U 7 ) C U tO L V M V. I M 1? E t U T O t E M
diofe id cum c«teris A fi« medicis exercuerit. Imo ueterum nullus non «qué
attentò curationem qu« rnanu fit, atque eam quf uiftu ac medicamentis per-
ficitur,pofteris tradicíifíéuidetur. Verùm maximèpoft Gotthorum uaftatio-
nem,quando omnes ícienti«,anteapulchernme florentes, utq, decebat exer-
cit«,pefíúm iuere,lautiores medici primùm in Italia,ad ueterú Rqirianorum
imitationem, manus operam faftidientes, qua;in «gris manu facienda duce-
rentjièruis prffcribere,acillis tantùm architeftorum modo aitare, coeperunt.
Mox quum fenfim cgteri quoq; ueram medicinam exercitantium incommo
da detreftarent,qu«ftui honoriq; nihil interim fubducentes,à prifeis medicis
promptè degenerarunt, coquendi modum, omnemq; adeò uiftus pr«para-
tioñem «grorum cuftodibus, medicaminum compofitionem pharmacopò-
lis,manuum uerò munus tonforibus relinquentes. Atque ita temporis fuccet
fu, curandi ratio tam miferè diuulià eft, ut medici quidem, le phyficorum nomine
uenditantes,medicamentorum & uiftus ad recónditos affeftus prasferi
ptionem fibi duntaxat arrogauerint : reliquam autem medicina, ijs quos Chi-
rurgos nominant, uixq; famuloruloco habent, relegarmi, turpiter àfe, quod
prascipuum & antiquilsimum eft medicin« membrum, quodq; natur« Ipe-
culationi (fi modo quod aliud) prascipuè innititur,depellétes : id quod tarnen
hodieapud Indos maxime reges exercent, Perf« h«reditario iure fuis liberis,
perinde àc quondam tota Afclepiadum àrs, tradunt,Thraces cumplerifque
nationibus fummè colunt, ac uenerantur. ea artis parte propemodum negl e-
fta,quam olim multi, tanquam eludendis interimendisq; hominibus exeogi-
tatam,è República proicripferunt:ut qu« ci tra natur« opem nihil penitus ac-
commodetjimò & illam alioquin in morbo à fe explicando làtagentem,iuua-
ré ftudens, frequenter totam peflùndet, & ab officio prorfus abftrahat. Vnde
etiam illi potilsimum debemus,quòd tot Qpnuicijs in medicos iaciiblitis, h« c
iàcratifsima ars eluditur : quum tarnen ipfius pars,quam liberalibus difciplinis
inftituti,àlè turpiterdiuellifinunt,pr«cipua laudeillam perpetuò illuftret.
Quando enimingeniorum fons Homefusniedicumuirummultispr«ftan-
tiorem eflè affirmat, & cum uniuerfis G r« c i« poetis Podalyrium & Machao
nem celebrat,hidiui Aefculapi) fili) non ideò pr«dicantur,quòd febriculam,
8c qu« lòia Natura,abfque medici auxilio leuius, quàm ilio adhibito, plerunq;
lànaqremouerentjhominunfue palato in reconditis deploratisqué afreftibus
fublèruirent : lèd quialuxationum,frafturarum,contufionum,Tiulnerum, &
reliquarum continuitatislolutionum,iànguinis4qe fluxus curationi potifsi-
mùm pr«efiènt, ac ípiculis, telis (atqüe alijs eiulmodi malis (qu« bella in primis
inferunt, diligentemque medici opera femper expetunt) generofifsimos
Agamemnonis milites liberarent. Verùm haudquaquam unum medicin«
inftrumentumalijspr«ferrepropofui,quum triplex difta auxiliorum ratio
minimè difiungi diltrahiq; pofsit,& tota ad unum artificem attineat:atque ad
hanc ut debité exequatur, omnes medicin« partes ex «quo ita conftitut« pa-
rat«q; fint,utfingula eo felicius inufum referantur,quo quis cumiilatius om-
nià inuicem iungat. Quamuis etiam rarus omnino morbus occurrit, qui non
ftatim triplex pr«fidiorum inftrumentum requiratùtaq; opportuna uiftus ra
rio inftituenda,& medicamentis,ac demum manu aliquid moliendu fit. adeò
ut huius artis tyrones modis omnibus hortandi ueniant,ut illorum(fi Dijs pia
cet) phyficorum lulùrros uilipendétes,Gr«corum more,ac quemadmodum
artis natura Se ratio penitus pr«dpit,manus quoque curationi admoueant,ne
laceramdeinceps medicinam, in communis hominum uit« perniciem conuertant.
U T T E t E U E XJ E S U L I ! 9 E U E F U T Ì 0.
u'ertaht. Atque hoc eo inftigandi lìrnt diligentius, quo in arte integrius hodiä
eruditos,à manus opera,tanquam àpelle, ideopr«lertim abftinere cernimus,
neàmedicorum Rabinis apudmdoftamplebemp ro tonlonbustraducatur,
ipfisq; poftmodum neque par cum iftis uix dimidiatò medicis qu«ftuS,neque
h o n o r,neque apud imperitumuulgus&principes quoq; «ftdmatioaceedat*
H« c etenim deteftabilis multorü opinio in primis remoratur, qüo minus to-
tum curandi artificium, uelhoc etiam feculo àllumamus, & interiorum affe-
ftuum curationem duntaxat nobis alcilcentes,magna mortalium noxa(ut le-
mel uereq; dica) modica lòlùm ex part e,medici elle ftudeamus. quippe quum
primùm ad pharmacopolas uniuerlà medicamentorum cornpofitio relegare
tu r , mox etiam medici impenlè ipfis necellàriam fimplicium medicaminum
cognitionem amilerunt:atque ut tot barbaris uocibus,& falfis etiam pharma-
cis officin« lcaterent,totq; elegantilsim« ueterum compofitiories nobis pari-
ter deellènt,ac adhuc complures etiam latèant,autores luere : & inexhauftum
denique laborépararunt cùm «tatis noftr«, turn qui ante annos aliquot hanc
pr«cellère erucfitifsimis uiris,indefellò ftudio fimplicium medicànientòrum
cognitioni fic incumbentibus, ut illam prillino nitori reftituere conati, pluri-
mum cótuliflè uideantur. C«terùm peruerfilsima h« c curationis inltrumeii
torum aduarios artifices diduftio, adhuc multo execrabilius naufragium, ac
longè atrociorem cladem pr«cipu«naturalisphilolophi« partiintulit; cui,
quum hominis hiftoriamcompleftatur,firmilsimumq; totiüs medie« artis
ftindamentum,ac£onftitutionis initium iure habenda fit,Hippocrates &Pla-
to tantìi tribuerunt,ut illi inter medicin« partes primas eflè adferibendas non
dubitarint. H«c namque cum prius à medicis unicè excoleretur, ipfiq; in hae
adipilcéda omnes neruos intenderent,tum demù miferè collabi coepit,quum
ipfi manuum munus ad alios reijcientes, Anatomenperdiderunt. Dum enim
medici folaminteriorum affeftuum curationé adle pertinere autumabant,
uifeerum duntaxat cognitioné fibi abundè lùfficere arbitrati, ofsium, mufeu-
1 • n i
lorum^neruorum, uenarum, aftefiarum quse oilamuiculosq; perreptant, fa-
bricam,ueluti ad iplòs non ipeftantem, neglexerunt. A d h«c, quum UniUerlà
adminiftratio tonforibus committebatur,non folùm uera uifeerum cognitio
medicis perijtjuerùm etiam diflècàdiinduftriaprorlusintercidit: eo quòdlci-
licgthirefeftionemnonaggrederentunilliuerò,quibusmanusartificiù dele-
gab a turùn~d(>£ti_ores eflènt, qu à m ut diflèftionis profeflòrum Icripta intellige
rent : tantum abeft, ut diffoiflimancartem,mahu ipfis ttaditam;id horninuni
genus nobis aflèruaret,utq; h«cdeplorandacuratiu« partis dilperfiö,detefta-
bilem ritù in Gymnafijs nòninueheret,quoàlijhumanicOrporislèftiònem
adminiftrare, ali) partium hiftoriam enarrare confueuerunt. his quidem gra-
culorum modo,qu« nunquam aggrefsi funt,lèd tantùm ex aliorum libris me
mo ri« commendant,delcripta'ue ob oculos ponunt,altè in Cathedra egregio
faftu occinentibus : illis autem adeò linguarum imperitis, ut diflèfta ipeftato-
ribus explicare nequeant,atque ex phyfici pr«fcripto oftendenda laeerent,qui
manu leftioni nunquam adhibita, tantum ex commentario nautam non fine
fupercilio agit. Atque ut fic omniaperperàm docentur,ac ridiculis quaeftioni-
bus dies aliquot abeunt : ita quoq; ipeftatoribus infilo tumultupauciorapro-
ponuntur,quàm lanius in macello medicum docerepoflèt. ut eas pr«teream
lcholas,ubi de humani corporis compage refecàda uix unquam cogitatur : ufi
queadeò uetusmedicina àpriftino aecoreante pluresannos delciuit. Porrò
quumfilaiampridemintantahuiusfeculi(quodtuonumine prudentermo»
a ? derari