fubftantia conftituitur,cui eadë ferè cum mufculorü uentrium fubftântia ac-
cidit cópofitio. Vt enirti fibræ in muiculis carne undiqj habent circûpofitam:
fie & cordis fibræ peculiari ipfis came continentur, fulciünturq;. Quæ porrò
-per uniueriiim cor fibrarû S e carnis fimul fit crafsitiesjâb alijs fané parum ani
maduerfa,tunc demû opportunè explicabitur, ubi còrdis uentriculos orationecomplexi
fuerimus.Inpræfentiaaûtfuffecerit:,carnisfibrarumq; cordis u-
fum,quçqjinfuperadhuc ad cordis fubftantiS fpeftant, adijcere:acpariter innuere,
cordis carnem in mucrone quàm in bail fpifsioré folidiof emq; âppàre
re.Nó ob hoc fanè(ut Galenus arbitratur)ne hîc cor in fuis côtrafitionibuspe
ftoris os accedensjfacilius læderetur: uerùm quòd ea cordis pars tenuis fit ô c
quòd àd earn fibrarû reftarum concurfus perficitur, qui carne mucronis &
fi alias àreliquanó différât, cópaftiorem cómonftrat, ad efl prorfus modum
quo pleruriq; folidioré carnem in mufculi capite, aut tendinis principio uide-
mus,quam in mùiculi uétris medio,ubi fibræ nó adeò atq; in illis locis compa
C" " “ ‘ " fie . ab muice magis diri muntur. Carnis itaq; cordis nó poftremusufus,cum
muiculoru carnis uiù in fibrarû firmatione correipódet. Quòd uerò propria
pecuìiariq; ipfius iècundùm iuftitiam temperie,ac eflèntiali pariter forma, ad
præcipuas cordis fun£tiones,quæ in iànguinis emutatione, S e uitalis fpiritus
. apparatu,potiisimù confiffunt, opituletur, imo primarius hard funftionum
«r» » autorfit,exaliorumuiicerüiùbftantiaratiocinamur. Cæterùm cordis fibræ
alteri fubièruiût muneri,quo cor icilicet tantiiper dum uiuit animal,& dilata
tur & contrahitur,& aliquandiu inter contraftioné dilata tionemq; quiefeit.
Quemadmodumigitur cordis fibræ cum mufculorü fibris nónullaincópo-
fitione iortiuntur cómunia,ÌÌc etiâ ut &illæ motui famulâtur,ièd prorfus di-
uerfo.Mufculorü enim motus arbitrarius eih cordis uerò naturalisée abfque
lafsitudine,micrutabih rerü Opificis induftria penè indefeiîùs, arbi trioq; no-
ftro minimè fubditus,neq; ex cerebrineruis,ut muiculorû motus, ulla ex parte
dependens.Porrô cordis dilatations,quç mucronis ipfius ad bafis centrum
eft attract io, S e omnium laterum cordis diftentio, reûæ efifîciunt fibræ, mu-
cronern uerfus bafim cô trahentes. Quod fané ita perficitur,ac fi uimineo cir-
culo orbiculatim eadettique ferie cóplurimas iuncorü feirporum'ue radices
connefteres,&mucronib.illorum fimul colleftis,uelut pyramide quandam
efformares,ac demû funiculüm exilhus uerticis medio per circuii centrò di-
mitteres,quq deorfum trafto,pyramis breuior,intusq; multo capacior (iun-
cis nimirum in extenora, ac in latera ab înuicé diremptis ac iècedétibus ) red-
deretur.Hincfiquidemcordis dilatationem codiicere quàmoptimèliceret:
quippe uimen quodâmodo cordis bali reftionderet, iuncorum autem colletto
cordis mucroni: deindeiunciipfi & funiculusillereftis fibris congrue-
rent.iunci quidéillisreiponderentfibris,quq in cordis lateribus&anteriùs&
poiterius confiftunt:funiculus autem illis conferretur fibris,qug in cordis car- .
neO ftpto inter duos finuspofito frequentifsimæhabentur.quanqua quod ‘ft»*
ommmodam cum reftarû fibrarum motu fimilitudiné obtineret,nihil con- "à
fingerepoisimus.Tranfueriàrum aütièu circularium fibrarum aétionem ad WHC'
aliquid referre, facilius uidetur. hæ enim cordis contraftiom in primis præ- G’
unt,que mucronis ipfius abafi eftdifceflus,&quçda cordis produftio,quam
r æmoliiinturfibrç,quo ties laxatis reftis impenfiùs arftantur colligunturq;,
haudiecus quàm fìpnus cótraftum in pyramide illa fhniculum iamlaxes,ac
mambus aut alio drculo in medio pyramidis iuncos introrfum comprimas,
itaq, illius cauitatë minuas, S e interim tamen proceriorem reddas. Nunc ue-.
rò qui
H VMW N I F U t X I C u L i t E t VI.
rò qui o bW fibra; quieti pr?iìnt,hoc eñ aliquatifper, prout cordis funftio-
nxbus ex ulu ceietur?limul cu aliis fibris ad cótentas materias undiquaq- le co/
trahant,imaginarinóeftarduù:pr«cipuèfidiuerfos cordispulfusinuiuoarii
maliexaminaueris. Qjiod fanèfafturus esiucundiisimè ea adminiftratione,
qua feptimo libro totiq; adeò operi finis imponetur. Caet'erùm cordis fibras
interim non motuú cordis dútaxat opifices elle uulgo arbitramur,uérum rectas
ad attractions,ad expulfioné tranfuerfas,& ad retenfioné obliquas códu
Inl e t C e r e ’ £ t l i l n°hlsperfuademus. Prqter cordis carné & fibras/ uene fubftantiam
E " ipfiusenutriétes,& arteri;EÍnnatüfu?fubftátisecaloréfouentes,hícetiáenu
E ,’ m e r f n ^ uenifit: ipià uidelicetcoronalis uena, S e duae coronales arteria; per ? <
I I I .,, cordis iubitantiam quafi mufculorù uafa diftnbuta-. Quis uerò uense artèria-
jb»b" rum ftcoronalm fit ortus ac feries,in tertio libro abundé cóplexi fumus. Qua- W È M
[¡«ì; re cordis neruulo fermoni quoq; addito,ad cordis tunica eft accedendum- ae * *
E? eum fiuid£ neruulüin quarto libro á finiftro fexti paris cerebri“ neruo depro-
|yi$ mi retulimus,quàdo ab ilio,ubi finiftn lateris recurrente neruum cóftituit,io
' bolem deriuari diximus,qua; cordis inuolucri bafim penetras,& finiftro1 uena;
arterialis lateri pofterioriq; fedi exporrefta,in cordis bafim(oppidò quàm
obicurè)pertinet.Verùm cordis,de qua hic àgimus, tunica illi mébranaepror Tm ì-u ,„ J n
ius correipódet,qu* muiculoru uentrib.pertinaciter obnaicit,tenuiisima ni- °i -
mirü mébranula, quq a muiculoru fubftàtia plenè diuelli neqt.Eiuimodi nàq;
mebranula cordis extima; fuperficiei circunafcitur: & in hominibus,idq; prò:
cipuè ad cordis bafim,durioris adipis copia huic adnutritur. aliquado etià per
reliquam cordis iiiperficié ad mucrone uiq; ièeundu uenarum S e arteriarum
iffp L per corciis iuperficie progreííum ipil mébranulae adeps perinde adnaicitur,
|iio' ac ornentù &mebranas thoraeéinterièpientes ièeundu iìiorum Uaiòrupo-
r tius ductum,(];i;mi reliqua iède,copiofioré adipem proponere nouimus.Inte
ii-H. gru modo eflèt S e ad cordis fubftantia refèrre tresmébranas uena; caua; ori-
P> Scio,Se’’ duasarteriquenalis orificioprqfeftas,deinde S e cordisq auriculas S e
Kr quatuoriìia,prateripfum circunuoluétesuenasarteriasqijuaià.-nifinuctèpe
I«'- ftiuiils foret,fingula feorfum priuatis Capitib. recéière. Pari quoq; ratione, S e r ,fi~
Et cordis' oscartilàginofa'ueipiìusfubftàtiahiceiìèt recenfenda,nifi&hac pri-
iKi mo I reli(lua °hsium cartilaginumq; hiftoria eilèmus perfequuti.
D E . C O R D I S S I N I B V S , S B V V E N -
triculis. Caput X 1,
S e p t i m^i figura & oBma dextrum cordis uentricuìum apertumpropoMnt, nona autem & dee
cimafinifirum: undecima,qua cortranfuerfimdijjeilum oculisfubijcit,fabrica uentriculorum etiam often*
dentU plurimìimiuuat.
V O ' N A M paño cordis uentriculihominibuséc proin
de & reliquis animalib. pulmoné babentibus. cóformen-
tur,quoq; conftent numero, nùc fubiungam, fermonem
à Galeni cum Anftotele de illoru copia diiceptatione om
nino cohibens. Humanum itaque cor intus duas infigni-
ter ampias obtinet cauitates,fecundùm cordis latera fitas: //».
unde etiS'unam uentriculü finum'ue dextrü,” alteram
Re. finiftrum meritò nuncupamus.Horu dexterfiniftrú amplitudine uincìf,am-
ii*»i hoq; inuicéforma plurimùm uariant.Dexter nanq; magis deorfum-ad cordis
™ucroaem ipfo finiftro deicendés/ cauitaté inftar creicentis luna; para tarn
|s,g. adipiicitur:quandoquidem dextro ipfius latóre, anterioriqj&pofterioriiede
inftar