fimplici negotio exph-
care poflemus. Quælibet potius terra 6c
regio , juxta conditiones fuas naturales
veJ adventitias, propria fibi quoque pro-
ducit iubjeéfca vegetabilia vel mineralia.
Et cum idem in tellure paluflri 6c aquis
ftagnantibus evenire, atque ex his quoque
fingularia Tua 6c fibi propria produ&a e-
mergere vidcamus* fie ad incognitum,
6c omnibus creaturis inîuctum 6c minus
ufuale quid confugere veile, ration! la-
næ maxime répugnât.
§. XII. Undeex allatisrationihus phy-
ficis evidentem fat is hanç aller doncm &
probationem colligimus, Turf as in germe
minime efj'e terræ mineralis fiuhftantU, nec
ad proprie fie cliôlas terras minérales refer-
ri, nec commode ter ram appellari pofije.
C A P . V I I I .
jfurfa num bituminofia •vel fulpburea f i t ?
$. I. pituminofaporro terra velfulphu-
D rea dicuntur turfæ, exeo, quod
Autores in his bitumen minerale vel ful-
phur (%) admixtum, auturnent, quarc
quae ad flam mam concipiendam idonea funt, 8c
ilia, quae ad modum materiae excremcntitiae,
materia inflammabili admifeentur. 7 Inflamma-
bilia duo occurrunt, bitumen & fulphur. Sul-
phuris vero in tutffis exillentia vel ex hoc uno
patet, quod vultus, igni ex iis conftrudio affi-
dentium, faepe mfolito pallore tingantur: impii-
tandum enim hoc folis halitibus luiphureis, fuo
afflatu pallorem talem procurantibus. Pag. 41,
42.. Bituminis vero certiflimum indicium facit
picea fuligo,qua ex cefpitibus hisce maxima copra