8 4 U N V . V E S U L H . D E COR'POZtS
magno interuallo ob"cartilagineiligamentiinteruentum difsita, adeò coale. »j
feunt, ut modo tres, modo quatuor uertebras in illis ita cócreuilfe, ac fimul in 1
coemiterijs effòdi uideas,utinuicé diuelli nequeant. Coalitus ine quorundatn I
tempore pronalcentiumproceflùumntinteruentu, quos corpus uniusuerte I
brae ab extema ipfius lùperficie in aliud producit. Cæterùm coalitum hunc in I
caufa efièjCur minus dorfum moueant fenes,& quòd nequaquam dorfum ex-1
tendant, ipfiq; magis incuruentur, neminem ambigere reor, præcipuè fi quis I
aliquandogibbofi uertebras inlpexerit, hasq; incuruatas,quodammodoq; lu-1
xatas,fuisq; corporibus pertinaciisimè unitas.Quanquam ad hçc,difficilem in I
fenibus motum augent olsium lùperciliorum mira alperitas,& oftium tuber-1
cula,quæ capita in Ibis finibus moueriprohibét.Poftremò & infignis ligamen I
sa? f a c“f ‘ torum durities prompto uertebrarum motui òbftat. Huic Capiti modo fi-1
'ptZpZiaZ nem imponerem, fi in ceruicis uertebrarum hiftoria mihi prorlùs cum Gale-1
«merM. nj feriptis conueniifet.nam ut pleraq;taceam,quibus Galenum ex prima; uer-1
pLr'ìm. fijc tebræ tranlùerlorum proceilùum amplitudine,ex uij s ramos primi paris Se fe I
cundi dorlàlis medullæ neruoru tranimittétibus, ex feptimæ uertebra; tranf I
fe r ii procelìùs perforatione, eiulmodique non paucis,fimias potius & canes, I
quàm hominem in illis uertebris deferipfilfe, leui negotio oftcnderem, neuti-1
quam prçtereundum eft,Galenum de capitis fupraprimam uertebram,&pri I
ma; uertebræ lùpra fecundam,& dein reliquarum ceruicis uertebrarum mo-1
tibus,longè fecus ac ego fentire.Quininjò id tanto diligentius uenit expenden I
dum,quàto maiori ftudio Galenus,diligentem & eruaitum iòlertemq; Se in-1
duftrium requirit auditorem, qui ea capere pofsit, qua; in duodecimo de Par-1
tium ufu.libro,de capitis motibus pertraftat.Quid multa? tampaucos quçini E
bi docentur aifequuturos con tendit, ac uelu t rei difficultate lectorem, eumq; I
in primis qui in Mathematis Se demonftrandi methodo parum eft exercita-1
tus,ita deterret,ut nemo non conari debeat ipfius fenfa eruere, ac deniq; num I
exmerito ab illis tantopere declinem,hunc in modum mecum obferuare. Ga E
cJtmdrrtpi fenus capiti duos motus aferibens,unum in annuendo renuendoq;,alterum in E
,"tmu, " laterafieri docet. acprioris quidem loco eumhabet,quo caput antrorfumfle-1
£timus,inclinamus,annuimusq;, ac deinde quo caput retrorfum refleàimus,
Se reclinamus,eaprorlùs functione, quaThraces Se Cretenfium plerique hac I
etiam ætate abnuunt. IUi emm abnuétes, in poltenora caput reftà remouent, I
fubleuant'ue : non autem ut nos,id circumagunt,feu circumducüt.Cæterùm I
alteromotu Galenus illumiùbaudit,quocaputinlatusinclinamus,ac ueluti I
humerisfeufcapulisadmouemus. Q uòd autéhæc de laterali motu, atq; adeò I
derenuendoannuendoq; ipfius fit fententia, ex quarto de Adminiftrandisfe- I
ftionibus libro doceberis,fi modo accuratè expendas,quo fitu Galenus occipi I
tis olsis capitula,quæ primæ uertebræ inarticulantur,locari,alïùrgere,innitiq; I
alferit, quum in hoc illud'ue latus caput agitur,& quum ex Galeni placito re- I
nuim us annuimus'ue : qui priorem motum,qui annuendo renuendoq; fit, fe- (
cundæ ceruicis uertebræ beneficio,aut fupra fecundam perfici affirmât: polle I
riorem uerò,quo caputinlatera ducitur,fupraprimam ceruicis uertebra fieri I
ait: quemadmodum cùm expluribusipfius locis, tum præcipuè ex quarto de I
Adminiftrandisfeàionibuslibrocolligerepromptilsimum eft. V t enimillos I
libros omnium poftremos feripfit,ita quoq; lùam fententiam & breuius & a- I
pertiusin illis, quàm alias, explicuit. Num uerò hoc eius placitum ueritati fit I
confe>nù,ipfe nunc mecum inquirito: aliter multo quàm Galenus,capi tis mo- I
tus conftituens. Caputitaque autprimario motu quiefeente collo mouemus, I
autfe- E
H V M U n i FW B Z IC U L I 3 E Z l g,
aut fecundario, quum feilieet caput colli motum fequitur, etiamfi idinaliam M 'f"«
partem,quàm collù mouetur,ducere coneris. Propri) capitis motus duo funt.
prioreidantrorfumfleftimus,retrorfumq;mclmamus,extédimus'ue: quem ,m,umotum
conficis aut rigido immotoq; collo, aut collo etiam fimul moto, fiue
id pari motu cum capite agas,fiue contrario. Quamuis enim in anteriora collum
ducas,caputq; necellàriò collù infequatur,nihilominus tarnen caput proprio
motu in pofteriorapolsis refleftere, & unàpromptè obferuare, collum
& caput feorfiimproprios &priuatosinflexureflexuq; motus obtinere. Alter
proprius capitis motus, is cenfendus eft, quo caput ita quodammodocir-
cumducimuSjin gyrum'ue agimus,ac rota ad axem reuoluitur,quemq; etiam
quiefeente collo obibis,fimodò d^xtra,modo finiftra uicifsim intuen lludue-
ris,caput'ue circumuerteris.Praefens motus capiti omnino eftproprius,& col
lumillodeftituitur. unde etiam quocunq; modo collum moueris, hic capitis
circumaftus commodè periicitur.Flexo enim collo,capiteq; cum ilio inclina
to,id fàcilè in gyrum ducis.fic etiam,fi collum fùerit extenfum, aut in latus hu
mero admotum, caput promptècircumagis. Cteterùm ut caput uno motu,
qui circumaftu fit, priuatim donatur : ita collum quoq; peculiarem motum,
quo in latus ueluti ad humeros ducitur,libi uendicat.Caput enim nullum pro
prium obtinet motum, quo in latus inclmatur,fed colE tantum beneficio,mo
tuq; fecundario illue fertur. Nobisq; denegatum eft,caput huic ilh'uefcapulte
uel minimum,nifi collo illue dufto,admouere.Duobus itaque proprijs moti-
bus caput donatur : quorum priorem,qui flexione ac reflexione perficitur,capitis
cum prima ceruicis uertebra, articulorum beneficio, celebrari diximus:
utipofteriorem motum, quo caputili gyrum agitur,fupra fecundam ceruicis
uertebram,uelut ad axem confici,relatum eft. Meaitaq; fententia duplicibus èy«/fip™
capitis cum prima uertebra articulis caput fleftitur & exten ditur, feu antror- ZZZfilm 'Z
fum retrorfumq; reftifsimo motu ducitur. Nulla autem ratione illorum arti- refleiìi, non au
culorum ope in latera fertur,quamuis id Galeno totlocis fitproditum.Immo
to namq; collo, caput ne tantillum quidem in latera mouere pollùmus. Et, fi
caput lùpra primam uertebram in latus ageretur,quis ambigit, in eo motu pri
num uertebram debere immotam feruari ? fi modo in motu alterum articu-
liosoporterequiefeere, Ariftoteles inhbrode Communi animaliumgreflù,
reftè demonftrauerit. Pra;terea, quum prima; uertebra? cum capite articula-
tiones fint eiufinodi,ut ne minimo quidem temporis momento paruam exar
ticulationem acluxationem lùftineant, quin homo mox reipirationis expers,
mutus,& ablq; motu & fenlù, tanquam affefta neruorù radice, reddatur, qui
poterimus cum Galeno Natura; tantamimponere ofeitantiam, ut fateamur
eam in digmlsimis totius corporis articulis ita dormitalfe, ut necellùm fit, o f
fis quod mouetur caput, ex finu, cui aEàs marticulatur^ta debere lùbleuari, ut
finum non amplius cò tingat,ipfiq; non afiqua ex parte ita firmetur & infiftat,
ut reliqua omnia oilà penitus ex filo finu neu tiquam in concreditis ipfis moti-
bus abfeedere dehifcere’ue nouimus? Galenus namque caput lùpra primam
uertebram in latus duci arbitratus, in quarto de Adminiftràdis dilfe£tionibus
allerere coaftus eft, capite in dextrum latus dufto, dextrum tunc occipiti) o f
fis capitulum in dextrum prima; uertebra; finum ftringi,finiftrum uerò capi-
tulumexfiniftrofinualIùrgere:& contrà,fi quando caput in finiftrum latus
incEnatur. Non igitur huic gemino capitis cum prima uertebra articulo motum
in latus,fed fimplicem nexum & reflexum tribuamus: 8c in Galeni excu-
fationem haudquaquam ftudeamus hic comminifei, ab ilio motum in latera
i intei