G A P . X I .
Capto caruleu* G e fn e r i p. 1 2 6 6 . A ld r o v - 6 0 3 . G e rm a n i s
alicubi S c h e e r t diHus, alibi J e f e n is/ J e n t l in g ;
ist K o p p e n .
Firma. O rp o r is figu ra e f t la ta & c om p r e f la , Io n g io re ta rn en q u am Orfus :
V _ 4 c a p it c l a t o , a b o r e a d o c c ip u t p la n o v e l p a rum a dm o d um incur-
Os. v o : v e rum a b o c c ip i t e d o r fum in g ib b um a f lu r g it . Os e i m u lto ma-
C»/»r. jus e f t .qu an t v u lg a r i Capitoni, & fu r fum à v en t r e re fle xum . C a u d a bi-
fu r c a : D o r fum e x cæ ru le o fu f c um ; la t e r a a r g e n te a . V e n t e r fla vica t.
Pinnte v en t r is n o n n ih il ru b e fcu n t . C r a n ium p e llu c id um e f t , e x fufco
Ocuti. . p a l lid um : Oculi n u lla p ræ te r tun ica s p rop r ia s m em b r a n a t e d i : Nares
Nans. d u p lic e s : franchise 4, d u p lic i a r ifta rum o rd in e c om p o f itæ , quarunt
Brambit, p riore s duriores & m a g is olfeæ q u am in a liis fe re p ifc ib u s , in tu b e r cu la
Dentes. d e fin u n t . Dentes in m a x illis n u lli, v e rum in im o o r e p ro p e o r ific ium
v e n t r ic u li officu la d e n ta ta , u t in to to h o c e en e r e . C y f t is fe lle a m a gn a :
F o llic u lu s a e reus b ifidus f e u in duos lo b o j d ivifus .
Menfura In pifce 21I digitos longo à fummo roftro dorfi pinnam 9 digitos
majrnituAi- diftare comperimus ; pinnas ad branchias 4 ; ventrales 9 earn, qute
- ab ano eft 11I; oculos 1. Latitudo pifcis4I digitorum erat. In pinna
fin dorfi ariftas 11 numeravimus, in branchialibus fingulis circiter iS s in
rulîspitinî” ventralibus 9 j in ano fubnexa 14. A Capitone vulgari ore & capitc
* e ' præcipue differt. Reperitur in Danubio aliifque Germanise fluminibus:
[ potius lacubus. ]
Deus. Capita flu v ia t ilis cæruleus Gefn. q u em Jefen a p p e lla n t Germani q u id
am , ztiCapitonis v u lg a r is m a g n i tu a in em n o n p e r v e n i t , c um ra r o ad
duas" lib r a s a c c e d i t , & in fu p e r cæ ru le i c o lo r is e lfe fe r tu r . C um a u t em
Danubii p ifc is Jentling d id lu s , d o r fum e t iam h a b e a t cæ ru le um , & a li-
q u a s in fu p e r c a p it is p a r te s , la t e r a & v e n t r em a r g e n te i co lo r is , pinnas
fe rm e ruffas, ficu t & c a u d am , & ip fe p ræ fe r tu r affus ; in d e le ad d u c i
Gefnerus f c r i b i t , u t v o c a b u la hæ c d u o uniu s & e ju fd em p ifc is effe fta -
tu a t . L o n g i tu d o ejus ( in q u it ) c u b itum n o n e x c e d it , n e c la t i t u d o -4
d ig i to s . P ile is h i c Gefneri c um n o b is d e fe r ip to ' n o tis om n ib u s c o n -
v e n t t : v e rum n o fte r a lic u b i in Germania Scheert dictu s efts c ir c a Straubing
a d Danubii r ip am Schead v e l Scheut.
P a r it Aprilt,vivic e x vermiculisvg præ p in g u e d in e f la v e t , & fa p o r e v i-
g e t ,- m in u s v e ro fa lu b ris eft ; Affus p ræfertu r e l i x o p a r a t u r e t iam cum
liq u am in e c r o c e o . Schmencbjeld.
C A P. XII.
Capita fluviatilis rapax Gefneri 1267. quem corvum Mifeni
nominant, ein Rappe. '•
RAppe vocatur ( inquit fentmannus) i. e. Corvus, quod ejus vofu-
cris inftar rapax voraxque fit, pifcis eftcandidus, argenteifplen-
dorisi dorfo tamen fufco & fubcasruleo. Squamis tegitur latiufcu-
Iis, tenuibus & perfpicuis; quibus pellicula tenuis argentei nitoris
fubfternitur: quteper fquamas tralucens, pifcfem veluti argento illitum
oftenoftendit,
quales etiam cæteri pifces quos cömmuni nomine albos [ Weyfs-
fsih'X covnominamus,apparent. Longus eft, craffus Sccarnofiis: caro
ariftis plena. Longitudo ad ldtitudinem quintupla. Dentes ei non
in ore, led in faucibus funt, qt aliis quoque hujus generis, longiufculi,
utrinq'ue fepteni, è mandibulis prognati. Ventriculus & inteftina fi-
mul pifcis longitudinem non æquant. Revolutio eorum triplex eft, ita
ut in fummo ventriculus fit, inde tenuius inteftinum incipiens revolvi,
duas fub eo helicas efficiat. Tegit hæc dextro latere jecur ( in quo ve-
fica fellis longa confpicitur) altero lien. [ Branchias molles effe audio
ut in Salmons, pinnas coloris e fufco punicei.~\ Vefica in eo aere plena
oblonga eft, ut in Lucio, Cyprino &c. Maximi qui apud Mifenos capiuu-.
tur ad 6 aut 7 libras ( id unciarum ) àccedunt.
Nomen à rapacitate tulit. Eft enim veluti prædo vehemens in aquis,
nec minus fere quam Silurus ant Lucius, aut etiam amplius damnofus eft
yorandis pifcibus, quos dum perlequitur, in ripam aliquando expellit,
& fimul etiam ipfe interdum impetu in ficcum elatus relinquitur. Hie
pifcis in Albi nafeifur, non aliunde fiibit, St toto fere anno (fedrarius"
gt per intervalla qùædam ; capitur. A partu valde augetur & pinguef-
cit. , Quæ de tempore partus habet * deque ejus captura vide apud
Qefnerum. . . .
Pifcis eft admodum laudatus,& boni faporis turn affus turn elixus. A
plerifque tajnen parvi.æftimatur, quod idoneum præparandi modum
nefeiant. Nam nifi rite coquatur, five alles five eliites, in partes aliquot
dilabitur. Quod ft integrum fervare velis, non in fervidam ut
alios plerofque pifefes folent, aquam, led ab initio ftatim in frigidam
præparatum immittes, ut pariter cum aqua concalefiat, faliefque & ad
juris fere confumptionem coques. Aflandum vero defquamabis exen-
terabifque fimiliter : deinde laie diligenter cbnfpefges & perfricabis, &
per duas horas in fale reliüum tändeln affäbis, ita bonus & grati faporis
efit. Cætera vide.
G A. P. XIII.
Capii 'o anadromm, quem Mifeni Zertè vel Blilte nminaht
Gefn. 1269. forte idem cum Nafo fuperius deferipto.
ZErta ( inquit Kentmannus ) pifcis eft lbtigiufculuS, argentei nitoris.
Squamis parvis'tegitur : dorfo fubfufço : pinnis quæ ad branchias
funt & parte fupina rutilis paucb cæruleo admixto. Linea utrin-
que à branchiis ad caudam tendit, in qua puntfta fufei coloris digerun-
tur. ' Caput ei craffiiifculum oculi pulchri, magni, albicantes; nares
magnas non procnl ab ore. Os molle prorfus, in quo nec denres lunt,
nec alia alpericas: fed ab initio gulæ feu faucium maxilla utrinque
valida, dentibus fenis oblongis vallata. Maximi hujus generis pifces,
qui apud Mifenos capiuntur bilibres funt ( libram 16 unciarum
dico.j
Anno toto ex Oceano in Albim^ afeendit hie pifcis (.hinc anadromus
Gefnero ditftus) maxime vero circa Pentecojten, quo tempore parit, mi-
grare folet : tunc etiam ad cibum præfertur, quod fæminæ ovis plena:
funt. Manentac pariunt in af/fii,proficiuntque ipfi acfoboles; augen-
tur enim & pinguefeunt. Vefcitur omne genus pifeiculis, præfertim qni
nullis fpinis & aculeisrigeant : item mufeis aliifque infetftis, quibus in-
tra aut proxime fupra aquam potitnr. Habetur inter optimos qui in
Albi funt alfari folitos pifces. Caro enim optimi faporis eft : Rite eti-
' K k am