ele & campo vel agro [ Michaels field] in foffa circa arcem carpam effe
qua: centefimum vitas annum attigerit, ex homine fide digno cognovi.
• . .
Aquatica Animalium maxima funt, quia aqua nutriuntur, quae lem-
per in promptu eft. Terreftria tanta: magnitudinis fame morerentur,
ni terra aut aere veicerentur. Notandnm autem Cetaceosfeu pulmo-
ne refpirantes pifcium omnium maximos effe ; ex aliis generibus maxi-
mos Animalibus rerreftribus haudquaquam majores effe : nec enim fuf-
ficit ad augmentum ut alimenti copia luppetat, led requiritur præterea
calor quæ materiam dilatet 8c corpus extendat. Pifcium aiipem præ-
ter cetaceos omnium calor moderate eft- Mirum ta men nobis vide-
tur, quod cete ilia immania frigidiffimis opeani partibus verlus fepten-
triones pr.æcipue verfantur ; cum frigus ambientis animalium terreltri-
um augmento obftet, utiu Anglia noftra experimur. Nam in mon-
tanis frigidis, inque Alpibus Scotuis & Wallicis, equi, boves,.oves duplo
triplovè minorés font iis quse in vallibus, planis 8c temperatioribus alun-
tur : quamvis tone horum Animalium parvitas alimenti inopiæ in parte
debeatur. An dicemus cete non lponte in maria ilia fe recipere, fed ut
navigantium frequentiam vitent, & quiete, cujus amantes admodum
lunt, fruantur? Alias enim in Meridionali oceano in magnitudinem
magis proficerent : nam & coçhleæ in mari Indico, mirum quantum
magnitudine noftras excedunt, ut ex teftis hucallatisapparet,& alii palte
r , ut verifimile eft, piices, Animalium etiam terreltrium maxima
elephas 8c Rhinoceros regionum calidarum indigenæ lunt, nec frigidas
facile tolerent. Verum luus cuique pifcium generi magnitudinis modus
a natura definitus eft: alii enim perexigui funt, utAphyæ& Pun-
gitii, in quocunque demum climate vivunt, nec in calidiffimis regioni-
bus infignem magnitudinem ailequuntur. Alii in frigidiffimis etiam
in molem notabilem excrefcunt. Quamvis autem modum ilium & ter-
minum excedere non poffiint; magna tamen differentia eft inter ma—
ximos Sc minimos ejufdem fpeciei : quique tarn in calidioribus quam in
frigidis libenter degunt in calidioribus majores evadere lolent. An
vero ut in terreftribus, lie etiam in Aquatilibus dentuf aliquæ Ipecies bel-
luarum , præ aliis omnibus magnitudine infignes, Oceani Meridiona-
lis propriæ, & calidiorum tantum aquarum patientes, me nefeirefa-
C A P. XI.
De Divifione Pifcium.
R Ondeletius pifçes, à locis in quibus nafeuntur 8c degunt fumpta
differentia, m feu marinas, rtmims feu ftuviatiles, wf»«'« feu
lacufires, & «.(uarauV feu palujtres dividit. Marinos in fsPSidp, qui procul
à litore in alto profundoque mari degunt, quales funt Thynni, Lamias,
Zygæ-næ, Aima:, &c, «iytasdit« feu Ittarales, qui muco eluvieque maris, iif-
que purgamentis quæ in continentem undarum fludtibus propelluntur,
vitam luftinent : & feu Saxatiles, qui meliore puribreque gaudent
pabulp, 8c proinde falubriores habentur.
Hanc ego divifionem minus probo i . Quia feparat eos qui ejuldem
generis funt, hoc eft qui & figura corporis & pinnarum numéro ac fitu
aliifque accidentibus generum charaâerifticis conveniunt, Salmones
v. g. à Truttis, Anguillas à Congris, Muftelas marinas à lacuftribus, ut
alios quamplurimos omittam. a. nonnulli in aquis falfis & dulcibuspro-
• miicue
mifeue degunt, ut Alofæ, Mugiles, Salmones, Sturienes See. anadromi
didi. 3. Quinampelagtt funt, qui faxadles, qui littorales, cognitu per
quam difficile eft: 8c forte in eodem genere alii faxadles fent alii
pelagtti • • •• l if; ?•; . . : t; -T. trr f. ■; , *
Quod li pifcium differentia; à loco fumantur, raftius, me judice pri
mom marinas aquarum dulcium iucolas, & anadromos dittos hoc eft
à man fluvios fubeuntes, dividentur.- Deinde aquarum dulcium incola
in fluviatiles, lacuftres, paluftres & promifoue «ventes feufluviis
lacubus,ftagms communes, cujufmodi funt Ladm, Perea evtrinus a-
liiquc. r .
Rettius, noftra fententia, pifces in genere ab Ariflotele dividuntur in
Cetaceos, Cardlagmeos&Spmo/bs, Cetaeei funt qui Quadrupedum vivinar°
7 f r o re ? re7 ‘raQtJ coeunt, concipiunt, vivos foetus pariunt&
latte alunt. Carttlagmei lung qui ova intns concipiunt maiuf-
cula, Avium modo , eaque in utero fovent 8c excludunt adeoque vivos
foetus panunc. Spinefi lunt qui fpinas in carne habent ad earn fulci-
endani, & ovipan funt. eorum ova exigua funt. Hæc fane pif-
c.um divifio fans proba eft, 8c minime rejicienda. Verum qnoniam Car-
tilaginei cum fpmofis conveniunt in eo quod branchiis refpirant & unicum
tantum cordis ventriculum obtinent, commodius nobis vifum eft
eosdividerepnmo in pulmone refpirantes h. e. Cetaceos, & branchiis
retirantes; deinde branchiis refpirantes non in cartilagineos & fpi-
m m M ffl & oviparos. Viviparorum nomine ^ Arifioteh
didos intel ligo, qui $> ®07«xm «W, & Çaorini. Hi multis infigmhus
nous ab aliis pifcium generibus diftinguuntur. Coeunt enim
modo fibi peculiarly deinde ova concipiunt grandia avium inftar
qnæ intus in utere fovent 8c excludunt, adeoque vivos foetus edunr’
doÛnn?Uldem hl °mnei Cartl,kg,ne'> verura eg° à geuerationis modo
potius, quam carolagimbus pifcium differentias fumendas puto-
ldeoque nec hoc genus à cartilaginibus denominandum nræfer-’
tim cum alu quoque pifees qui generations modo cum fpinofis
didtis conveniunt,.pro offibus cartilagines habent, ut Stuno, Atti-
Branchiis refpirantes vivipares [W x.] divido'in longes Sc lat os ■
longt funt Galei & canes didi; lati Paftinacæ, Raiæ,, Squatinæ &c’
quorum omnium divifiones infcrius dabimus,.capite de Pifdbus cardia-
1 gineis in genere. ,
Pifces branchiis refpirantes ovïpari numerofiffimi funt, quocirca in
plura eos genera diftribuemus. Sunt ergo vel in latus projeéti feu pla-
ereefto na tantes. In latus projedi, plani fpinofi vulgo
Sofea fUDt VeI ut Rhonfous 6c Paffer, vel longiufiuli, ut
Dorfo ereefto natantes funt adhuc vel lengt & luhrici, fquamis auo-
que carentes quos Anguitlif'ormes ob fimilituMnem appellamus, vel cor-
pore contraéliore feu breviore & minus lubrico. Ex iis qui corpore
lunt Contraétlore & minus lubrico, alii pinnisrventralibus carent hoe
e t unicum tantum ad branchias pinnarum par obtinent : Hujufmodi
n orbes dnfti & congeneres : alii duo habent pinnarum paria, alte-
rumad branchias, alterum in ventre.' Hosclariorisdodtrinæ gratia in
foinaffeT1 d\videmuï' Prim1um prit eorum qüi nullas in dorfi pinnis
dl0S aCU ?atos obtinent, verum molles & flexiles omnes.
öecundnm eorum quibus radii aliqui fpinofi pinnis dorfi infant. Primgenus
ulterius adhuc dividi poteft pro numero pinnarum dorfi in
eos !. qui tres m dorfo pinnas gerunfi, a. quibus dnas in dorfo pinnas : 3
præto'CA 7 IJ*1 dorfP PInn?m obtinent. Qgj tres in dorfo pinnas getter,
præter Aiellos nuUnm pifeem uovimus : eorum qui duas in dorfo pinnas
habent præter nonnullos fingulares, qui nec inter fe nec cum aliis
■ con