olTea compages, ac ne quidem hæc femper integra, dilapfis pallim carnium
putredine partibus, aliis etiam fuperiori, aliis inferiori tabulæ adhærentibus.
Cæterum per multi funt admodum diftorti, manifefto indicio violentæ n ecis ,
ab ingefta mole per diluvium materiæ limofæ, poftea in faxum duratæ.
Pifcibus illis zctr ì^cx>n diftis, qui orones quondam line dubio fanguine
fuerunt præditi,, fuccedunl nunc Exanguia Animalia pettificata,& pnmo quidem
molliora, aut faltem a craftaceis atque teftaceis diverfa. Inter hæc eminent
Stella marina, quarum unius & alterius fpeciei fragmenta & articuloi
ramorum, effe Entrocbos & Aftroitas noftrates , antea confeffus fum. Integram
ejusmodi majorem Stellam fojfilem reperire hactenus nondum licu it,
quin neque eonfpicuam ejus portionem, cohærentibus inter fe aliquot ramis;
qualem forte exhibuit beacus D . Eberb. Frid, H ie m e r v s , peculiari opufculo
de Capite A led u fa ; quod vocabulum noviter quidem aRvMPUio introduftum,
novain tamen rem neutiquam defignat, fed pridem a R o n d e l e t io obferva-
tam ac delineatam, Stella arborejcentis titulo. Cognatam vero huic fpeciem
frequenter admodum inveni in laudato lapide fiffili, fed perminutis fpeciminibus,
quando maxima, mihi vifa, ab uno radiorum apice ad alterum, vix
duas complent uncias : Medium ipforum corpus five centrum eft pentagonum,
modice datum, ex quo interftitiis æqualibus prodeunt quinque radii,,
ftatim ab exitu g eminati, ut primo afpeiÿu. decem appareant, Singulos radios
ab exortu ad extremum usque transverfarii obfident cirri, fed qui plerisque
in exemplaribus, forfan prægrelTæ pucredinis caufa, deficiunt, in aliquibus
tamen fic fatis copiofe confpiciuntur, ut ipfi radii v ix queant difcerni:
utriusque conditionis fchema fiftitur in Tab. VITI. num. 4. & 5. Cum vero
in hanc Stellam apud Autores inquirerem , deprehendi Fab. C o l vm n am in
Phytobafani appendice pag. 17. & 13. primum propofuiffe & figuram & defcriptionem
illius, appofito cognomine Græco, á'í«.«.tíí'jva.iiTivoeiérc, q .d .f le l-
lam decem combinatorum radiorum. N on immerito igitur mihi gaudeo, quod
primus declaraverim i f t a m «lanwæ fpeciem, inter petrificata deteftam,
cujus deinde exempla cum Amicis communicavi, quemadmodum Clariffimus
Alernorabilium Saxonia fubterranea Scriptor , G. F. M y l i v s , in F a r te li,
iftius Operis pag, 34. ultro teftatur, addita etiam communicati fpeciminis imagine;
Aliorum autem complurium accuratas effigies meum repræfentabitPij-
fiotameum (/;).
Ad Exanguium porro feriem refero Lumbricos marinos petrificatos, quorum
infignem habeo varietatem in eodem lapide fiffili. Differunt autem longitudine,
latitudine & figura plurimum. Nudos fuiffe apparet, nullis teftaceis
habkaculis aut tubulis inclufos, magna cum noftris terreftribm lumbricis
fimiUtuiiiic; Quídam non admodum longi funt, nec multum intorti; quidam
valde \ o u g i, ut, fi explicar! poffint, aliquot pedum longitudinem præ fe ferrent;
fed plerumque iunt mirum in modum contorti & conglomerati; nonnunquam
inceciis interftitiis coarüati aut geniculati obfervantur (v id . Tab.
V I I I num. 2.) ; aliquando veluti granulis afperfis afpera fuperficie : Araplitu-
dinem anferinæ pennæ pauciores æquant ; complures multo funt anguftiores,
lapidi concolores, paucis exceptis obfcurioribus. Aliis vero etiam lapidibus
adhærentes reperi paffim in montibus noftris, variæ magnitudinis; & tenuif-
fimos quidem Tab. V III. fig. 3. depiftos. Utrum enarrati haélenus
ci roto genere difcrepent ab illis, quorum domicilia tubuli exiftunt vere te-
ftacei, quibus egredi forte potuerint, non aufim decernere, nec tamen improbabile
penitus arbitror. Exempla tubulorum ejusmodi vermicularium
videfis in Oryäogr. N o r . Tab. V I . num. 1Ç & 16. defcriptionem vero ipforum
pag. 36. quibus multo luculentiores poftmodum inventos, producere poffem
: Conferatur interim Clariff. L a n g iv s 1. c, pag. 160, Tab, 50.
Nihil
(/ ;) p a g . n . & feqq. T a b . V I I .
Nihil in Oryäograpbia commemoravi de Crufiatis animalibus petriñca-
tis, quoniam tunc parum aut nihil eorum in noftra regione deprehenderam -
aft ab I l io tempore complures obtinui differentias ejus generis, quod v u lm
cancrinum vocant. Gammati quidem, CweAfiaci noftratis & communion^
nulla mh nimima naélus fum fpecimina, quorum unum pedibus quafiinfiftenJ
finiftra forfice diduéla, alterum inverfo fitu ac in dorfo recumbens fpeftatur
Squilla auoemgtbbammoris, quali Oceanus Germanicus & mare Balthicum
abundant, diverfas habeo inagnitudines ad fummam usque, tametfi hæc un
cias duas cum dimidia vix foleat excedere; fingulæ natiuum crufiæ colorent
atque lævorem pulchre oftendunt, quædam brachia eciam & pedes conferva
rune, na beo prætetea fquims affine v e l filmile animalculim; quod Steth a
bCHOmvìiLDE, in Ichtbyologia pag. 73. annotavit, vu lg o ad mare Baltbi
cum nominan Scbaffworm, v e l Scbeffle, feu Sprockworm,fguillis mmimls figura
refpondens, cruftaque inflar iUarum conteäum, v ix - transverfim dipi
tum longum, fe d pifcatoribus effe infeflum, quod nempe retia fef tenticula
quibus bami affiguntur, arrodat. Eleganciffimum autem præ cæteris poffideo
exompXar jquilla gibba majons, plurimum conveniens cum imagine ab A r .
DROVANDO, Lib. de Crufiatis c a p .i j. edit. Bonon. pag. 152. propofita- Ion"
gitudo ejus eft fex unciarum circiter, non computatis corniculis prælomris
a capne poweélis Proxime ad noftram accedit ea , quam AlufeumBeskria-
rum Tab. X X X I I . exhibet, m ejusdem generis lapide repertam , nifraund
hæc paulo minor fit, & forfículas præ fe ferat, a piélore forfitan temere affi
a a s , cum fquillæ ipfis careant. Dimidium faltem accepi fpecimen Cancri
e x ad e congruenus cum Cancro fla v o R o n d e l e t i i ; quod'fi haberem mtesr-
rum, p ro fea o elegancia pariter ac raritate foret nulli fecundum. Utique au-
tein ranüimaeßaitfpecies crufiatigeneris, quam delineatam fiftit 60. fi. Tabula
V i l i . Nullam ipil fimilem in uWo Zoograpborum, quos omnes ftudinfe
peruolui, haélenus deprehendere potui: Brachiis atque cbelis gaudet lonpilE
mis, toio nempe corpore reliquo duplo fere longioribus ; apices chelarum
valde mæquales; reliqua propemodum omnia Afiaco fmillima. Aliud eius*
dem exemplum habeo in fitu contrario, ut fupina corporis pars cum transver
fis caudæ phcis clare confpiciatur. Cæterum dubito, utrum ad Aftaci an ad
Locufia famiham referri debeat? veruntamen cum priori major apparet con '
venientia. Ad Loeufta autem genus pertinere videtur ilia fpecies, cujus duo
naélus fum fpecimina ; quorum majus quatuor unciarum longitudinem cor-
pore fuperat ; forcipibus anguftis inilrufta brachia, æqualibus ferme a'picibus •
in dorfo exiftit fcutum quafi dentibus per ambitum profunde ferratura, panij!
lis innumeris afperum. Icônes plerorumque iftorum cancrini generis foffi
lium, fane rarilfimorum, P/iy/iotoa«'defcriptioni adjungam (/),
Nunc aurom ad Supplementa reliquis Oryäograpbia N o r , capitibus ad
ornanda ptogredior. Circa divifionem veto tefiaceorum fofiilmm Tabula'
fingulari propofitam & Capiti V IL infertam, admoneo,'illam quidem cogni '
tis tune inihi fpeciebus dillinguendis fufficere, in aliquibus tamen articulis im-
mutandam, paffimque extendendam effe ; fi recentius obfervata fub eandem
redigere vellem; quod etiam de Bivalvium Tabula fimiliter inftituendum fo rer;.
AU enira vero præfentis temporis ànguftia, & negtítiorum multitudo
ucidefficerem.non permittunt ; . dabo tamen operam, ut acceffiones fineuiæ
ad loca fua congrua dirigantur.. .■ ; -, . . .
Pag. 30. Fragmentum faltem ingentis Wk«i/Æi,e indicavi; quod quidem
afpernandum vel, ideo non. eft , quoniam interiores helices perquam clare
oftendit. Ante.aliquot autem annos integrum ejus generis accepi Nantili-
(m,-prope p a g u m , repertum, cui'.fane fiinilem nec ipfe unquam
v id i, nec ab ullo autore memoratum novi. Amplitudo ejus in diametro pe-
' S' 'I ' j. ’ ^ dem
( i ) 1. c, pa g . 13. & feqq. T a b . V I I I .. ^ i
t '- .
Mi ■
■ Q.'" :
Ii':
I
II
a
î |
êi’ .
KM
f
rii