4 4 8 U N D . V E S U i . l l IDE COR ? O R I S
mefenterio àdorfo nafcenti committitur, in” tres precipuos difcinditurra-
mos: qui in alias denuò innúmeras uenarú fòboles diftributi,inter duas mefen
ten) membranas producútur, ac inferiorem pofteriorem ue mteftmoru partem,
qu? mefenterio alligai ur ,& quam diffetfionú profeíTonbus cauá uocare
libuit,ample£f entes,in ieiunü, ileum,c?cum,& dcxträ coli fedé, qua id dextro
reni & iecori adiacet,finmtur.Et à tertio dextriportæ trunci ramo, quiiníini
ftram partem medij meiènterij potiisimùm difcinditur, infignis uenamYini
ftrum meiènteriù, quod colon à lienis regione ad reftum ufq; inteftinü dorfo
alligatjporrigitur: atq; nunc diftis uenis,in inteftina diffiifis fimiliter,in plures
deriuata. ramos, earn coli regionem, quæ à uentriculi finiftra fede, ad retìum
ufq; inteftinû pertmet,adit.Cæterùm omnium horum finiftri meiènterij ue- j
næ ramorù,' unus intigni magnitudine inter duas fui meiènterij membranas *
intertextuSjfècundùm coli finem deorfum liib recio mteftino prorepit, multas
uenulas ex fuperiori anteriori ue ipfius iède,ad earn inteftini parte,qua por
rigitur,depromés.Hicramus,quum ad recti inteftini extremù ufq; contendit, i
non ampbus reità iìib inteftino deducitur : ièd in plures uteunq; exiles diffii-1
fus furculos,finem refti inteftini orbiculatim amplectitur. Porrò etfifrequen I
tifiim? fint trium nunc diftorù dextri port? trunci ramorum iòboles,tarnen j
plures numerofioresq; in gracilia, quàm crafsiorainteftina diftribui, cuiuis ex |
diffèftione obuium eft.Quo enim inteftina uentriculo iunt magis cótinua,eo j
pluribus uenarù imphcjnrui lurcubs quoniam exillis plus iùcci,quam ex fedi I
uicinioribus fit exugendum.Quemadmodum uero nonnullis prius enarratis |
uenæ porta; ramis,8 corpora quædam glánduloía, atq; adamuísimquodam- j
modo carnea attendi circumduciq; dicebam : fic etiam ramorúper mefente-1
rium ad inteftina diffuforùfeàionibus,11 gianduia; quædam interiacent, pro-1
portionem in magnitudine cum diftributis propaginibus feruates.In grandio 1
ribus emm propaginû diduétibus (quemadmodù ubi dexter porta; troncasi
in.tres primos ipfius ramos finditur) magnæ reponuntur gianduia;, in iòbfe-J
quentibus uerò horum ramorù diuaricationibus minores : quæ omnes capii-1
routf.ru lorum modo praetenues uenulas, à uenis quas interiacent,mutuantur. Inhasl
ißnitaierm igitur propagines portæ uena digeritur, qua; omnes aut ad nutritioné, aut ex-l
rd"’’ crementi alicuius expurgationem,aut in uentriculo exeofti cibi in iecoris por
tas deduÊtioné,propagata; cenièntur: quippe' quas bilis ueficulæ oblatasdixi,
alimentum illiiùbminiftraturæ,ad earn excurrüt. Pari modo* propaginesnu
merofafobolein omentum diffida; duntaxat,u t illud enutriät, multoq;adipe
imbuant, à portæ uena deriuantur.1 Surculi etiam, capillorü modo tenues, in
glándulas digefti,duntaxat fànguini ad enutritioné deducédo utiles funt. Pro
pagines uerò lienem petentes rerum Conditor fecifïè cóijcitur, ut fimulliem
alimentum déférant,atq; exiécore fæculentü fànguinem,feu melancholicum
fuecum,inipfum expurgent. Quum enim craisius iànguificationisrecremen-
tum his propaginibus inliené uehatur,& quum h? illud lieni porrigant,limili
quoq;neceiîàriô lieni nutrimentû offèrunt. Siquidem,ut in quinto libro,non
fine religione tarnen quadá, & metu (quum de his impenlè dubitem) fcripri
rus fum, lien atrum illud íanguificationis recrementü in fui nutritioné confr
cit,&lien per" uenas,ab illis qu?ipfiinièrûtur,in uentriculú profulas,quod illii
ex fæculentiori íanguinereliquú eft,neq; fibi concoquere ac adaptare ualetj®]
uentriculú eruftat,id non(ut diflèftionù profeiìòres male arbitrátur) iniupe|
rius uétriculi orificiú diffundés,fed ad fundú pr?cipuè,quòd hue maiorueni,
à uenis liené adeuntib.exorta,in uentriculú pertinet.C?terúmpreliqu? omnesj
port*]
H V M U K l F U R R I CU L I R E Z I I I ^
port*pföpagines,in uentriculum &inteftina digeftæ,duplici nomine extru-
untur,partim ut lilis nutnmentÚ fubminiftrent,partim ut fuis finibus & ofeu
Jisgnuentnculum &mteftina hiantibus,confeftum à uentriculociburn ex
jpfo acinteltims exugant, atq; ad iecur, tanquam concoftionis officinam toti
humano corpon communem,transférât.Ingreffus autem &afcenfusmhanc S g L *
regionem, ex muitis, quæ nunc narrauimus, ftriftis itineribus unus præpara-
I j b. tun ipfemrnirum portæ uenæq caudex, quem ueterum quiipiam Naturæ o-
perum pentus,ante Hippocratem vvÀxs nuncupauit,à quo in hunc ufq; diem
portæ uenæ nomen ad nos manauit,ipiàq; (ut &Galenus teftatur) à nonnul- ú f, J. %
, hsporta iecoris,ab ahjs íamtrix appellatur. Verùm nonnulli totam uenam hoc
, nomine donan nolunt,fed partem ipfius duntaxat,qu? primùm à iecoris fub-
ftanuacemitur libera. D ic itu r& caudicis nomine «A*«** quod etiam no-
l'H. men Galenus mterdum cauæ uenæ,' quà iecori eft próxima, & præterea ma-
Ih W * artenæ, quà è corde pronafeitur, tnbuiiTe uidetur: quemadmodum&
I L mquinto libro de Adminiftrandisfeftionibus,&quinto dePartium ufu por-
tam uenam Magnam appellauit. Dein portæ uena ab alijs etiam iecoris ma.
nus nuncupatur, quòd iecur ea ad elaborati in uentriculo cibi attraftionem
tanquam manu utatur Sunt quilafteam appellent,quòd fuccus,quem hæcab
ínteftims iecori defert, lafteus fit. Porrò uenam portæ, fuccum eum,quemé
uentriculo,p ræ c ip u è a u tem e x in te ft in isad iè a llic it,& in ie cu rd ed u c it ieco P j& ’ ar,x
\ rismodomipfodeduauconcoquere,aceidem preparare,&m rudeinfan-
guiném mutare, haud fàcileconceflèro,quantumuisgrauiteridinquartode
Í; Vfupartium libro Galenus afferat. Nullam enim fanguificationis ufm mem- I m ft0 &cònace° uenæ c° rp °n afsignare pofTum: & fi quæ effet, illa profe- ‘
ito album pararetíanguinem,non iècus quàm à uentriculo emutata,latteum
¿ colorempeferunt: uti & uentriculi fubftantiamalbam,non autemiecorismo
do concreti iànguinis inftar rubram effe liquidò cernimus. Atque hoc Gale-
mplacitum, non femel ab ipfo repetitum, altiùs refellerem, nifi Galenus ipfe i
I iextodeDogmatibus Hippocratis& Platonis, eammutaffetfententiam íui-
! ft1 robus, quo acnùs Ariftotelem oppugnaret, oblitus. 'Rarnurn portæ, quem- M * ~
I tuo retto mteltino decliuem, ac mefenterio fuffultú porrigi feripfimus non- fu““mt trr r
nunquam ad feculenti fanguinis per ani uenulas, fanguineinterdum manan-
I tes,expurgationem plurimùm côducëre arbitrer. Quandoquidem dum aut
I ob uenis obltruèfionem,aut aliud quodcunque ipfius uitium,fæculentus fan-
: Suisn°nuniuerfus, uelnullus plané in lienem abíumitur, uel lien eundemad
I uentriculum eru&arenequit,huius rami beneficio, certis quibufdaminter-
I ualhs,uti m uherummenftruæpurgationesfolent,per anum excerni credo.
Ì t . S “ im ex unmeri'° corpore, hæmorrhoidum uitio laboran tibus, ad ue-
L t næcauæ ramulos,in fedem pertinentes,lutofum eiufmodi fanguinem resur
F f L n °^ 1S uil^eturiclum ueram uenæ portæ diftributionem per-
; pettamhabemus. Qu ip p e e xh a c come fturan e ftp rom p tifsimum,qu iisfan -
I guis, aüenenon attraüus, aut ob meatuum obturationem non admiffiis, un- I I uebabrunus regürgitet, atque fuagrauitate per ramum ad inteftinum re-
um pertinentem, deorfum procumbat : ibiq; tantifper reièruetur, colliga-
urq^donecnimium turgétesuenæ,ofculisreferatis,per anummanareillum
ant. Huic meæ fententi? magnum robur adiecit is,quem hoc fanguinis de-
noX f?iej lnterUa^a ^aborantenl)n o n itapridemrefecuimus.Huic enim mi- I erffs'6 uenafiibreftointeftino excurrens,pollicis quafi
sitiem lupérauit: eoq; modofanguine turgebat,quo iam parturientium
Q 3 anima