$4 D T S S E R T A T r O
minime reticendum eit , folum paludo«
ium , turdnum, etiam in tern's a m ri
longius remotis, in genere ad divas pro-
ducendas baud aprum effe, hincque tur-
fas in illis tantum regionibus reperiri,
quæ lignis maxime deftituuntur 5 ficuti
hoc etiam notatum legimus in Aft. Nat.
Cur. Dec. 11. Ann.*, pag. j iv in Append.
Cum contra in regionibus, ubi dlvarum
magna eft copia, parum aut fere nil tur-
faium obfervetur. Silva? urn enim 8c ar-
borum præfentiam turfarum incremen*
tum magis impedire , ac argumentum
haud levis ponderis ad fententiam noftram
de turfarum origine fulciendam præbere,
cx fequentibus patebit.
§ VIII. Hinc 8c de Frida in fpecie
maxime notandum venit, quod ibi jam
ante mille 8c fere fexcentos annos, tempore
nimirum Pîinii, neque dlvæ neque
arbores repertæ fuerinr, neque nunc mul-
tæ reperianrur: Sed ab illo jam tempore
in hunc usque diem turfæ ligni loco ab
incolis cremantur, ut ex unica hac circum-
flantia facile pateat, turfarum originem
a dlvis prodratis deducere velle, rationi
plane repugnare.
% IX. Quod d vero Hollandiam tempore
invadonis Romanæ dlvis plenam
omnino liatuere vslimus, tunc fane omnena
P H Y S I C A D E T U R F I S .
nem illatn terram 9 quæ nunc gramini 8c
fiugibus ferendis adhibetur, dlvis cond*
tarn, reliquun vero regionem paludoram
turdnam extitide, vero propius nobis vide?
ur.
§. X* Fatale fane quid 8c omniym maxime
mirandum effet, d in illis ipds re-
gio&ibus, ubi parum ligni iirenirur 8c
crefcit, tantæ dlvæ unica vice dmul 8c
femel fubmergi debuident, quæ omnium
incolarum fururorum in his regionibus,
value populods, udhus domeflicis, ig-
nem expetentibus, per tot fecula necef-
fariæ fuident Si quis enim hominum
hafee p.agas inhabitantium 8c tuids co-
pioddime utentium, multitudinem nnve-
I'itl 8c, ut decet, perpenderir , facile
concedet, quod d omnia ilia loca,e qui»
bus turfa efroditur, dlvis plena, ac ma-
ximis arboribus condta effent, præprimis,
d pinos, abietes aut his dmilcs fuppona-
mus, illæ fane paucifdmo temporis fpa**
tio confumtæ, 8c vix tantum ligni iup-
peditaturæ effent, quantum nunc turtæ
ad ulum paucîfîimorum, forte trium vel
quatuor annorum opus eft.
§. XI Si tandem copiofam materiam,
quæ quotannis in lucem profertur, ferio
condderemus 8c p dudes ipfas in^piciamus,
lilas quandoque 06I0, ckcem, duodeciro,
F 1 in