^ C 8 ) m .
fenbrunnenfis, unde eruta quandoque aratro & in conlpeftuin produila fuit.
Nullus autem dubito, quin, fi altius fodiendo quæreretur,/on^e adhuc nobilior
k f pinguior fit comparitura: Utfanemirum videatur, poffefforem agri non-
dum haélenus cepiffe experimentum, minime fumptuofum, quod tamen, ubi
feliciter fuccefferit, neutiquam caterer lucro. F a k r . Cohdus I.e. narrar, n c
bricam,extare Norimberga, lapidis hamatitis modo Jplendentem in liv id o ,
cum madefcit. Talem, etfi hodie circa nos alicubi ordinarie inveniri nefciam,
alTervo tamen, fub arce Rotenbergica, nunc defolata, repertam, præduram
n empe, & ex ruffo (revera ut hæinatites) cum Iplendore nigricantem, quæ-
que fortius affriifta fanguineum cotorem reddit. Minime veto exiilimapdum
e f t , quafi rubrica Ibli ufui piftorio & lineis ducendis dicata fit : Cum eiftni
profapiæ fit raartialis & metalli hujus delicato fulphure, particulis „terreis
immerfo abundet, ideo remedium conftituic polychreftum , tam interne
quam externe adhibendum, & hesmatiti lapidi in plerisque furrogandum.
N o n lubet fingulas ejus dotes enumerate: Hoc fakem memini, pro comperto
quosdam habere, celebrem iftum D.L ehmanni, Archiatri olim Saxonici’, pul-
verem,^ quo ipfe in morbis compluribus miranda præftitiffe fertur,maximam
p x tem è rubrica f abri li fuifle conflatum. • In externis autem affeélibus variis,
præfertim in Synovia fifiendii, egregiam rubrica efficaciam Clar. D.
Eman. Koenig ( / ) deprædicat.
Sed aliæ nunc ad fe nos invitant terra medicata. Continet Crypta, in
precedenti capite memorata, Feldenfis T E R R AM S IG IL L A N D À M , e x
luteo-puniceam ¡ lie c h t - fr a u n j pinguem & puriilìmam, quam nemo facile
peritorurn alpexerit, qui non terræ cuivis optimæ æquiparandam judicave-
r it , inprimis fi è fapore fimul, v t par e f t , bonitas ejus æftimetur. Quam-
obrem etiam fadura, quod inde à centum fere annis, ad imitationeni terra
fig liata Strigonienfii, vocata in ufum optato cum fucceiTu fuerit. Sumere
placet Cafp.Hoffmanni (g ) teftimonium: Hanc (ait ille ) terram c iv is quidam
Herfpruccenjis conquirere fo le t , mundare, k f in placentulas orbicula-
res, cum pano montium, k f infcriptione, Terrajigillata, conformare. H a c
fraus non eft, conftat enim multiplici meo experimento, ut k f aliorum,inpau-
peribus pracipue idemagere cum terra Silefiaca, in febribUs mali moris.
Non licuit mihi elle tam fe lic i, ut v e l unicum hujus terræ paftilluin, did
o modo fignatum cernerem, tametfi diligenter inquifiverim ; ejus autem
loco incidi in aliud figiUum, quod Tab. I. fig. I. delineandum curavi. D e autore
quidem haud conftat , tempus vero præparationis apparet Ann. 1632.
fuifle; Exprelfain medio infignia Civitatis Norimbergenfis, teiftantur ipfius
in territorio effolTam effe hanc terram, cujus in comnìendationem fplendida
aliquot Synonyma leguntur adfcripta, v iz . Axungia Solis, Terra S .P a u l i ,
Terra Aliam i, Mineralifch Einborn; non quod omnium ', hifce nominibus
venieiitium rerufn externara ( u t ita loquar) referat formam, fed internam
faltem, & in effedu ipfis refpondeat. Quamvis autem imperitiæ juxca & ja-
dantiæ arguendus videatur autor infcriptionis, certum tamen e ft, non ea folum,
quæ Cafp. Hoffmannus afferuit, verum & cuncla, quæ ab unicornufof-
fili & terra qualibet laudabili, ipfaque adeo expedari poffunt, hanc
noftram facile præftare.
Ma rtialis e ffe , aut de fe rro participare vulgo croàkw. Hoc autem fi
concedatur, Silefiaca, noftræ concolor, quam Solis axungum vocant, non
tails, led itidem martialis e r it, quando inter utraraque vix aliquid difcrimi-
nis occurrit. Quare, aut Silefiaca non eft Solaris, aut noftra non martialis,
ad quod ftatuendum eo magis inclino , quo minus, mediante uftione aliisve
experimentis, præfentiam ferri licuit detegere. Minime autem omnium arrider
( / ) in ì.ier. S e d IV . P a r t. III. cap . II I . Q ) Pa ra lipom . O fficina l, cap. X L V . pa g.
m.
m i ( 9 ) m
ridet ea quorundam opinio, quod v iBrielata fit Veldenfts terra : Mane eniiiu
quocunque modo tradayeris, ne umbram quidem vitrioli exhibere fénties
D A L L V N Æ , CUJUS proventu fo la quondam H e lv e tia gloriabatur N o ricum
quoque noftrum iiupertit, ì crypta Kauerheimenß ac Feldenli ouamno
hkm f e T alte fornicatus, è fuper-
/ & Parteti affigit aut coagulato la äi
colore k f conMentiafimilem, quæ tamen exficcata in glebam evtdit levem,
raram, fn a b ilem , canàidam, adinftar agarici, undo Ssc fungumpetr£un,Pi.
v e agancum mineralem, foßilem, faxatiiem &c. nonnulli dixerunt. Sapons
eft ex terrM fubdulcis, odoris v ix ullius. In aqua promte liquefcit, ipfamque
reddit ladeam. Effervefcere folet cum iiquoribus acidis, eo vehemen-
extiterint. Alcalicam hinC ejus naturam ne.no non
intelligit, quod infuper confirmatur experimento noftro, dum iene forti cal-
T l T Z w r e x cinereo nigricantem, fed valde acrem,
& quæ affufam aquam dulcem manifefte reddidit lixiviofam, evoluuis vi flara-
Z h Z Z Z f quait'vis hoc maximam partem adeo tenacitef
adhæreat calci, ut ipfa, licet aliquoties elotionem aquæ perpeffa fu e r it, nif
u f c k e r ' =*’" “ 0"«G0 tr ita, odorem urinolum penetrantem inde
f i i a d Ä Unicui^que veinondum Confuìta experientia,perfuadebunt,
effe LacLun^e antacidum -kf abforbens egregium. unde tot vittu-
tes eximiæ particulates, ipfo ufu manifeftatoehaud diffieulter derivantur. Præ-
conem earura quafi primum egit fTrftw Conr. Gefnerus (]]'), à quo complures
4ftf‘ ^ß^Boetiusde Boot CO- > • Carolus Rofenbergnts Ç t\-
Olaus ÌFormius ¡m f , f.S ch roe d e ru s (« ) &c. fua defcripierunÎ e 4 4 ite4
o p e txp rm um , C h i. O. Caroli Nicol. Langii, Lucernenfis, utpote nov<ffi-
mi aurons, ufuXadis Lun^e relationem (0) cæcerislocupletiorem h k infer
i , Jiccat fine rnorfu, abftergit,.acida imbibii, acria
edulcorai, plerisque morbis ab iisprovementibus medetur, ^ nonparvam
La c Eunee inter k f Bohim Armenam deprehendi affinitatem, cujus potiores v i res
pojjiaet. Interneprodeft mfoda k f ruitu nidorofo, grumis fanguinis dif-
M v en d is , nec non in b^morrhagiis , aliisque fanguinis profiuviis fiftendis.
^ »-róiaii ejus ftfedibus ab acrimonia k5 additate ortis,
dolorem nepbriticum fedat, k f arenulas è ren
d u s pellit ,earumque generationem impedii. In coiica-, diarrhoea k f dr-
¡ f Z n Ÿ e Z t l t f T ' * ' ” guodnonnuUi etiam in febribusmaliglis
k f pefiilenttalibus, , cum fr u d u exhibent. . Demum lac mulierum laUanfìum
copiofe auget,propinatum cum cryftallopreparata, ¡emineJceniculi, aliisque
bectficts. Externe U c Lun^ confer.tadacidumZcuhumuìcerum a l f u Z l
dum m p r in y M i u m qu^ m re purificai , conglutinai k f a d c ica r k em
prrducit M u lti illud, loco nibili a lb i, coU y riisa^ u n tad e x fic ca iid lo cZ
lqrumulcera,.porumque defiuxwnes acres inhibendas... Hadenus ille quo
cum.omnmocbnfem merentur, quiB Eman. Koenig f p j , Jo. Ja c.ìF ame -
W. : t ? ) & præcpueii,xcell.iD. Jo .Ja cS cbeu ch ze rts ( r ) haud d/ffimiliaflrip-
t^;. cpnfignaiupi;. , , ' ' y
is attinet, illam minime arbitrar deducendam à
mp,oribus,meddffiis, pttekmm Lun.e ftu argenti condenfatis, ut Worrnius
*“ tum a™ t fans tamen confutati à laudato D . Scheuchzero. Sed
1“ !’ finem capitis antecedenris fuit
‘J Ì^ W .p e q q q r t i c em terræ abforptas , & altius in compagem certi generis
■*■■■ ' ^ Iexo-
A b ) .de figHr. la.pid cap, II. p. 50. (/) de lap. & g em m . Iiifio f. Lib. IL cap. 220. n y A -
n a n ad v . & L x e r c . M e d . X I . (m ) M u fd Lib. I. S e r i. I. cap. IV . (n i A p pend ad
P b a rm a co jy .p , m. 89 7.. ,,(«) Idea H ift .N a t . Lap. figu r. H d v e t . c a p r i l i ( py 1 c
' ' 11, ( ? ■ H ift. N a t. H e lfe t , p. 34 ,. { r jB e f c h r f ib u n g d er n J u r - G e h h i c h u n
<ifr&i)r«f2:r t-iWwPardl.p.iS4., r c c j ç m c B u n
ì f l
lì ' ’
T . li
I l I
l! 'ifJi
gl
i:l I
?fl
F:l :