6 De Pi/cibus in Généré. Lib. i
in avibus duas infignes protuberantias intus excavata s habet, & révéra
quoad motus locales fpiritus in utrifquefimili modo exerceU videntur : nam
uti pifces natant in cequore, it a avium volatus videtur quoddam natationis
venus effe in aere. Porro in his obfervare efi glandulam pituitariam,in-
fundibulumarterias carotidasi uti in cceteris animalibus -, item pleraque
nervorum paria eafâem origines & difiributiones habent, excepta tarnen
quod nervi auditorii hic defiaerantur, licet CafFeriusPlacentinus hoc munus
nervis oltaUoriis attribuât. Cerebri figura eadem efi quce in perfeStio-
ribus animalibus. Porro quod de nervorum Parivago in hominetë qua-
drupedibus advertimus , nempe quodpluribus ejus fibris una oriunàis ad eus
nervi truncus a fpinali medulla accedat, omnino pariter habet inpifeibus.
Verum fingula ulterius defcribere non efi opus : nam entera cum ea qua ipfis
tantum G? avibus propria fünt, turn etiamquce cumvolucr'um G? perfeSliorum
quoque animalium genere communiora obtinent, partim ex pecuhari cum
Avibus fimilitudine , partim ex univerfali omnium analogia facile innotef-
cunt. Ha&eous WiÛifius.
Verum quod ait Avium volatus quoddam natationis genus effe videri,
inihi non probatur. Perfpicuum enim eft Aves aerem alis verberando
volare. Pifces vero non tam aquas pinnis feriendo natant, quam caü-
dæ inflexæ & extenfæ impstu, quamvis pinnas ad motumpifeium pro-
greffivum conducere, imo in nonnullis præeipueeum efficere, (ut in
eetaceo genere ) non negaverim.
Cum autem pifces nervis auditoriis careant, eos etiam auditu defti-
tui veriiimile eft > nec enim Cafferio hoc munus nervis olfadtoriis attri-
buenti aflentire poffumus.
Quicquid vero fit de auditu, de quo capite fequenti diligentius in-
quiremus, Pifces certe memoriam habere certilfimum eft, ut S. Augufiinus
experientia propria confirmavit. Nam fins quidam finquit, J magnus
Bullenfium regionum fere plenus efi pifcium. Soient autem homines defu-
per intuentes eis ali quid jacere , quod fibi vel prceripiant confluentes , vel
inter Je diripiant concertantes. Quopaftu affuefatti àeambulantibus fuper
or am fontis hominibus ipji quoque cum eis congregatim natando eunt&re-
deunt, expeU ante s ut inde ali quid j aident quorum pr cefentiamfentiunt.
Ilia pifcium & avium foramina, qux ad fenfum odoratus dantur,
paulum oppido inter fe differunt,* nam ilia hie definunt rotunda quadam
cavitate conclula •, hxc vero ultra excurrentia pergunt tendere ad pul-
mones. Blafius k Schneid. 1. 3. de Cathar. c. 2.
G A P . IV. #
De Pifcium auditu.
Pifces omnes, cetaceis & forte etiam cartilagineis exceptis, auriculis
externis 5c meatibus auditoriis carent, unde audiantnecne ab aliqui-
bus non immerito in dubium vocatur. Quomodoenim audirent, quibus
nullus eft organorum auditui infervientium apparatus? Deinde cum mini-,
me vocales fint ( fiquidem pulmone & arteria deftituantur ) nec facui-
tate voces aut fonos percipiendi inftruótos effe verifimile eft.
Verum fruftra ratiunculis hoc evincere conantur, cum contrarium,
pifces fcilicet audire, experientia conftet. Primo Rgndeletium teftem fide
üignum adducimus, qui dePifcibuslib. 7-cap. 14. in Alojis idfeexper-
tum affirmât. Cum enim, in quit, in Arvernice oppido Maringuefio eJTem, G?
in
Lib. r. De Pïfcilttè in Généré; 7
influviiripa fcèpt àniihi can fa deambularem, ad tefiudinisfonds älofas vi-
dimus adnatantes & fait antes, id quod noïïu manifefiius apparebat. Alibi,
nimirum lib. 4. cap. 9. de pifcium auditu h æt habet. Si pifces non auditant,
curpofl tonitrua A lofas infalubres dicimus ? nifi enith audiant, quo patio
ajflci ab bispoffunt ? Imo hoc eis potius evenit, quod poft tonitrua, ob
motum & concuffionem infolitarrï aquæ türbentur & ad putrédinem di-
fponantur principiis folutis, ut de vino & Cerevifia öbfervatuf. Cur Stu~
nones eadem expavefeant ? Quomodo per multi pif cts cicures fatti adnätant
ad nos vocati, nifi audiant ? Non ab fur dum efi hic referre quod non mihi fö-
lum, fed multis in Gallia notijfimum efi. Non procul ab Ambiano in villa
quadam D. Antonii trotla nutritUr, qua vocata ad cibuni proper at, G? de
manu capit. Glani & Cyprini invivariö adium nobilijjimi viri à Jarnacoi
pulfato pariete ad cibum prop étant, id quod ipfe fum expèrtüs. Audio in
quibufdam vivariis Germania inferiöris tintinnabtili fönitu pifces ad cibuni
vocari. Haétenus fiondeletius. Secundo, Georgius Segerus in Ephemer.
German. Ann. 4 & Obferv. 145". fe olim idem obfervafle feribit. Cum
enim ( inquit ) An. una cum amicis quibufdam amplurri & arricenUm
läufirijf. at que Bgverendijf. Archiepifcopi Salisburgenfis hör tum extra Sa-
l i à b u r g a m contemplâtemur, adpifeinam quandam lapidibüs variis in
fundo firatam deduxit nos hortulanus. Ea limpidijfima aqua ftagnanspifi
cibus qüidem cstpers apparebat : ubi vero proximum tintinnabulum pulfavit
iüe, ex omnibus angulis & pifeinet lateribüs concurrerunt truttce in magnd
copia, quibus cibum fuppeditavit, quo abfumpto ad latibula redierunt ifleei
Hortulanus autem non alio quam hoc modo fe eas ad cibum capiendum con-
vocare folere ajfirmavit. Nos vero cum poft femihoram obambulando ad
hanc pifeinam denuo reverteremur, pulfato tintinnabulo truttas copioje ad
locum confuetum iterum accurrentes jucundo obfervavimus fpettaculo.
Fieri tarnen potuit, ut intra confpeAum pifcium campanæ iftæ pul-
fatæ fuerint, adeoque eos non fonitu audito, fed motu vifo velut figno
dato ad pabuli fpem convolafïè. Pifces enim efea in aquas projeta ab
hominibus pafei foliti, quamprimum quis in ripa apparet, expedtatiöne
cibi confeftim advolant, quamvis nullam omnino vocem emittat. Vide
Augufiin. de Genefi ad liter am lib. 3. cap. 8.
Quod vero Bondeletius eumque fecutus Kfircherus foramina ante ocu-
los pofita ad audiendum an ad odorandum data funt vix conftare aiunt,
mihi non probatur. Nam primo cum foramina ilia narium locum occupent,
nec alia præterea adfint odoratus organa j olfatftui potius quam
auditui infervire verifimile eft. Deinde in cartilaginèis pifeibus res eft
manifefta ; nam ad foramina ilia nervi olfaâorii tenduntqui in pro-
cefTus mammillares ipfaseorum cavitates internas concamerantes defî-
nunr. Qua ergo parte audiant, ( fi tarnen omnino audiant ) nobis certe
nondum plane confiât.
Quod vero pifces obtufius audiant quam animalia ilia quæ in aere
refpirant, libenter concefferim : cum aqua , utpote craffior & minus?
fluida quam aer, fonos non ita facile tranfmittat, imo forte ob aerem
tantum intra poros ejus latentem fonituum excipiendorum capax eft-
Deinde pifces difeiplinæ cæterorum animantium more capaces non
funt, quod àrgumento eft eos fenfu difeiplinæ i. e. auditu, admodum.
imperfeéto donatos effe.
Infuper obfervatu dignum eft, quibus pifeibus & amphibiis, ut Del-
phino reliquifque cetaceis, vitulo marino &c. meatus auditorii dati funt^
iis admodum exiguos & anguftos effe , ut vix cerni poffint nifi curiofe
contempleris, ne, inquit Rondeletius , aqua fubiade replerentur. At
vero experientia confiât aquam in anguftiores meatus fe infinuare
quam aerem , ideoque foraminum horum anguftia fi excludatur, & aerem
una excludi, proinde nullum fonos communicandi medium ad-
mitti. Verifiinilius ergo nobis videtur ideo anguftos fieri hos meatus*
ne