quæ intet volandum capiunt, maximam partem vidlitant, non crura
tantum perbrevia, led Sc collum quoque breve obtinent.
Pinnt. Pifeium pinna, avium alis quodammodo refpondent : nam pifces pm-
narum agitatione eodem fere modo aquas tranant, quo aves aerem re-
migio alarum. In pifcibus Ipinofis didtis pinnæ nervis camlagineis, aut
ac.uleis offéis, & membranîs intermediis confiant, [ nervös holcenunc
radios, nunc arijtas appellamus] Ss præterea ad radicem mulculis donan-
tur quibös pro libitu erigi feu extendi & deprimi feu com:rahi poffunt.
Pirna numero, fitu, magnitudine aliifque accidentibus différant.
Vinnarum i- Plum er a-, aliis enim tres in dorlo datæ funt, ut Jfeäts ; alnSflW.ut
n u J ”u Trums,Satmoni, Gobi* aliifque multis, aliis unicatantum,,ut Harengo,
Lucie, Cfprine, Tima &c. Cui nulla in dorfo pinna fit nondum vidim» ;
aiuflt tarnen dari quoddam ceti genus, quod pinna doriali caret. Ple-
rifque pilcibus duo pinnarum paria donantur, alterum ad branchias, al-
terum in ventre vel thorace. f Pinnæ hæ Quadrupedum pedibus reipon-
dent, & cöfpori movendo inferviunt. ] Nounulhs unum duntaxat par
concelfum eft, ut v. g. Jnguilla & congeneribus, Orbt, Mola, Caprtjco,
if ■ CaHicbtbfi, aliifque inferius recenfendis. Qui utroque pari careat præter
Mutcèfiam & Larnpetram nullum novimus. P-aucis quibuidam ut Aü-
guilliformibüs pinna dorfi cum cauda continua eft cumque pinna retro
anüm; hoc eft, una continua pinna à medio dorfo incipiens, &
caudam in gvrum ciugeus, ad anum definit. Aliis omnibus pifcibus
pinüæ hæ diferetæ fuut. Qui pinna retro anum careat præter cetaceos
& carrilaginêös nüllum pifcem novimus.
Pinnsrmn 2. gitu quoqué differunt pinnæ; inmarinisenim ad partem luperi-
pms. oferrt feu antériOrein vergunt, iis præcipue qui fundum petunt. Hendel.
Ego hanc fitus diverfitatem in pinnis agnofco : ejus tarnen rationem
nondum aflëquor; nee tarnen in marinis perpetuum eft pinnas omnes ha-
berë aütèriüs fitas, h.e. pofteriuspar anterior! proximum; ram iD bareneis
S congeneribus pinnæ ventrales verfus caudam à branchialibus
làtis rêmotæ funt, nee minus in Salmone , ut cartilaginêos oblongos o-
mittam • nëc fluviatilibus omnibus pinnæ ventrales a branchialibus lon-
gius remotæ funt. ßondeletius de Lucio agens duos eumpimas ad bran-
chiarum imd bdbere fcribit ; qui, inquit, pmnarumfitsu fiuvtattltbuspifcibus
communis eß, ut facilius in aqua jufpendantur & efferantur : contra al-
tiiis fitafunt eadem pinna in marines, quia dulcss aqua tenmor eß & hqut-
dter, rriarina crajftor j eb id bac pondus magis fußinet, tUa minus. QiÿC-
qùid fit, quin piiinæ fuperius aut mferius, jnterius poftenutve, proxime
vel remotius fitæ fint, ad corpus in aqua commodius librandum minime
dubito ,• & plérunque anterius fitæ funt in iis quæ caput grandius
Vies ein- Quod fi quæratur quis præcipuus pinnarum ufus fit, refpondeo ad Cor-
narum. pus in aqüâ librandum, ereiftumque tenendum ; conducere tarnen puto
ad idem fleétendum & indireâum movendum; cum enim pifces lem-
ter patent, pinnls velüt remorum palmulis aquam verberando corpus
1,1 I antrorfum protoovent. Atvero maxima vismotrix caudæineft, qua
excûffa inctedibili velocitate teli aut fagittæ inftar aquas trajicmnt.
Nam cum cauda mufeuli omnium totius corporis crafliffimi fint SC
robuftiflimi, motibüs etiam vehementiffimis exercendis à natura deftinati
videntur. Hinc pifces, cum vel prædam infèquentes, vel hottes ïugi-
entes* tötis viribus connixi quam poffunt citiffime provolant, caudam
quidem fubinde agitant, pinnas vero ad corpus adducunt, ne ” s inter
natandum inoræ aut impedimento fint. Hæc me pnmum Gaj-
f indus docuit, ad quem idcitco leûorem cui nondum fatisfaôtum eft, remittb.
I -liîrwraB
Pifcibus quibns cauda eft bifurca, pinnæ quoque in acutum tendunt,
quod Bellonius obfervavit.
j l l £
f
Pinnæ
Pinnæ ad branchias in omnibus pifcibus plures radios obtinent quam
eæ quæ ventri àut thoraci adneâuntur.
Squama pifeium propriæ faut, & corpori ab injufiis externis muni- Situant,
endo inferviunt. An quotannis defluant & renoventur more pennarum ' *
inaVibus &pilorumin Quadrupedibus me nefeire fateor, verum perpétuas
effe fufpicor, quamvis fententiæ meæ confirmandæ idoneas rationes
non habeam. Quicquid fit, in longum & latum pro corporis módo
exerefeunt, & renafeuntur denuo,fiper vim decutiantur aut extirpen-
tur. Prope caput & in dorfo majores funt quam inferius & in fate*
ribus.
In omnibus pifcibus lïnea à fupremo branchiarum angulo in utro- Linetin
que latere ad caudam mediam dudta eft, quæ in marinis magis ad dor- Uttribm.
fnm vergit, in fluviatilibus magis ad ventrem. Eadem in quibufdam
redta plane eft, in quibufdam obliqua , Landel. Linea hæc ex punâis
componitur, quorum etiam numerum D. Wïllughby in plerifque pifcibus
inivit. Sita eft autem iu interftitio mufculorum. Cum enim in utro-
libet pifeium latere duplex fit mufculorum ordo, in quos tota caro à
capite ad caudam dividitur, Jinea hæc fériés hafee diferiminat feu locum
indicat earundem coucurfus, feu commifluræ.
Pifces plerique humore quodam mucofo gelatinæ æmulo undique ob- H
linuntur, qui partim corpori lubricando infervit, ut per angultias facilius
elüdtentur, & apprehendentium manus effugiant : præcipue vero 1
eidem muniendo contra aquam, ne in earnem per cutis poros fe infinuet
eamque liquefaciat & corrumpat. . Forte etiam omnes cutis meatus
dique occludendo impedit ne vitalis corporis calor tenuis ille & debi-
lis, vel evaporet, vel ingreflu frigidæ extinguatur. Pifces autem illi
qui fquamis carent, copiofiore plerunque muco obducuntur. Unde or-
tum habeat, in capite de Laia, ex Cl. viri Nicolai Stenonis libro de Ana-
tome Raiæ oftendemus.
Quadrupedibus, avibus, înfretis atme in extreme corporis truncoeft, Anus'
pifcibus fæpe in medio ventre, ut JfeUo molli.
Multi pilces bar bulls feu appeudicibus circa os donantur, ut Mullus , Btrbult'
Barbus, qui inde nomen obtinuit, Sturio,Mußela, Fundulus &c. Harum
ufum efTe exiftimat Londeletius in quibufdam, ut pifciculi vermefque
alliciantur, in aliis ut arceantur quæ in os incidere poffint, ut Stu-
rioni.
C A P . I I I .
Cerebri Pifeium anatome, è Cl. Willi/ii libro de
w Anatome Cerebri.
DE Pifeium cerebro obfervamus primo quqd cum pifeium capita refpeBu
totius corporis fint majora quam cujufquam alterius animalis, cerebrum
tarnen pra cateris minimum in fe continent. Nam dua molecula
anterius pofita totum cerebri ita proprie di£H locum fußinent : ex his duo
nervi olfaîlorii infignes procédant, qui longo & reHo itinere ad foramina ex
utroque oris latere excavata, quaaue inflar narium funt feruntur : atque
hoc pifcibus fingulare eß. Porro de nervis opticis aivertimus, quodißiuti
in cateris animalibus adfe mutuo inclinati, baud tarnen uniuntur, hiß for.
f an fuperficie tenus, verum intercuflantur, nervufque e dextro medulla ob-
' longata latere oriundus infinißrum aculum defertur & e contra, ita quidem
ut radii viforii lion tantum in oculo , verum intra ipfa nervorum corpora
refractionem fub'eant. Medulla oblongata in pifcibus fimili omnino ritu ac
A 2 in