^ C u ) ^
Sed veri ac indubitati SILICIS (quod faxi genus eft duriffimum, aut
tnarmore faltem duriqs , ad fcalpturam & ædifida ineptum) v a r i£ penes nos
hinc inde occurrunt , colore potiffimum difcrepames : Sunt enim albi,
fiavefcentes, rubentes, fu fc i , nigricances &c. Vulgaris autem alias file x ,
qui cqrnu externa facie reprasfentat, ideoque Hornjiein vocatur, hic terra-
rum eft paulo rariorj neque vero deficit verficolor, ut ægre liceat omnes indicare
differen tias, in eo nihilominus convenientes, tanquam in charaftere
fuo , quod fmgulæ fortiori adinviçem aut chalybis allifu ignem prompte lüfci-
çent, unde Germanicum nomen Fw rJ ííí'n , & quia fpeciatira bombardis pro
eodem fcopo applicantur, Flintenflein, originem traxit. Cæterum tritiffima
e A \ \ \ a fpecies, quæ fin via tifis audit, quoniam in alveis&litoribusgla-
reofisfluminum maxime abundar, fedreliquis filicibus cedit duritie. Varii
eft coloris, prasfertur veto.candidus;, igne tam calcinati quam fundi poteft,
quapropter valde dubito, an fiiex hic pyrirnachus fit veterum, ut Bo'étio,
Wormio, aliisque videtur. Noftrates hune lapidem weijjen Kiefeljtein nun-
çupant, &]\ie4ici utuntur ipfo t?ra externe ad dentifricia, quam interne contra
nephritidem, calculpm, &c, refolvendo prius in liquorem, à Chimicis tradita
diverfimqde enchirefi, qup fpeftat etiam famofæ illius tinüura nephritic^.
Amehingii ptæpataùo. Antequam filices dimitto, licebit obiter monete, interdum
& apud nos cum illis confundí lapides nobiliores, ûcmiChriftopb. En-
çelius QF) urbem Mifniæ, ubi predofo Jafpide fpadiceo utehantut pro f iiic e ,
ad ignenj excutiendum, fe nofiê teftatur, jufto cum epiphonemate: Ofanüa
Simplicitas Germanoruml
L A P ID E S D lA P H A N l rariores quidem funt in noftro climate, nec ta-
inen prorfus iisdem deftituimur. Poflum oftendere filices, quorum finubua
inhærent fplendentes adeo cryftalli, ut cum Bohemicis adaniantibus facile cer-
tarent, fi fplendori ac duriciei congrua accederet magnitudo ; funt enim hæ
cryftalli perquam exiles, ac diffieulter eximendæ integræ, cum interim acie
fua vitrum promtiffime fcalpant, & lineas in ipfo ducant fatis profundas,
àçnnimm. veto C R Y S T A L L V M poifideo, in Alante Pinifero Franco-
nÌ£ Supffriçris repertam , dummodo fas eft ipfam accenfere hoc loco Noricis.
foffi{ibuy. Id fi liceret, pari jure hue etiam referrem deprehenfum in eqdem
mppte P S E V D O T O P A Z IV M , qui apparet nil aliud elfe, quam tin tta .crj-
fta llus , ex,aureo colore parumper in nigredinem vergens, ialva tamen utplu-,
rimum perfpicuitate. Fert præterea idem Alons Pin ifer P S E V D -A M E -
T H Y S T .V M , dilutions v io la c e i. coloris : Sed talem multo elegantiorem ,
SM A R A G D O v ir id i jucunde, interpolatum, habeo, binis kRatispona rail-
liaribus, psope Donaujtauff e tutum, ibique in copia colligendum, de quo D.
/o. 0 ) P'ura memoriæ.prodidit.
Locis autem Altdorffio vicinioribus paffim extant F L V O R E S (F liif fe f
ita diéli, v el quod ex materia fluida coagulati manifefto videantur, vel quod
i g n e facilius quam alii lapides fundj & liquari foleant. Sunt v e to lapides,
qui nifofe ac pelluciditate, plut minus perfedla, & coloribus his illis, gemmas
æmulantur ; fed minor omnino durities, ut le v i opera frangi & coinminui queant.
H o c infupcr, animadvçrtente fatis accurate C. Gefnero (/) plerisque
commune e ft , quod figura plane incerta gaudeant, k f plures fimul imequaliter
coharent.es k f conglqmprqti proveniant, cboeradum feu firumarum quadam ft-
militufiine (Krop fs-me ifs, ut. noftri loquunturj ita tamen , ut f eparari ab.
invicem baud diffieulter poffint,, Frequentior nobis eft ex candido pelluci-
dui, numerofis per longitudinem fulcis atque ftriis afper, tranfvetfim veto fra-
(ftus politam fuperficiem exhibens inftar fpeculi. Alios flúores naélus fum, è
candido v i x le v ite r diapbanos, laminatim compofltos, in modum faxi metallici,
de R e in etall, L ib . III. cap. 71. ( i ) in dedicai, nova: d efcript. Balnci Ab acenfis An n.
16 6 9, edit. (/) L ib . c ita t. p . 26. a.
" M ( i n
taUici, quodfpatum appellant: Alios porro magis obfcuros, & quandoque lívidos.
Sed pul cherrimi, am e hucusque deprehenfi, Topazium imitantur
colore quafi melino, per medium autem confradti promifcue ex purpureo &
viridi reiplendent. Quis ufùs fit hujusmodi fliwrum, vix attinet dicere, quia
parcius circa nos proveniunt, quam ut magna cimi iisdem liceat moliti.’ Alias
conimendantur ad vitra conficienda, & metallorum fufionem juvaiidam. Ac
nojìri flúores igne paulo itìtenfiori rediguntur iti calcem gypfo afpenorem ,
nondum mihi explorata ipfius uttlitate.
C A P F T F.
DE LAPIDIBVS EMMOPiDOIS, SEV FIGVRA
CERTA GAVDENTiBVS, IN GENERE, ET
S P E C IA T IM T A L IB V S EX L V S V N A T V R f f i .
Pofteaquamin antecedenti capite lapides, Norico noftro indígenas, figura
certa dejìitutos , recehfui, lubet nunc ad alterum genus , L A P I d V m
nempe ™v , feu F IG V R A C E R T A P R jE D ÌT O R VM pergere :
Qua quidem phrafi defignatos cupio lapides, certorum, fub aliis natura re-
g n i s comprebenforum, corporum fpeciem k f externam formam, aut exaíie ,
aut faltem minus coaSe reprafentantes. U b i ftatim apparet, quod prmiiió-
nendum ducebam, difplicere mihi, nec imitandos effe mores nohnuÜorum
curiofulorum, qui lapidem quemvis , angulofum & fcabrum , è fuo ingenió
fingunt has illas exprímete mirandas rerum imagines, k nemine licet agnofcen-
das, nifi qui confimili phantafis perfpicillo fuerit occaecatus. N e vero dui-
S-ooT/xm?, aut fine omni ordine proferam, quos exponere decrevi lapides fi-
guratos, eorum partitionem fequeiiti tabula, b avuófa tradere juvabit.
T ab. II.
L A P ID E S N O R IC I
F IG V R A T I
tales funt aut
L u fu n a tu r a ,
Fìgu ra rum ‘
Ma the aia ticarum
T ran smu ta tion e
Rotundas : Sphdrx UpideA ,
Uemifpharia, OvaUi^
Aetites^ Geodes &0»
Conicæ? Btlcmnitesdivirfar^
fpecierum.
Stellaris ; A s s î t e s v n r .d i f -
fe r tn t.
V e g e ta b ilium : FruBuum
diverfi gen. Nucleo^
rum , Pungorum ,
Q uæ referu n t corp ora A u imah \ .m',T eo ran d em
partium: Corii, P e n tium
, Cornuum, Pe-
L n ii hum. d ie .
V e g e ta b ilium : Mufiotum., PoUorum^ Ugnorum.
rU n iv a lv ium ;
! V id .T A B .'I I I .
Telta c eo rum d
ÎB îv a lv îum :
t. V id . 'lA B . IV .
A lio rum : IXnicomu foffiHe, Ichthyo-
<kc.
Quando /«/am natura appello, indeque figuraros quosdam lapides ori-
ri ftatuo, neutiquam exiftimandum e ft, quafi cum vulgo fuperftitiofo mihi
concipiam Jgens aliquod , à Deo diftinftum , in hoc univerfo, præfertim
globo terráqueo creaturàs corpóreas dirigens atque inodificans, interdum
etiam in iisdem otiofe ludens, & abfurda veluti monftraque fæpius producens,
quale quid feorfim circa lapidum efformationem cernere liceret: Verum hoc
■ folum intendo, ut liberum mihi fu , vocahulo iufus natura, idem, quod alii
fo len t, profiteri, nempe ignorantiam genuina originis k f caufa (h o c quidem
D I loco)