Affettiti* arteriarii
tunic*.
g ir te n e con-
ffrttSÌionk remiliterai
ueno,fibris cóformantur : ac interior quidem traniùerfis duntaxat
in tertexitur, exterior uerò reftis, & quibufdam mediocriter obliquis,tranf- i
uerfis au tem nullis conftat.Interior arteriq tunica,ceu cutem quandam inter, j
n o inteftinorum Se uentriculi fuperficiei modo continet,latas cótinuasq; ara- j
neorum telas manifeftò perfimilem,&ingrandioribus arterijs procipuècoti
ipicuam,& ànonnullis tertio arterias tunicae loco defcriptam. Quarta uerò
alia peculiaris nulla eft: fèd ueluti quibufdam uenarum, itaquoq; arterijs alicu
bi membrana tenuis o bho re fcit& circumtenditur, contegens cas, aut itati-1
liens, conneftens'ue ipiàs proximis partibus, quemadmodum de altera uena-1
rum tunica retulimus. Atq; hasc omnia iuftifsimè à fummo rem Opificefunt I
extrufta.Fxbras enim arterias corpus,eiufdem quo uenq ufus gratia fortitunac 1
plurimas quidem tranfueriàs obtinet,ut ocyus ipil ex' fimftro cordis luiuing1
niiflum languinem & uitalem ipiritum tori corporidifpenfet,neq; aliuminH
tranfmittédo recipiendoq; rhy tnmfi,quàm cor ipfum,emciat. Ad hoc namq;
munus magnopere traniueriae códucunt, quas expulfioni à Natura prasfeftas
eilè,dudum aflèruimus.Quia autem expulfioni admodum obiunt obliqucut
quas materias retineant ac reièruent,Natura paucifsimas obliquas arterijs elar
gitur. Quas quum tenuiorem rarioremq;, & uelocioriimpetu ruentemfub-
liantiam, quàrn uenas, erant amplexuras, ac dum uiuit animai, perpetuò dilatando,
conftringendoq;, m eritò etiam duriori & craisiori, pluribusq; tunicis
conformato corpore extruuntur.
Q.V IS V E N A R V M E T A R T E R I A R V H
Caput n i .
in maximum
numerum recitila.
.-■4 D hoc Caput omnesßmuluenarum&arteriarumjheilantimagines:uerttm/piiaalijsUt'istfpmt\
nuts cjuam hic,reponendx ueniunt, ah interiori margine a¿ illas commodè remitieres.
V O T in uniuerfiim corpus uenas, & item arterias deri-1
uentur,fi uniuerfàs foboles,uafòrumq; omnes prorfus di-1
fiributiones enumerando fint, indicare arduumefì, pro-J
pemodumq; imponibile. A t fi ueno arteriasq; propria™
obtinentes circüícriptionem, ac proprijs ueluti termini!
finito duntaxat,numero quodam fint compleftendasfinl
procinftu illarum eftnumerus.Innatis enim abfoludsql
hominibus omnes ueno ut plurimùm quaternario numero comprehédun-l
tur,quo coterarum omnium radices cenièntur. Atq;* una, ex cauaiecorisfe-|
de prodiens, in bilis ueficulam, uentriculum, liene'm, inteftina, mefenteriomH
Sc omentum excurrit.1’Secunda,ex gibbisiecoris,aut ut quibufdam uifumeftl
ex dextro cordis' finu originé fumens, in reliquum corpus,folis duntaxat exceL
ptis pulmonibuSjinnumeraramorum lèrie diipeniàtur. ita tarnen in iecorisrj
fubftantia huius rami,primo enumerato ueno propaginibus attendunturA:
quibufdam ferèfedibuseuminmodum conuenire, uniriq; fuis mucronihsr.
Se terminis uidentur : ut quidam non dubitauerint, primam uenam Iccsr.ssH
eflè continuami, aftruere, uteunq; duarum uenarum loco iam diftonobisre-W
cenfeantur. Tertiaitaq; è dextro etiam cordis finu pronata,frequenti admoB
dum propaginein pulmones digeritur. Verùm hancuenamhocfibi priua-U
tim uendicare audies,quòd arteriarum conftat' corpore,hinc etiam arteriali^
uenanuncupata: quo etfi cauo ueno corpori ci tra alterius íubftátig mediumjii
non efl continua (quum feilieet ambas uenas,quàinuicem p r o x i m g funt,cor;j
dis quodam iùbflantia intercedati in còmunem nihilommus ambas fpeñana
9 cauitatemj
cauitatem, quam dextrum cordis finum efle, in fexto libro docebímus. His-
¡i'-"-1 quarta forte adnumerabitur,quo ab umbihco,utficdicam,repés,in'iecurab-
f/ fumitur,ad feetus enutritionem duntaxat animali íubferuiens.unde etiarn hío
inuenarum clafíe uix haberi debet, & potilsimum Ueno circúferiptióne pro-
| priafinitasloco: quum fi ad amufsim fingula examinentur,hocnon minus in
I iecoris uenas pertineat, quám foetui peculiares8 arteria?, in magnum árterio
(. iníllK llPromncnnomKií • « ..____ Vil* ÍL *
(•!*• truncüm,ipnus ue ramos aperirqae tanquam trunciillius quodämodö propä
Cf», gineseflèlpectantur. A commemoratisitaq; uenis, utcunq;eäs in numerum
fi»' redigere uoles, totius corporis uenarum foboles diflributionesq; pendent ac
L ipfis reuera funt continuo. A rterio uerò,in maximum etiam numerum rè - D u t arteria*
Ifcap'' date,duntaxat bina? cenientur: una,qua? ex iìniftro cordis fifiu origin ein cä
piensfin uniuerfum corpus,proterquàm in pulmones, difpergitur.’ Altera ex
p | eodé cordis linu pronata,in folos pulmones diftribuitur: quo quia Ueno con-
Hat corpore, uenalis arterionomen obtinuit.Coterùm fi foetus interim arte-
l i riæ& ueno peculiare quid nancifcuntur, id fuis Iocis, ubi uaforüm feetus tra-
F ’ ' deturhiltoria,faet obuium. iam enim operoprecium eft,àperfeâorum uenis
I exordium fermónis fumerei ac fingularum enarrata ferie, ipfarum ufum,di- -
j ftributionisq; rationemfubiungere,fimulatq; nonnulla deglandulisaddide-
f. ro,quas Natura feftionis partitionis'ue uaforum robori proeflè uoluit,
DE. G L A N D V L I S, V A S O R V M D I D V C T I B V S
roboris gratia immifsis.adnexiscp. Caput m i .
’Pr e s e n t i CapitimlUmßguramduxipraponendam^uodqukmplurmAucßmullocarideijfmtpùnttacfexti&
fiptimlthrorumfigura,prater aliquot etiam mujculorum tabulai, ad mas ah C
invi maveityio nhhnvtijna rrgypìlttÉfiS. "
A V D fecus quàm Natura ueno Se arterio,propter pro
prias ipiàrum tunicas,aliam iu binde membranam circun
dedit,cuius beneficio ilio conterminis partibus aptè alli-
gentur,tutoq; prorepant:ficquoq;,quumminimèigno-
raret,unuquodq; uas inibi noxijs opportuniùs expofitum
eflè,ubi in ramos difanditur,tutasfifsioms gratia,fubftan- ¡uZaiuiZ
tiam infuper quandam uteunq; mollem, & nonnihil ce- m ,,m
dentem condidit,quanodorum in arboribus ritu,uaforum diuaricationes fic
pafsim repleuit,hancq; ramoru fcifsionibus fubftrauit ac circundedit, ut nulla
j ipfarum facile fìndi,uel inualida fieri pofsit. A t quoniam uiolentiori motu uaforum
diuaricationes iniurij s po tifsimùm patét,& fuper molli mediocriterq;
j cedentefubftatiafuauius uafa quiefcunt,& demum eius auxilio,quamuismo-
: tantur uehementiùs, imperculfa integraq; cuftodiuntur: haudquaquàm, ut
‘Otsferebat, fingulis uaforum diftributionibus huiufmodi fubftantiam (q u o
communi nomine Grocis adìuy & «yx^Latinis uerò glans & g lad u la& g lan
mum,&interdum caro dici tur) Natura interiecit. Quandoquidem illapàu-
cilsmiam,aut nullam propemodum diuifionibus, q u o neq;fufpenfo ferun-
| tor,neq;artictilis,uario admodumq;laxomotu prqditis,incumbunt, coffimu
M ? cÌ llt)(luòci ^ as uaforum partitiones ex uiolento motu nihil pafiuras,ei per-
fri P( am eifet. Verùm ubi diuifiones quapianl membrana fuipenfas, aut fuper
m ttticulosmuim acutos mouentur angulos,longius porrigutur, eoq; plures in
* mlm°dilèdibusnumerobabétur:Naturahanc,dequaagimus,fiibftantiam
non mediocri copiaillis uaforu diuifionibus circùdedit;* uti per uniuerfàm
A», en*porto diftributionem eft cernere, quòd h o c nimirum uniuerfà nlembrànis