Cápiw
V E S U L 1 I V E C O K V O R I S
DE MV S C V L I S C A P V T MOV EN-
tibus. Caput x x v i i i .
V P E R I O R I libro, ceruicis uertebraru fabricam de.
fcribentes, & Galeni fententijs nos meritò parum accora
modantes,caput proprijs motibus &fecundarijsmoueri
retulimus.Quot enim proprijs motibus ceruix agitur,to-
tidem etiam fecüdarijs caput mouetur: ac ceruix quidem
extenditur,feu in pofteriora uerffis dorfum ducitur, &in
anteriora fleftitur : deinde utrinq; ad latera, ad humeros
fcilicet etiam inclinatur. Caput autem uno proprio motu,uel quiefcéteetiam
ceruice,fleftitur & extéditur,ièu antrorium <&retrorium,idq;iupraprimani
ceruicis uertebram,fertur: & dein alio ipfi prorfuspeculiari motu fupra fee®
dam uertebram,ueluti ad axim circùducitur,Gue flexum, Hue extenfum cum
ceruice,aut citra ceruicé exiftat. In latera uerò,feu uerfus humeros,caput non,
nifi ceruicis beneficio, ac ueluti fecüdario,inclinatur : quurn immotarigidaq;]
ceruice,ne minim ü quidem caput proprio motu humeris adducamus. Tern.
Ì>eftiuumitaq; nunc fuerit,ijsmufculis,qui ceruicis praefunt motibus, iniuum
ocum ailèruatis, eos aggredi, qui proprijs capitis motibus famulantur,fepte-
nis complexi paribus,partim caput,partim primam ceruicis uertebram agen-
tibus,quorum fix in pofteriori ceruicis confiftunt iède,à quibus fermo molò
i t 4 u l r .dt eft inchoandus. Verùm anteaquam ad horum enarrationem Galenus acci
•Mmiufin. c]uo aj|a mufcujor(j paria ex diffiftionis ferie praepofuit, fcapulae motibus
feruientia: quorum' unum homines cum fimijs commune nancifcuntur,iil
fcilicet,cuius alterius lateris mufculus in fcapulae ipmam, fumrnu humertmi,
&latiufculam clauiculae partem inferi duftus eft. altero autem pari homines
deftituuntur, cuius in altero latere mufculus ab occipitio enatus, ad altioreml
t " bafis fcapulae angulum in fimijs protendi commemoratus eft. Atque hincfit,
pi. primum caput mouentium par Galeno tertia ferie inter mufculos ceruicm
mam MrubrZ occupantes enumerati, quod duobus conftat mufculis,' principium ducentimouentium.
1 1 . i , ' ^ . i r • i • • ‘ f l bus ex apice quintae thoracis uertebrae ipinae: dein etiam ex quart*,tertia;,ie-
cundae&primaeuertebrarum thoracis Ipinarum apicibus. Principium hoc,
qua primum ex quinta thoracis prodituertebra, acutum refert angulum«
fiirfum tenlus, fcnfim ita latefcit, ut ad tertiam fecundamque thoracis uerte-j
bramiam porreftum, adeò amplificetur, ut externum ipfius latus è regione
tranfuerlbrum proceffiium earundem uertebrarum confiftat. Ambomufci
li hanc fcruantes latitudinem,iurliim feruntur, à quinq; etiam inferiorem cer
uicis uertebraru Ipinis (fcd nimis quàm leuiter) exortum aflumentes. Qu.arl"
do autem ad tertiq ceruicis uertebrae uiq; Ipinam confcenderunt,quum hacte
nus toto progreffu dexter finiftro coniunftus fuerit,utriq; ab inuicemfenfinij
magis magisq; tantilper abfcedüt,dum tranfuerfa' linea occipitis ofsi cameali
taq; infcrtione implätentur.Eius enim infertionis tata eft amplimelo,quätuin
internum alterius mufculilatus à media occipitij fide, & externü latus ab airi
s radiceremouentur: adeò, ut infertionisamphtudo utriufq;mufculitanta;
fit, quantum ab una aure ad altera occipitij eft interualli, quod mufculorum-!
fcrtionenon occupatur. Caeterùmiftiusmufculoruabinuicemreceilùsfor-|
ma,1 triangularis exaftè uifitur, fi modo unam lineam traniuerfim ad occipi-;
tium,ab interno unius mufcuhlatere, ad internü latus alterius duxeris: & ufi
inde alias duas ab eius lineae terminis, fecundùm utriufq; mufculi intemunili,
tùs,ad tertia? ceruicis uertebrae ipinam,ueluti ad trianguli uerticé porrexerft
Primum
mttfiulo
CdpUtj 4Utpi
L a Rurfus finguli mufculi8 triangulari forma confiant, fi lineam fecundùm fpi-
1.0 nælongitudinem ad occipitiurri ufq; duftam, unius lateris loco habucris : &
C,B' fecundi lateris uice, lineam fecundùm externum mufculi latus exporreftam:
&tertij lateris loco hneam, quae tranfuerfim mufeuhinfertionem ad occipì-
tium defcribit.Fibrae horum mufculorum,à Ipinis uertebrarum furfum obliqué,
quali ad traniu erfos lùperiorum uertebrarum proceffiis tantiiper ducun
tur, dum fimul omnesin occipitium finiant : praefentes enim mufculi modi-
cumprorius &exiguum in traniùerfos uertebrarum proceffiis nexum mo-
InU ¡iuntur. Secundum mufculorum par,admodum là nè uanum,&ficus mul
t ílí fi in homine,quam carubus 8c fimijs,obferuamus. His nam que ex traníuerfis
bib-11 tcrtiæ quarta' ue thoracis uertebrq proceísibus,<Sciníuper fccundae ac p rim *
quoqj thoracis, 8c quinq; humiliorum ceruicis uertebrarum tranfueriis pro-
cefsibus, mufculi iftiusparis enafeuntur, 8c ad earundem uertebrarum ipinas
procedentes, ipfis nonnullisinfertionibus applantantur. Deinde dexter nufi
quam toto progreifci à finiftro recedit,firn uiq; ambo in occipitij medium am
plainfertioneinnafcuntur,nullibi nerueum aliquid, quodnotatu dignumfit,
oftendentesietfi interim obliquas quaidam impreisiones exprimant,ex tranf
uerfisinferiorum uertebrarum procefsibus,ad fuperiorumquodamodoipinas
excurrétes.at ili* leUiores cenfendae iunt,mmusq; penetrant, quàm ut bis
aliqua ex parte mufculum diuidi quis dicere queat. Quanquam Galenus non-
nullos diflèftionum profeflores, non duos huius pans tantùm mufculos enu-
meraifcjUèrùm quofdam quatuor, quofdam uerò fexibidé recenfuiifc, uidea-
turteftari,qui aliter ac Galenus hominés aggrediebantur.In fimijs enim & ca-
nibus(de quibus haftenus in hoc fccundo pari locutus fum) unum duntaxat
utrinq; mufculum recenferem-: quandoquidem fi illis attendendum foret im
prefsionibus,totidem ferè mufculorum loco uterq; habendus eifct, quot funt
extranfuerfis uertebrarum procefsibus exortus, & in earundem fpinas infer-
tiones. In homine itaq; multo aliter hanc cóiugationem, quàm Galenus illam
defcripiit,aut enumerauit potiùs,obferuaui. Apparent enim quàmplurimi u-
trinq;mufculi,feriemultipliciinuicem commixti, &admodum uarièprinci-
pium obtinétes, & diuerfis omnino rationibus infcrtiones in occipitium mo-
| p ¡¡entes. Ilico enim atq; primum mufculorü par fubduñum eft,‘ mufculus oc-
cumt, qui acutum principium ex medio traniueriorum proceiliium quintae
^ & quart* thoracis uertebrg educit,& ilico ab exortu carneus apparens, muris
f**B‘ fchcertaeformam adipifcitur : quum ueròiurfcimad ceruicis initiumt per-
I H’1, ÇpB^Sarnofiïs effe deimit,ac ueluti in teretis tendinis naturam ceilàt,'mufcu
i lumimitatus,quimaxillam humiliorem deorium trahit, duobusq;uentribus
Inc. donatur.quandoquidem" inibi, quà mufculus ifte fecundi paris caput mouen
I tram, ceruicis radicem iuperauit, carnofiis denuò eflè incipit, quouiq; in occi-
I*; S s °^ S medium" uifiratur. Verùm ante ipfius infertionem, cum ilio alius°
C01*- mufculus,qui ex feptim* ceruicis uertebrae Ipina, nerueo teretiq; princi-
! pio enatus,iuriiimq; afcendens, carnofus quoq; euadit, & unà cum diñ o mu-
! lculo occipitio inferitur,ubi dextrilateris mufculi,finiftrilateris mufeulis con
tigui funqneq; ab inuicem (ut primum par) remouentur.f Alius deinceps oc-
curri t, qui ueluti alterius lateris tertius elfc poisit, ac ex apicibus tráíiieríbrum
,4 ecund? &primæ thoracis Uertebrarum proceiliium,partim carneus,partim
If u nerueus enafcitiir:& furfiim uerlus exteriora obliqué exporreñus,camoíiisq;
Bf îcraùor«dditus, occipitio ad radicem’ mamillaris in capite proceffiis ualide
Is. entur. Sub his' magna moles carnea confiftit, fecundo in canibus pari quo-
F j dammodo