C A p. II.
De Delphino: eRondeletii, Gefneri, ist aliorum fcriptk.
vfmep* f | XJI ä Gracü & JVKpiV s & Latinis non mutato nomine Delphin
vel delphinus dicitur j apud Grcecos nomen retinet hodieque j ä
Vulgo enim effertur. Apud easterns vero plerafque Europa gentes,
etfi Delphini nomen paflim audiatur, & ä pieftoribus aliifque figura ejus
effingatur,- inoceano tarnen eo nomine pifeem nullum norunt pifea-
toreSj aliisenim nominibus barbaris, fingul« fuis, delphinum nuncupant.
In hoc plerasque gentes conveniunt, quod porcum marinum iuis voca-
bulis appellent: St fane Grasca etiam delphini nomenclatio ad delpha-
cem i. e.porcum in eadem lingua fic dictum accedit. Pinguiflimuin e-
nim eft animal, ßt porco terreftri pinguedine lardoque non cedit, cui &
interiora fimilia habet. Noftratibus PorpeJJe quafi Porepefee, i. e. Por-
cus pifeis, communi nomine dicuntur Phoccena St delphinus, quemadmo-
dum Germanis circa Suerinum & alibi Meerfchmein, id eft, porcus marinus.
Sunt enim inter fefimiles, nifi quod roftro porretftiore, St anferini in-
Delphinus ftar prominente delphinus eft, St ut piurimum gracilior, magis carnofus,
efr Fboct&na minus pinguis, major alioqui; Phoccena minor, fed dorfo latiore, roftro
ut differant. obtufo, ut icones oftendunt.
Delphinus autem cognominatur ix5»* > St ™utya.dis&. ab amore
quo pueros St homines profequitur, & Simo3 quod hoc nomine de-
letftari dicitur.
Delphini partes tum internas tum externas Pondeletius diligenter ad-
modum St accurate deferipfit his verbis.
Defcriptio. Delphinus cetaceus eft pifeis, corio levi St line pilis, fed duro conte-
P ■ * dtus; corpore oblongo, terete, dorfo repando,* roftro longo, rotundo,
refimoj oris feiffura longa, quas ad unguem clauditur, veluti cervorum
os, dentibus parvis acutis, pe<ftinatim coeuntibus, lingua carnofa, ex-
erta, in ambitu parum ferrata, a mobili, fuillas fimili: oculis ma-
gnis, fed cute adeo teeftis, ut pupilla folum appareat. Ii non pro-
cul ab oris feifiura fiti funt, in eadem fere linea. Nullum meatum
neque ad adorandum, neque ad audiendum habet, fi Arifioteli credi-
mus, cum tarnen St odorari St audire certum eft. At meatus habere
quibus audit, nos ex anatome deprehendimus. Hi poft oculos funt, tenues
admodum St exigui veluti in vitulis marinis, & multa pinguedine
circumtecfti, ut vix appareant: fed in calvaria auris intern« conftitutio
tota manifJ^fta eft. Poft roftrum five fupra roftrum fißulam habet gemi-
Fißula. nam, qu« ad caput arterias afper« pertingit, foris figura C. Internus fi-
nus came quadam molli St pingui opplecur, qua utrumque foramen
arefte clauditur • eaqne fißula ante cerebrum eft, ne quis credat poft
cerebrum effe : nam fpin« dorfi continuus dudtus fiftula interciperetur.
Sed ä veteribus dicitur in dorfo efle, quia magis ad partem pofteriorem
fpedtat quam in Balcena, in qua fiftiila magis ad anteriora vergit. Ejus
ufus eft ut per eum refpiratio fiat, St aqua cum cibo haufta rejicia-
Pinn<t. tur. Pinnis natat duabus validis, qu« veluti hominis brachia cum o-
moplatis articulis junguntur: earum mufeuii quatuor robufti dorfo pe-
(ftorique annedtuntur. In medio dorfo pinna unica furrigitur, partim
offea, partim cartilaginea,fine ullis fpinis aculeifve: etfi Plinius, Appion,
C*uda. Pßufanias fpinas in dorfo habere dixerint. Cauda ex duabus pinnis cona
Cum Phoutid minimemobilis fit, vereor ne %ondeletius in hac Plinium fecutus, er-
raverit.
ftat
flat, 6 lateribus ortis, qus in femrcirculum finuantüf. Inferior ven-
tris pars asquali fpatio ä fefe disjundta b«c continet, umbillicum, pudendum,
anum. Dorfo eft nigro, ventre candido: cute fpiffa & firma, fed
molli ob pinguedinem quas fubeft, veluti iii porcis terreftribus. Caro rarQa
eft nigricans, fuillas vel bubul« fimilis. Non fpinis vel cartilagine, fed
offibus fuftinetur. Sub periton«o partes qu« ad nutritionem Sc gene-
rationem conformat« funt, ad quadrupedum terreftrium magis quam
ad pifeium partes accedunt. Nam epiploum a habet fed minus pingue
quo ventriculus & inteftina inealefeunt Sc foventnr. Ventriculum ma- partes in-
gnum cum ad juftam magnitudinem accreverit : in recens nato exi- tern*.
guus eft, & geminus videtur. Ejus fundo pancreas hasret; definit in inteftina,
qu«in multos gyros convolvuntur, eadem fere ubique craflitu-
dine, pr«terquam in extremis, quasmediis paulo funt latiora. Mefen-
tenum vertebris anneeftitur, glandulas nigras, venas arteriafque inter-
textas gerens. Lien in recens natis magnus pro corporis ratione, in a-
dultis parvus & niger. Hepar coloris fanguinei fepto tranfverfo an-
nexum, ventriculum totum comple(ftens, in duos lobos divifum. In
cava parte umbilicalem venam habet, quo loco vena portas exoritur.
A gibba parte cava vena prodit,furfum St deorfum ramos quampluri-
mos mittens. Fel nullum confpicitur. Eenes ven« magn« trunco ar-
teri«que magn« per emulgentes alligantur j funt proportione corporis Renes
ampliffimi, inter hepar Sc teftes fiti, numerofis carunculis racematim
compacftis veluti acinis conftantes. Vrina per ureteres in veficam per-
colaturj qu« terreftrium animalium veficis fimilis fit, aft in inferiore
ventris parte. In iis qui utero adhuc geftantur in urachum definit, per
quern urinam deponit in allantoidem tunicam ad diem ufque partus.
Editi in lucem per pudendum urinam ficut terreftria emittunt, St per
mufculum fphinSterem retinent. Uracho arteri« umbilicales adherent,
arteri« magn« ramis inferioribus infert«. Utrinque funt te- Tefies«
fies oblongi, quibus pr«parantia vafa pr«pofita funt, mfiniti fcili-
cet venarum Sc arteriärum e magna vena arteriaque ortarum ramuli,
qui poft varios Sc multiplices anfraStus in Epididymin inferuntur.........
Ex his, meatu urinario, St nervo cavo genitale conftat humano fimile,
cujus extremum foris perpendet, in glandem tenuem, linguis avium fi-
milem definens, qu« pr«putio non omnino integitur, intus replicatum
latet, ad Veneris ufum exeritur. Venas fuas, nervös, arterias idem pudendum
habet; offi innititur quod offi pubis proportione refpondet.
Thorax coftis verisSc mendofis, fterno, vertebris, mufeulis conftat, cujus
capacitatem pulmones magni complent, denfiore fubftantia quam p ^
in terreftribus,* crallitudine St colore hepar Quadrupedum referunt, umones*
turn ne aqua in rariorem fubftantiam altius penetrans ejici non poffit,
turn ne in magnis expirationibus, quibus in aquis fere femper uti co-
guntur, tenuior fubftantia facile difrumperetur. Hi in duas partes di-
vifi funti parte inferiore adeo gracilefcunt, ut membra nam effe affir-
mes. Undique cor compledtuntur pericardio inclufum, in medio tho-
racelocatum, nulla in re porcorum cordi abfimile: duos finus , toti-
dem auriculas, denique fimilia omnia habet. Adh«c afperam arteri-
am, oefophagum, mufculos, St qu«cunque in terreftrium corporibus
funt, clavicula exempta, reperire eft. Caput cum vertebris articulatur.
Cerebri difpofitio eft diverfa: nam in anterius St pofterius divifum eft,
non in dextrum & finiftrum, ut in homine. Nervorum conjugations
ex eo nafeuntur, plexus IB|H| in eo, re:te mirabile; meninges du«
pro integumento.
In f«minig vulva cervicem palmum unum Ion?,um habet: ea deinde
in ramos duos diftribuitur, veluti in quadrupedibus terrenis videre eft :
tefies ad uteri cornua pofiti,pudendum inter umbilicum St podicem.
a Mirum hoc. Phocana enim, huic congener pifeis, Epiplod caret.
D 3 Foetum