&& d i s s b r t a t i o
fus, cui dicantur, variant turfæ. Quod
ad ignem & carbones attinet, in generc
illæ optimæ habentur, quæ ex fufco ni*
g ræ , fubftantiæ pinguioris, denfæ, fo-
lidæ, gravis funt, utpote quæ ignem di-
utius fovent, ac bonos carbones cum ci-
neribus albis relinquunt. Quo vero ma-
cri ores, porofîores, lcviores funt, ac ci-
îius deffagrant, nullosque carbones, mul-
tum vero impuritatum 8t cincrum dcpo-
Hunt, eo viliores cenfentur.
$• X I 1. Quod ad cine*es, (») hi variant
femel diu retineant,ac per Iongum tempus ignis
foraitem affervent; quædam non retineant qui-
cfem ignem femel conceprum, fed in lapideam
quandam duritiem concrcfcant, ac fruttulatim
ûiuiliant. Porro communiterratione durationis
et perfiftentiæ adverfus vim flammæ , quædam
cnim flammam ut mox concipiunt, ita brevi
temporis fpatio ab ea confumuntur atque in cineres
rediguntur. ^ - 53, 54.
f) Carbones, qui ex glebis bituminofis fuperfunt,
non funt unius ejusdemque generis. Quædam
cnim glebae nihil propemodum carbonum reljn-
quupt, eæ fcil. in quibus multum fulphuris occ
u lt . AIiæ,in quibus dominatur bitumen, quod
admodum aiefa&ær 11 nt, carbones minus dura-
biles relinquunt. Æitimari vero folent ipfî carbones,
& melioris aut deterioris notæ cenferi,
quatenus propter reîiquias bituminis, materiæ-
que inflammabilis, aut magis aut minus durables
funt. Pag. 116 .- - 129. •
(*j Diftinguuntur turfæ vulgo per diverfos colores,
qui
F H Y S I C A HE T U R F I Si
ant imprimis inter fe colore, quantitate
ac pondéré 5 & quælibet turfæ fpecie*
plures vel pauciores, graviores vel leyio*
res, albos, grifeos, rubros, deponit ci-
neres, ut imprimis ope coloris fundutn
illarum natalem cognofcere , & exinde
diverfam quali turfarum fpeciem indicare
poflimus. Ratione quantitatis vero .ac
ponderis eorum vix certi quid détermina*
re licet j modo enim cineres grifei, modo
albi, modo rubri, cæteris graviores
funt, &: melioris notæ habentur. Ita in
Frifîa turfæ, quæ cineres dant rubros,
cæteris graviores funt. Contra turfæ in
noltra vicinia effoflæ, quæ rubros deponunc
qui notantur in cineribus corum. Præ cæteris
probantur cineres rubicundiores, quod credan-
tur indicium facere cefpitum primæ notæ. Ru-
bent vero, quod diutius urantur feu flammam
fuflinent, & confequenter diutius hæc flamma
circa cinerum elaborationem quafi occupatur.
Contra, candentes cineres proveniunt ex iis cc-
fpitibus, qui minus diu flammam fuftentare posant:
quemadmodum grifei feu cineracii colé-
ris icineres funt, qui fuperfunt poll confumtio-
nem cefpitum medii quafi ardinis, five eorum ,
qui neque nimis cito per flammam evertuntur ,
neque etiam diutius eandem confcrvant. Cujus
colorum diverfitatis caufæ referri poflunt ad ct-
lorem, diverfimode pro divertis gradibus agen-
tern, dein etiam aliquid conferre poflunt rcli-
quiæfubaamiæ,-qu»combuxitur.
][ 3s as'a