ycnalis ar~
ttria.
M a g i.
Lih.7 de utd-
mimß. fcBion.
Lib. j . de Par-
tilus animai.
cap.àf.
bafis elatifsima parte iuxta dextrum latus uèntriculorum ' fepti enafcitur, &
magnæ* inmtensarteriæ,fimftrorfumcj; nonnihil íuo caudice inclinans, tandem
In orìficiorum
numero recen-
fendo pinato-
micos uariare.
in' duos truncosdifícinditur.-quorum dexter ad finiftrum latus caudicìs
magnæ arteriæ, pofterioremque eius eaudicis fedem dextrorfum reflexus,in
1 dextros pulmonis lobos digeritur, finifter uerò in" finiftros. Porrò” uenalis
arteria, quam in tertio libro pariter cum arteriali uena perfequuti fuìmus,at-
qùe etiam ab ufu,quòd aerem continet deducit'ue, Arteriam: à fubftantia au-
tem ,quòd uenarum corpori refpondet, uenalem nùncupari retulimus : inter
finiftri cordis uentriculi uala connumeratur : ac ut uenarum corpus adipilci-
tur,ita quoq; ex molìipri eius uentriculi lède principium ducit. Ex finiftro e-
nim finiftri uentriculi latere adeiufdem uétriculi bafis demiisiorem partem,
limili penitus modo quo caua ex dextro uentriculo, uenalis arteriap patenti
admódum orbiculariq;orificio eñaícitur, acftatim etiam ab ortu, aut in ipfo
potius ortu,in’ duos truncos deriuatunquorum dexter fub cordis bali produ
ftus, in dextram pulmonis ièdem dilpergìtur, finiftro interim in finiftrapulmonis
partem exporreöo. Quinam uerò anteriori quoq; exortus uenalis arteria;
lèdi' finiftra cordis auriculacommittatur, fecundo ab hoc Capite,dili-
genter commemorabimus.' Quartü uas,quod adhuc enarrationi deeft,quar-
tumq; cordis conftituit' orificium, magna cenfetur arteria, pari ratione exfi-
niftro uentriculo,qua arterialis uena ex dextro, principium d.ucés.Ex dextro
enim êlatifsimæ finiftri uentriculi lèdis latere,& ex cordis bafis ueluti centro,
arteria magna enafcitur,aliquoulq; reità* furfum iub uenæ arterialiscaudice
tantilper prorepens,donec cordis inuolucrum permeans, in duos diifcinda-
tur truncos: quorum unus corporis fùperiora , alter inferiora petit. Atqueita
profeftò durorum cralìbrumq; uaiorum, ipfius nimirum arterialis uenæ,aç
arteriæ magnæ principia adeòinuicem correlpondent, ut finiftrum arteria-
lis uenæ latus dextro arteriæmagnæ lateriinipíaorigineadnatüíit, amboq;
uafà hic ex eminentißima cordis uèntriculorum lèpri lède commune principium
radicemq; poßideant :quod eouiq; quibuidam animalibus,quanquam
non hominijindureícit, utid Galenus reuera os eile affirmet. Cæterùm1' ifte
in finiftro cordis uentriculo ad lèpri eminentifsima lèdem,adeoq; ad magnæ
arteriæ orificium alèenfus poft dextram orifici) uenalis arteriæ membranam
inter dillècandum latens confcendensq;, Ariftoteli impofuit,ut inibi tertium
cordis uentriculum conftituerit,illum arteriæ magnæ principium eiferecen
lèns. quod iànè multo minus incufandum uenit, quàm quod uèntriculorum
cordis numerum pro animalium mole uariari icriplèrit. Quanquam nó me-
diocriter quoq; pendendum ueniat, Galenum in lèxto de. Partium ufu libro,
arteriæ magnæ oriliciü amplius eflè uenalis arteriæ orificio,aflèruilïè: quum
fcilicet hocillo longè amplius cernatur. Neq; fimpliciter Galenus magnæ arteriæ
orificium,uenalis arteriç contulit orificio:fed id cqteris etiam omnibus
cordis orificijs latius ampliusq; eflè cótendit,adeò in Ariftotelis dogmata inci
tatuSjUt non animaduerterit uenæ cauæorificium uel triplo amplius arteria;
magnæ orificio inueniri. Quandoquidé uerò" uenalis arteria mox in ipfo ortu
bipartitur,ac nullo ferè duftu indiuilà prodit, nonnulli dille ctionum prò-
feflòres ipfius orificium tanquam geminum aliquod explicuiflè,itaque plura
quàm quatuor cordis orificia enumerallè uidentur. Vti etiam fortè orificio-
rum numerum illi iniuperauxerunt,quibusuera uenæ cause' orifici) uenæq;
cauæ mox in ortu diuifionis conftititratio. Eiulmodi namq; aliquid exlèpti-
mo de Adminiftrandis feètionibus libro colligendu exiitimo,quum Galenus
Herophy-
‘*hi
■•if
Ufl
pn-3
Hi «SS
"‘fi
».fa
•ili
fell
uh:
»■M
g« d:
1‘f i
»•a
.WM
in |1 1
HeropWum quidpiamifl^s Eraf,ftrat.q;fentenriærepugnâns,cenfuifle m-
dicat.Nifi etiam forfan nonnulli amphorem Grifi cioru numerum proponen
tes,non illi proximo orificijs diduftui,aut üicinifsimæilli uaforü bipartitioni
h l Üerunt:uerûmmfis cordis" aüriculis,qtiarum una uenæ cauæ
orificio,& altera arteriæ uenalis orificio adnafcitur : ita fingülis auricülis {ini
' " T " foramina,feu onficia. utcünq; interimf aüricülæ extra orifip,
H.E»:“ 1 uaJ01 Um circtdum, atq; adeò extra cordis uênfricülorû caüitatem & am-
K P lltudinem confiftere, ipfisque etiam auriculis finüs cauitatesq; potius quàm
p ® onficia afcnbi oportef e,non multo pòft döcebitur.
D E V N D E C I M M E m B R Ä N V L I S Q .V Â -
tuor orifîdorum cordis. Caput x 111.
mmirMf i mmf lmfipt,Mdoäaud,noßd&decimfigUris6ccw’rmt.Sept;manämi,tre!prä*
fomwnacauaonfictoprafia^ac %, L , M infignitai. OBm* très,inUeto* meridie orificio pofit J , &
f i a
A PORPOR A cordis mébranasnuncupamus,qua;
cordis uaforum radicibus, îpiorum'ue exortibus adnata,
colore, lubftantia,crafiitie, prorfus membranæ exiftunt,
materierum regurgitationibus (quantum côieftura aile
qüimur) præfetèæ. Sunt porrò hæ omnes undecim numéro.
ac très qujdetn lingulis triüm uaiorü orificijs,düæ
,7- .autem duntaxat uni quarto'üe orificio adnalcurttur. Véna
caua luas membranas,ut modo fiibiüngam,locatas obtinet. Ipfiüs initio,
quod uelut extuberansin cordis fubftantia, exquaprôdit,11 circülüs eft.c alius
membraneus circulus proximè adnafcitur, qui pari prorfus modoac cauæ
imtium,ex cordis fubftantia principium ducit: & quemadmódtim ilia ab ortu
extrorium e cordis uentriculo fertur, ita quoq; membraneus hic circulus
introrlum,inq; dextri uentriculi amplitudmemprocedit. Infuper ut uena câ
uadico à cordis fubftantia abfcedit,folo exortu (qui breuifsimus eft) illi adna
tarileetiam membraneusifte circulus minima amplitudine cordis fubftan-
tiæhic adnafcitur, dico ab illa abfeedens & exaaa,&folidâ, citràò; infignem
cralsitiem ualida apparens membrana. Hæc in uentriculi cordis ahìplitudi-
nem deorfum dufta, non procul à principio in4 tres ueluti proceiTus mem-
branulas uefcinditur,quæ exampla bafiinobtufummucronerndefinunt à
iemicirculi conüexo tiix differentes. Mucro autem harum membranularutn
paulo fupra mediam uentriculi dextri longitudinem ceflàt : & ipfæ nulla ex
parte,quàm circular; totius membranæ exortu, cordis fubftantiæ àdnafeun-
tur.Verùm ex tota inferiori tamert trium membranularum fede (quæ reli-
quoipfarum corpore nonnihil crafsior ualidiorq; efficitur)' fibræ quædam
frequenti feneprodeunpquæ deorfum per uentriculi amplitudinem duaæ,
uentriculi lateribus iuxta ipfius mucronem adnafeuntur : non qùidem duntaxat,
ut Galenus innuit, ad uèntriculorum cordis'ièptum, at etiàm ad reli-
I. L,H.
R i f H,H.
. f ïrit to*
in corpus
II,Min
¡¡silumin
ÌhfifrK; I &
f%H,
¡.Uh. h
I B
quam uentriculi mucronis (utiiam diximus) circüferentiam.Omnis namq;
inferior membranularum pars illi uentriculi mucronis fedifibras exporri-
gtt, quæ ipfi e diretto conftituitur. Hæ fibræ,quà membranulis cöniitiittun-
tur,èxcarnes funt,& cordis fubftantiæ fuis lateribus minime adnafcüntunüe
rum deorfum ad uentriculi mucronem uerticem'ue p e rd u a *, fuis tantum
fambus iUiimplantantur,prius aliquoufq;8 carnofafiibftantia adauaæ, fuffnl-
P ss tæqji