tiirfæ imprimis duplicfter, nimirum prt-v
mo ratione fundi natalis, & dein rationc
ipïjus fubftantiæ, nae den aert van de vee-
Tien of iandftreek, en dan ook nae den aert
van den turf zelfs,
§. IV . Quoad fundum feu locum i-
pfum, paludes turficas in duplicis generis,
vel in falfiiginolas, (feu» ut alii lo-
quuntur, fulphureas) vel in dulces, in
Brakke en Soete Veenen , diftinguunt, &
cx utrisque diverlas turfas efFodientcs,
eas optimas habent, quas ex dulci fundq
eruunc. His loca pure ericeta, tariquam
tertiam viliflimaip fpeciem annumerare
licet.
§. V . Quoad materiam vero ipfam,di-
verfimode hæc inter fc variât j ita unico
in vico, aut unico in loco centum de-
cempedas lato, imo anguftiflimo in de-
cempedæ unius fpatio, antequam ad pro*
funditatem o£to vel decern pedum deve-
niatur, tres aut quatuor diverfæ bonita-
tis fpecies reperiuntur, quatenus nimirum
ilia magis vel minus profunde efFofla
fuerit 5 cujus una fubftantia alteri præferri
animadvertendum effe ad ilia» quae dum metal-
la , & alia corpora foffilia vi caloris præparah-
tur, ad modum excrementorum a puriori rna-
teria fecernuntur. Quae caufae etiam ratione
turfarum valere & fubûlicre poflunt, Pag, 32. n-
3 5 ?
ferri fold. Optima in Hollandia plerum-.
que in parte iuperiori (0 latet, coloris
fufei, furvij quam dein alias fequentur
varii coloris &: fubftantiæ, nee adeo bo-
næ* Sic fubftantia arundinofo-fpongiofa,
ex imo paludum , poft effoftas turfas,
fua fponte enata, omnium viliflima cen*
fetur. ■ r . .
g. V I . Nec ilia turfa, rarafatis, ina*
nis, & valde levis, quæ locis pure eri-
cetis, macrioribus, arenofis, aridis ma*
gis quam profunde humido limofis efFq-
ditur y item nec ea, quæ multis parti-
bus lignoiis, radicibus craflioribus, arun*
dine , limo, lapillis, fabulo &c, mixta
eft, ac cito deflagrans multas impurita-
tès terrenas reliquit, bonæ indolis een*
fetur i cujus generis multas in Weftpha-
lia inprimis offendimus.
§, VU . Turfæ quoque , quæ e locis
falfuginofis effbdiuntur, brakke-turf, ut
D 4 fc.
(6) In Gröningia glebae, quae in fuperiori terrae
fuperficie haerent, aliis leviores funt, ac mino-
ris pretii habentür, (Belgis vulgo de grauwen
Turf, aut witten Turf, aut Eyer-turf) earum-
que ufus frequens eile folet in coroburenda cal-
ce & cortinis rcerevifiariorum ; in profundion-
bus vero & interioribus terrae receffibus glebae
magis durabiles notæque melioris'inveniuntur;
cjusque ievitatis caufa a fulphuris prasdoiiuni®
arçeilenda eft. Pag, 63 - 66* i8o> 1B6.