
^ c io ) m
lapidibus, e x natura lufu, conicis, hinc belemniti fubjungefe, etfi in Tabula
antecedenti lapidum figuratorum generali per incuriam fuerit omiffus. Eft
autem flalaUites nihil aliud, quam lapis , è conflueiitibus ac deilillantibus
aquæ fubterraneæ guttis, ad cryptarum fornices & parietes concretus, quando
pardculæ margaceo- terreæ, ac falino-nitrofe (u t Phyfici plerique ftatuunt)
ex aquarum amplexibus fenfim dimiifæ, ad invicem accumulantur , beneficio
poftmodum aëris ambientis condenfantur, & Iapidis acquirunt foliditatem.
Ordinarie figura gaudet oblonga, ex ampliore bafi gracilefcens, in rnodumfti-
r ia , quamobrem & lapidea fiiria (Germ. Tropf-ftein, à ítillandn) nuncupa-
tur. Cæterum fæpius omnino accidie, hanc, quafi conicarn jtaiatiiiis figuram,
per caufas plus minus manifeitas deturpati, & in alienam defleftere formam,
unde fit, ut in compluribus fpeluntis hoc lapide abundantibus v a r ia effigien-
tur corpora, miranda v ifu : Quo nomine in Germania præ cæteris eininet
fpe lanca ßaumanni, ¡Baumanns - H ole ) cujus, & aliarum, in lîercyniæ fylvæ
traftu Saxonico extantiuin, accuratam delcriptionepi nuper dedic D . Gì orgu
Henivng Behrens ¡r ).
N o b is .fupra mernoratæ in ca p .II. crypta, & præter has alia, in ditione
Solisbacenfi, prope Illfcìmang , fuppeditanc ftalagmitem , tam facie ßiria-
rum, frequenter concavantm, quam fecus figuratum, candidum ac durum, interne
(fi grandiara frufta im i) fplendentem fluoris injtar. Quandoque forni--
ces ac hiatus faxorum talismodi crufta obdufti confpiciuntur. Eftin V elden-
fi feorfim crypta elegans & amplum quoddam, è fundo aiTurgens uc coiiim-
n a, rotundum fpedmen , quod,quia limini alicujus receilìs adftat, canem
¡den Hund) veluti cuftodem vulgo dicunt. De Kauerheimenfi vero fpelun-
ca procul dubio incelligenda funt, quæ Dn. Jo. Henr. S e jfr id , SeìcivjJ.
Germania Mefloris, D u e ls Solhbaco-Palatìni Conjiliarius Camera ¡ s ) re-
tulit, non indigna, quæ hic inferantur. Vor etlichen Jahren entßunde ein-
ften ein Gefcbrej, ob wären in einer , an den Grentzen des Land - Gerichts
Sultzbaibgelegentn tiejfenHole, gantze Statuen, welche die N a tu r aus dem
zu Steingeworden, n iVafJer, wie auch eine Orgel mit Pfeiffen-iVerck die
einen Laut v on ju h gehen , formiret batte. Zu felien. Hierauf gefcbahe ein
Zulauftcn zu diefer H o le , v ie le wollten die ßeinerne Bilder und Orgel fe -
hen. Es befand ficb aber a u f eingenommen 11 Augenfehein mebrers n ich t,
denn dafs. zwar verfcbiedene ledige Stein- Stücke, die aus dein abtropffcmien
Wdjjer en tjL n .bn . daßunden; fie hatten zwar allerhandfeltzame, aber darum
keine menfihn che Form ; A fo war es auch mit der Orgel befchaffai:
Alan fabe eine A n zah lfc lm a le r , kaum drey Finger dicker, ungleicher Länge
gelb-glatter Steine mit dem (pitzigen Ort überpch neben einander äiij recht
flehen. IVann man an einen mit einemStecken fchluge, gab-er ein ziemiichen
L a u t , gröber oder kleiner, dunckler oder heller, etliche, fo ahgefchlagen
worden , befand man im Kern mit einem fiibtilen Löchlein durchíoí et.
ÌViìin man alsdann daran fchluge , gaben fie einen Thon wie eine zerbrochene
Schelle, doch etwas ht ¡1er. Voraus zu fchliejjen, dafs die in dergleichen
finftern Hol. n enthaltene Wunder GOttes in der N a tu r , mit genauerer Auf-
merckimg wollen befchauet ftyn; will nachmal, in deren Befchreibung , der
Sachen man nicht zu v ie l thun.
E x genere lapidum, obfcur¿eoriginis , figura mathematica frreälorum,
juxta methodum in Tabula præfixam, delibandi nunc veniunt S T E L Í .A R E S ,
feu A S T E R 1Æ , v el A S T R 0 1 T Æ , ideo fic v o c a t i, quod flellæ iraagmem,
radiata, k f fepius pentagona fi.;ura reprffentant, prout è Tabulæ ntiftræ f.
Fig. 12. 13. 14. elucefcit, quanqtiara minus perfefte refpnndeant ipTis lapidi-
bus. Neque funt, fateo r, tam elegantes hi noftri, oppido licet rari , quam
qui aliis in regionibus magna copia colligunttir. Attamen prior ¡F.g, 12.)
cum
( r ) H e r c y n , C u r i o f C ap . I. in te g ro , ( r ) MeduIL m irab . Nat. L ib . II, cap. V I I . §. 39,
^ C )
cum Afteria v e ra C. Gefneri ¡ t ) , quæ & ab eodem Spbragis Afteros nomina-
tur, facts belle congruit, fed multo minor eft. Cohatrent autem, more en-
trochorum, iniino quatuor fteUuU , acute angulacæ , diffieulter fequeftran-
dæ. Parem numerum habec alterum exemplar ¡Fig. 13.) magis obtufum &
ad rotunditatem compofitum ; Hoc in agro pagi Winckelheid,\W\ià in rivulo
quodam Mufis noftris propinquo deprehenfum. Afteria Fig. 14. licet folica-
rie & libera delineata fit , nunquam tamen mihi haftenus vila, nifi in faxo grl-
ieo , pluribiis exilibus non cA a tis ent'rochis perfufo ; ut eapropter ipfum
quoque E N T R O C H VM five rotularem lapidem, tnnquam peculiarem fim-
ratorumfpeciem, Norico noftro indigenam, feorfim poflem adftruete. H o c
de cætero debet animadverti, Afterias & Entrocbos, utut externa facie inter
le quodammodo différant, ejusdem interius effe fubftantiæ cum lapide Ju-
daico, videlicet feleniticæ laminatæ ac refplendentis.
Cognatum judico Adftroiti, aut faltem Entrocho, lapillum Fig, 15. & 16.
depiftum, non quidem materiæ, fed format refpeftu. Tenuis admodum, ac
fere planus utrinque e ft, uno tamen latere ¡Fig. lè . ) paulo elatior, infimul
circa mediam regionem tuberculis exilibus afper; reliquum vero , ftalterius
lateris omne fpatium, innuraeræ occupant ftr ite , à centro ad peripheriam ra-
dtatim diffuffi. E x amniculi vicini ¡d er Schwartzacb) fabulo depromtum
aecepi. Videtur autem effe idem penitus cum L u id ii Porpite minori num-
mulari, fiv e complanata propemodum figura, quem num. 151 . acdelineatum
Tab. III. exhibuit.
Propius ad ftellares lapides ille fp e fta t, qui Fig. 17. fifticur, ad Pegnelî
& Regnefi confluences repertus, mihique benevole communicatus à V iro N o -
biliff, D . D . Alicb. Frid. Lochnero, inter Medicos Collegi! Norimberg. Seniores,
fama & felicitate fingulari conijficuo; cui me, non hoc folum nomine,
fed & propter liberalem rariorum librorum commodationem, & plura colle-
gialis amicidæ documenta, haud leviter obftriftum publiée profireor. Ipfe
v e to lapis, ASUKOITES, minoribus fteìlis merito dicendus , marmoreæ eft
duritiei, non tubulofus, fed quiJlellularum fimulacra fuperficiei tantum in-
fculpta gerit.
Stellarisfigura lapidibus tandem a c c e d a tM O D lO L V S S T E L L A R IS .à
L u id io fu ) fic nuncupatus,approbanteAc/)tMi'/jzcr0,cujus defcriptionem ¡ x ) ,
quando aiagis accuratam concinnare nefcio, bona cum pace Clar. Autoris hue
transferam: Confiât lapillus hic è felenitica materia,ficuti A fter ia , Lapides
Judaici, aliique congeneres ; figura refert campanulam velfiorem monopeta-
lum campana formem, eumque inmarginem pentagonum expanfum; ca v ita tem
explet lamina ftellaris, etiampentagona concava; bafts ima non eft acuminata,
fed latiufcula , circello pundato coronata, ç f pundo centrali ex-
cavata.^ Minus autem appofite Imnc lapidem vocari caryopbyllum lapideum,
idem Alitor oftendit, comparatione inter ucrumque inftitura, &c. Ego, per!
inde ut Luidius in Anglia, unicum hucusque modioli iftius exemplar in his ter-
ris in v en i, & quidem in alto monte (ditionis Wolfffteinenfis) dci/i/yc/ifrp,
ut herbarum feleftiorum uberrimo proventu celebri, fic propter lapidum ft!
guratorum varietatem æftimando. Cæterum quod habeo fpecimen, Tab. I.
Fig. ig.repræfentatum , fatis quidem genuinum e ft , etfi non ìntegre confpb
ciendum ; inverfo enim ficu ajixum cernitur confradi N a u tilita v e l cornu
Ammonis centro, ita , uc très faltem apices cum ima baft emineant, reliquis
profundius immerfis. Hic tamen modioli mei ftatus tanto minus mihi difpli-
ce t, quanto infolentius forfan e ft, hunc lapillum aliis notatu dignis lapidibus,
præfertim Cornu Ammonis adnatum reperiti, uc contra folitarium ac liberum
occurrere frequentius, v e l inde c o n jid o , quia talismodi complures mm/io/oy,
F non
¡ t ) 1 .c . p a g .3 7 . a . ( Q 1. c .p a g . 5 4 .& 5 S - N ) 1 .c . p a g ,n .
I ' l j
10
if;;]
!;|i|
■!
4?;
Í ri! ! P-j/'i
I
: ! i
I't r i