8o» U K V . V E S U LIU V E CORTO* IS
luciditate correlpondet: ac non adeò lucidus eft, atq; cryftallinus humor, aut
exaffifsimu cryftallum.Confiftentia auté,humore cryftallino longe mollior
uifìtur:&ab oculo exemptus,fuum terminumformam'ueneutiquaretinet.
quamuis interim aquae modo non diffluat: fedita còfillat, quemadmodu ui-
trum in Fornacibus fufum, quodque ferreis canalibus,quibus id abartmcibus
inflandum formandumq; àfornace eximitur,obuolui cernimus.Huiulmodi
uitro hie humor cófiftentia congruit : at non colore, quum humor, uti pnus
dixi refrigerato uitro luciditate limilis fit:fulum autem,liquefacluq, uitrum,
candenti ferro quàm fimillimu occurrat.Quando itaq; praefens humor con-
iiftentia fufo uitro, luciditate autem refrigerato formatoq; iam uitro relpon-
d e t , G r ^ c i s , n o b i s uerò uitreus meritò nucupatur.Hic humor multis
numeris molé cryftallini humoris iuperans,quum aahucin oculo reponitur,
femiglobù imagine refert: cuius plana fuperficies, oculi anteriore fpeftat. rotunda
autem,feu cóuexa,in pofteriora protédit. Anterioris fedis,feu planaelu
perficiei medio1 finusimprimitur tantus, quàta pofterior efthumoris cryital f
lini pars.Is namq; humori uitreo ita immittitur,ac fi globù in aqua natantem
ipeftares,cuius media pars in aquam prorlùs mergitur, altera fupra aqua con
ipicua.utq; inter eiulfnodi globum & aquam nihil mediat,ita quoq; inter cry
ftallinum 8c uitreum nihil omnino intercedit : neq; illi humores inuicé fecus
committuntur, quàm globum aliqué in duriulcula pulte còplexum fingeres.
Porrò reliquie regioni fedis anterioris uitrei humoris cryftallino non occupa
tae8 tunica quandam obduci, iuo loco audies, quae cilijs palpebrarum ue puis y 1
alsimilabitur,quaeq;orbiculatimlinegtantumcrafiitie(utficdicam)cryital „ t l
otuli ìnuolu- linohumori,ubiis amplifsimuseft,11 adnalcidocebitur.Nuncautem inuolu- è ^
crum mihiuenit enarrandum, quo pofterior uitrei humoris fèdes proximè wTj
tufthui, <r continetur.'Neruus itaq; uiforius, tenui duraq; cerebri mébranis,& aliquot
rmimp*™-' arf.elqjs^. c5comitatus,ad pofteriori oculi lèdem fertur: ac illi nonnihil ¡¡¡jM
uerfus externum oculi l^tus inièrtus,iua iubftan tia m enarrandu iam ìnuolu-
crum diflòluitur.tenuis auté membrana,nerui fubftantia obuoIués,in^aliam t a J
degenerat oculi tunica,qu^ uuea uocabitur: & dura quoq; mébrana in aliam
cellat,quae dura dicetur,& uense pariter & arterig (uti feriatim enarrabo) o- * r |
culi conftruftioné fubintrant. Quum primùm igitur nerui uiforij fubftantia 9 ^
in oculi! mergitur, mollior reddita, duataturinlatum quoddàinuolucrum,
pofterxon uitrei humoris ledi obductu, Se non m ultum ultra mediam oculi n,■ J
fede in an teriora pertinens, & extremè gracilibus & oblcuris uenulis,ac item ^ jj‘1
arterijs intertexta: quae à tunicae huius radice,ac lède qua neruus primum ex- ,7fc I
panditur,ipfi expomgutur.Galenus m decimo de Partii! ulu innuit,hoc inuo
lucrum àplerilq; tunic^ nomine non dignariiforfitan quod catteraru tunica-
rum modo membrenea non fit,ied mollis,& ueluti mucor aliquis ex naribus
procidens. quum enim hoc inuolucru fecantibus in unum colligitur, & a fua
radice propendet,mucoré,aut cerebri lubftantia aqua quapià dilutam refert:
non enim ita folidum craflùmq;,ac cerebri fubftatia uifitur. Vteunq; uero fit,
fiue tunica nuncupandu ueniat,fiue minus,còftat Galenum quoq; in libris de
Hippocratis & Platonis decretis, & item in o ilau o de Partium ufu,hoc inuo-
lucrum tunica appellalle. Neq; ego lcio,quod nomen illi aptius quam inuolu
cri,aut tunicae, inai pofsit: quum,uti diximus, tori pofteriori lèdi humoris uitrei
proximè obducatur,ilium q; integat: perinde atque tenuem oui pellicula,
oui album tunc cótinere diceremus, quum dimidià oui partem ab alia effra-
£lam,& adhuc oppleta,manibus feruaremus. Eft enim hoc inuolucru forma
dimidiato
dimidiato tantum oui putamini comparadum: aut minori pilcatóriim reti,
quod uni accòmodatur baculo,& ex ampia bafi,dimidiati globi modo in ob- .
tufum mucronem fertur. Ab huiufmodi enim retis imagine arbitrar inuolu
crum iftud Graecis oaJls nuncupatum fuiflè.nam retis formam,non
autem plexum refert,quum undiq; fibi lit continuum.nifi etiam fortè uenu-
las & arterias ipfi uariè intertextas,quis reti afsimilandas contenderet.Hafte-
nus igitur quatuor oculi partes recenlùi: duos nimirum humores,& totidem
I , ,fig.s tunicas-acproindeiam meritò" eam aggrediar,quf à tenui membrana,nerui
| *»<*? uiforij fubftantiam concomitante,producitur.Mox enim atq; haec membra-
I fu >4. na fimul cum neruo oculum liibit,in tunicam degenerat, non tantùm polle-
I riorem oculi lèdem,tunicae quae à nerui confurgit fubftantia modo,occupan w
tem,uerùm & anteriori etiam lèdi obduftam.Haec tota pofteriori oculi lède
tunicam proximè inueftiqà nerui fubftatia pronatam : & in harum contaftu
nihil prorlus mediat,neq; ambse etiam inuicem aliquo nexu, pr^terquàm ac-
cubitUjCÒmittuntur.quà autem tunica à tenui enalcens membrana,anterio-
nfg-o, rioculifediobtenditur,internaluafuperficieundiq; humoremcontingit&
i Ì*L§ comple£litur,quem aqueum & albugineum paulo pòli uocabimus. Externa
l ifa « uerò huius tunicae luperficiesp ea tunica obducitur, quam a dura membrana
uiforium induentepronafei dicam.Verùm interim huic tunicf,quam tenuis
„(¡ir*, proferì membrana, priuatim accidit, quòd exafti globi modo nò fitprorfus
: rotunda: quum lèilicet’ anteriori regione nónihil introrlum comprimatur,
S I aliqua lui parte planam fuperficiem proconuexa&rotunda commòftrans.
Quando enim haec tunica ad eam ulq; anterioris oculi lèdis regionem pertin
r i<,17 6. git,lècundùm quamr maior oculi ducitur circulus, quem iride uocamus, aut ij|È quo album oculi (ut ita loquar) à nigro diftinguitur,& ea tu n ic * a dura cere
i >fg* bri membrana pronatae pars confiftit,quam cornu in luciditate & fubftantia
quoq; cóparabimus, ipfa inquam ab hacabfcedit, quam dura procreat membrana:
neq; amplius iliam contingens,inibi in pofteriora comprimitur,quà il
lius parti,quam cornu alsimilamus,fuerat fubducenda: fi modo undiq; à funi
ca, quam dure producit mébrana, sequè proximè obuolui cingiq; debuiflèt.
Neq; hac duntaxat comprefsione tunica à tenui membrana cerebr^generata
ig£iif donatur : uerùm etiam in huius cóprefsionis medio,' foramine quodam per-
W * uia eft,quod" m inorem in oculo apparentéefformat circulum,& pupilla no-
i ^,17 ri. bis appellatur. adeo ut li a: e tunica,uuaefolliculo,aquo peduculus,quois affir-
t '9 matur, euulfus eft, quàm fimillima fit : praefertim fi uuam illieparum conci-
diflè,& (uti e ti a fit) uacuari intelligas, ubi pedunculu extraxeris. Totu s enim
uuae folliculus tunica huic relpondebit: ea autem concidentia illi afsimilabi-
tur comprefsioni,quam in anteriori parte haec tunica fibi uendicat: foramen
uerò,quo pedunculus firmabatur, ipfi pupillae còparabitur. Atq; ab haefìmi-
litudine Graeci praelènté tunicam feyo&d1« & fòyx, nos autem uueam appella-
mus.Quomam uerò ìpla à tenui cerebnmembrana,p^fo€i<ilHs etiam dieta,con
ftituitur,Graeci illam quoq; nuncuparunt.Quandoquidem uero paifirn
qua uuea tunica,illa obd ucitur,quam dura cerebri progenerai membra-
> 'rfe p. na( uenarum arteriarumq; lurculi ab hac in uueam pertingunt, illi ita uueam
exalperat, ut hac quoq; externaipfius fuperficie, internafolliculi uuaefuper-
W ficiei accedat, quse fibras illas continet, quibus uuae caro & acini fuftinentur.
Prseterea quum ab ea tunica, quam dura cerebri membrana procreat, com-
plures,uti iam diximus, uaforù furculi fparfim in uueam producatur, eorum
quoque furculorum interuentu uuea illi tunicte connafcitur. Q ua uerò uuea
z z 4 tunica