Suhjungo, màjoris illuftrationis caufa, mmmum alium ibid, b. Afojfis cornuti,
quem infigniâ ille Polyhiftor fhom. Bartholinus (d ) exhibuit, ratus,
eundem nummum in opprobrium Chriftianorum à Judæis faftuin, quos eono-
mine maie habefe, ■5’te«c6«i autor e f t , quod cum cornibus Aioyjen Chriftia^
ni depingant. &c.
Cornu Am m nis Synonymon, recentioribus ufitatum , eft N A U T IL I-
T E S , quoniam inter cunfta Tejiacea v el Conchylia, hodie decantata, nullum
exiftit, cujus figuras propius accédant Ammonis cornua, quam Nautilo,
fic vocatte teftæ, naViculam repraifentanti eminentern, puppe in fe ipfam re-
flexa. Quaecunque igitur teftacéa fojfilia talem obtinent volutæ conditio-
n em , ut centrum nullo in lat'ere prominent, fed depreffius aut faltem æqua-
le fit helicibus reliquis, e aonm ia , non obftante difpari volutarum numero,
magnitudine, & c , Nautilit¡e v el Ammonis cornua dici folent. Quam ampia
vero ipforum fit varieras, è tabulis noftris quodammodo poteft pcrfpici,
ficet inulto plures extent diiFerentiæ, ab aliis jam traditæ, & à nobis quoque
hic terrarum forfan in pofterum detegendæ. Interim depittarum fpecierum
fynopticæ recenfioni me accingo.
Na utili vulg ati oris figuram, ft quis aliüs, accurate exprimir lapis (Tab.
II. Fig. I.) dicèndus Nautilites fuperficie U v i , lineis fmplicibus retiis. Ma-
ximam partem tefta fua perteriui veftititum, è faxo praegrandi, prope Alcdorf-
fium , verfus Lentzenberg, eXculfi. Sunt áutem ejus volutæ ita comparat
e , ut cum circulo nihil commune habeant, de quo fpirarum genere, præ
cæteris Mathematids, beatus nofter J. C. Sturmius ( e ) metetuT confuli. Cæ-
dV/fe fpecimina, fic terum, ùt multo minota hujus MaUtil quoque ingens habeo
fragmentum, noveni uhciarum longitudine, figura vero dimi di at am pani s maffam
(einen halben Leib B rod ) repræfentans.
Näutilites fuperficie U v i , lineis fimplicibus undoßs, Tab.ll. F ig . i. fiftitur.
Lapilhis eft albicans, marmoreus, h monte Schlipfeiberg; inveni etiam
inter pagos Rieden & Eifsmannsberg. Eadem line arum undofitas in Fig.
8. Tab. VI. apparet, juxtaque alius ordo crifparum line arum , veftigia pro-
dehs articuiationis, de qua paulo poft: Sed curiofior in hoc lapide eft materia
metallica, ponderofa, & v e r e aureus in fuperficie fplendor, facile per-
füadens, reliquis etiam non renuentibus circumftantiis , ut pro G E N U IN O
V E T E R U M H AM M O N IS C O R N U putaretur, cujus ita meminit PH-
n iu s ( fy . Hammonis cornu interfacratijjimas Æthiopi^ gemmas, aureo colore
, arietini cornu ejfigiem reddens, &c. E liitifodina Altdorffienft depromtum
accepi.
Tab.W. Fig. 3. Nautilites eft exiguus, fuperficie U v i , lineis compofi-
tis ramulorum inftar pitius, piane ut Dendrites , Cap. V . memoratus : Hoc
autem modo exornata, diverfæ magnitudinis cornua Ammonis, è latomia
Hersbruccenfi habéo.
Sed non tam fuperficiarie piftas , quam profundius infculptas é f cAatas
ejusmodi lineas oñenáant N a utilit£ , Tab. II. Fig. 4. 5. 6. propofiti. Primum
communicavit Dn. ImHoffius; Tertium prope Winckelheid inveni, eie-
gantiflimis fane ornamentis foliaceis (L a u b -w e r ck ) ftipatum ; Fig. q. vero
majoris eft fragmentum, in quo ramulorum occurfus & mutuos amplexus jam
fatis accurate expreffit Chalcographus. Tab. VI. Fig. 9. hue quoque .pertinentem
fiftit lapidem, ramofiis pariter lineis ornacum , quem ubi naélus lim,
non recordor. Cætèrumhæ line arum quafi cælatarum ramificationes nil aliud
funt, quam externa veftigia articuiationum in ipfis Cornibus Ammonis,quod
exploratiffimum habeo, & jam dudum 01. Wbrmio (g ) nec non M a r t. Lifte-
( d ) O b f ,n o v . de U n ico rm i C ap . III. ( c ) M a th e f. Juv enil. T o n i . I. p. 226. ( f ) H i ll
N a t. L ib . X X X V I I . cap. 10. ( f ) in M u fc o p . 85.
É
'r o (h ) perfpeftumfuit, nuper ètiam D . Scheuch’zeri ( I ) avtopfii confiriña-
- Internam articulorum d\&.órnm faciem declarare volui Tab. V i . Fig.
25. & 26. quæ nunc omni carent vitio. ' Juntios adhuc fibi plures drticulOs
m N a u tih te , multum detrira dorfi fuperficie, Fig. 27. cofitemplandos offert.
Apprime autem talismodi articula'tiones Cornuum Ammonis evincunt aritaih
eorum cognati onem cum v e r is Na uti lis': tiorum enim propriutn‘eft, babeti;
fréquentes in fuis fpiris coHc amer at iones , ita, uc Philipp. Bon ahn u sd ) trigin-
ta numeraveric in uno N a utilo . Quemadmodum vero Cornua Ammonis ab
invicem difcrepant aliis momentis , fic articulorum cOnf ormatione differunt.
Hoc etiam notavi, quo profundius abrafa eftfup'erficies, eo magis inelegantes
ac rudes emergere articulationes , quoniam fubtiliffimæ illarúm ramáca-
dones, ad fuperficiem helicum protenfæ, hac detrita, fimul pereunt. ’
An onniks Nautilitarumípeáes. {andata pfiüdeant articuldtiohë, dubito
; certe enim in quibusdam nondum potui cognofcere. Neque ta’men id
mirum; quando diverfa, non petrificata conchylia rep’etiuntur, quibus, ut
eadem externa cum Cornibus Ammonis volutarum difpofido, ita caricamer'á-
tionis internée defeüus communis eft. Exemplum p rsbent Tab. V I . Fig. 28.
& 29. depiftæ cochlea , quarum hæc terreftris, in montibus fub mutco ni'
J l 1i o 1*1* rri~i\l Û*. «M11l — « irni- —-, í•m _^_ _____ Ti.___________________l_i_, __iJ__iU__U_U_U•U O lU U U iU lL U n i -
Giilan lolet, illapaiiimin aquis itagnantibus, per Gerrr'aniatn quoque occur-
rit, vocata Liftero (m) Cochlea puUa , e x utraque parte circa uwMicum canm
— -J--- - V ------ ------ J V..V i/i'vr JJUI ff- un: UlT! L U/n ¿
mV! ¡ItYtt It> C
T « ; Ambæ vero probant, non folum confimiles hodienum Cornubùs Ammonis
dari cochleas, fed etiam baud univerfalem effe buie generi articulationem,
aut inteftinam concamerationem. .
N autilitas , fuperficie la v i , lineis defiituta, dorfo integro, fequenteà
poffideo: Exaéle talem. Tab. II. Fig. 7 de monte Schlipjelbey 0. Sed Fig.
8. videtur effe fpecimen minus N a u tilita , Fig. i . exhibid ; fiqjn'dem attendus
infpeñum lineólas transverfales reólas numerofiffimas oculis o b jic it, aft
ubi cortex v el tefta deeft, & ip fe omnino defunt. Fig. 9. & 10. unumidem-
que Cornu Ammonis, prope repertum, fiftu n t, in altero, cir-
Cd utnbilicum f latera ca'i.iumj altero fe re planum , rarioribus apud nos la'-
pillis accenfendum, cujus exemplar aliud, interiori helice erbatura, Fig. i r .
cernere licet. Superficie -parìtet la v i , lineis defiituta, dorfo inteoro dotatus
eft Nautilites Tab. V I . Fig. 4,Jed non fme gibbofa in medio fielicis deformitate
, inventus inter Rieden & Eifsmannsberg.
cr u autem dorfo . la v is ac iineis defiituta fuperficiei N a u tilite s ,
Tab. W. Fig. 12 & 13. exprimitur. In utroque, duriffimo & perquam tenui
lapide, tam niajori (quod fragmentum eft) quam minori, integro, duplexría-
iervatm fu lcu s , alicubi tamen imperfectior : E monte Schliptelbera ni fallor,
depromfi. ^
Afpera fuperficie praiitorum Ammonis Cornuum, primam differentiam
nuncupo Verrucofam, cujus fpecimen comparer Tab. II. Fig. 14. Per omnem
enim volu te ambitum gemina tuberculorum aut verrucarum feries
eminet. Non infrequens eft inter lapides calcados montis Mauritiani: Habeo
vero etiam durions fubftantiæ & diverfæ magnitudinis, è vicina quadam
latomia.
A liñ é is eminenda & amplitudine diftingui/Inks, notiffimum e f t : Ha-
Tum vero in cornibus Ammonis admodum variar condido , ficut è Tabula ,
huic Capiti infetta, patelcit. Integris, feu continuis per dorfum ftriis, iis-
demque fimplicibus & ra r is , indrudus eft N a u tilite s , Tab. II. Fig. 15.
fplendentis plerunque, adinftar filicis , fuperficiei ; fed è fluore molliori al-
bido, magnam partem compofitus, paffim in arvis Alrdorffinis obvius. Den-
fis ex adverfo, ipfìsque fimplicibus 0 continuis per d o r f u m gaudenr fpe-
H 2 cies
( i ) H iÌtor . animai. A n g l. p. 207. ( 1) E p iil. de D e n d r ite p. 6<. ( / ) R e c re a t. M e n t. & .
O c u l . p . 8 9 . ( m ) l . c . p . i 4 3 . ' "
f i t
*'.;U
I 'if li
i -
íM
■.■.ill
%
i -Il
■t ii'ti í
i l i
i i
i?’-
I
'H'