I t t t t ^ J I T T
r í i
i ' " ^
y
f Í
' ií<i
r i i '
n i
i l i
.lì
t if.
Il
I
. ili:
! i í',1
l i 11 »
ìi'll
(
I
I f ' .
207 AGAVEAE: USUS.
et foeíido quodam principio. Pondus specificum erat
1,09. Succi obertas, quae in flores Aijavae permeai,
etiain turn potest consumi ad ampliandum illud Organum,
cujus est ^im vitalem suinmopere juvare ac sustiiiere,
sc. ad germen et síylum. Uude saepius fit, ut
stylus 1 — i n longuiu evadat, postquani antlierae jam
sunt decussae.
3. Incrementum florum scapi ejusqiie ramorum
propter singularem velocitatem, qua procedlt, eainque
vere rapidam, inde ab a. 1726 saepius observatuin est,
quo auno CURISTOPH. JACOBUS TUEW in Agave americana,
26 anuos nata et in 26^ altitudineni florescente
plura eniensus esf^^). Accuratissimus fuit de VRIESE, ci.
apud Lugduno-Batavos Prof., in Agave americana et
lurida^^). Quae hie vir reperìt, ipse digessit in haec
statuta: 1) Incrementum in loiigitudiriem semper est maximum
in principio caudicis sese evolventi«, quia succus
alior breviore via finem asseqaitur, et quia cellulosa
textura et tenera niagis est et lenta. — 2) Internodia
inferiora niox prolongari desinunt, ut evolutio
in superioribus nodis et postremo in apice coerceatur.—
3) Prolongatio est maxima, priusquam corymboruin pednnculi
ex axe primario prodeunt. — 4) Incrementum in
loiigitudinem inlerdiu validius est quam pro portione
noctu. — 5} Ubi e contrario nocturnum incrementum
praevalet, calidior noctis temperatura locum habetj aut
6) in ultima evolutionis periodo scatet noeta temperamentum
bumore atque interdiu calor increscit admodum:
qua condicione humoris interdiu absorptio et interdiu
aucta evaporaiio illud incrementum valde afficit.
— 7) Pluvia, bumoris in aere satietas, caelum nubibus
obfusnm omnino retardant incrementum. In bis
quae comprobavlt diligentia de Vuiiisii, id imprimis notabile
videtur, quod scapus sub finem periodi qua prolongatur
(n\ense Angusto), terdecies meridie brevior
cernebatur quam proximo mane hora sexta: qui tarnen
modus ad vesperam non solum ae(¡uabatnr, sed eíiam
superabaLur. Haec momentanea deciirtatio imputatur
evaporationi, in meridiei caloribus vebemeníiori.
4. Agave americana multis quidem Europae locls
et in bortis et in camporum übertäte culta est eademque
sub diversissimo cáelo ad ílorescentiam pervenit, sed
modo citius modo tardius effloruit, prout caloris potestas
minor majorve apparebat; et quum nulli vegetationis
pausae obnoxia sit, quae foliorum indicatnr defectione,
omnem vitae processum, ad perfectionem us-
*) Vi<ie Fränkische Ada erudita ct curiosa VI; (1780.) p. 381.
atque Schulze, nmerikaulsche Aloè. Hamburg. 1782.
Cfr. Morreo, Anoales de la société d'agric. ct do botanIf[ue de
Gand. IV. (1848.) p. 304—313, 387—39-*.
que florum ac fructuum, tamquam perennem et conti,
nuurn spectacuium exliibet. Patiens est frigoria ad
— 6° R., si quidem aliquot modo horas duraverit. I¡s
autem locis, in quibus aut nunquam aut perraro Je-
! scendit temperies sub trigoris terminum, illa planta sim.
plicissimo modo adcrescit. Haec evolutio praeter ceteras
vegetatioiiis condiciones (soli iiumorem ejusque
alias singularilates, aèris siccitatem, ventuni, lucij
irritamenta, positiouem versus regiones quasdam etc,)
maxime regitur summa temperaturarnm et ratlonii (jua
illa intra annorum certam seriem distributa est. Eaiii
summam, quae pro constante quantiiate statuenda eiit,
in praeseiitiarum non novimus; at monemus ni Illa
pianta ad biinc fluem solerter observetur. Inde liaud
dubie manifestabitur, aetatem, qua Agave americana
in antliesin ruere solet, recta raLione uti ad sunniiaDi
caloris, quo locus ille intra certum annorum spatiDm
permulcetur. Ita florescit Agave americana in ora maritima
Cataloniae annos agens 9—'IO, in Panormitana
regione jam inde a ad 5""'. Est igitur illa pianta
quasi tliermometrum vegetabile, ex quo summam autecedeiitium
temperaturarum depromere licet.
5. Has observationes, quibus botanici climalologis
subsidia adstruere possunt, eliam aliae comitabuiifur,
quae physiologiue usui erunt. Ila potest invenir!, quof
folia certo quodam loco florescentiae antecedaut; ila
pneumatico aliquo apparatn in ista pianta facili iiegotio
queat detegi, quatenus foliorum processus respirandi
tempore spadicis existentis, tempore antlieseos ac
fructilìcationis mutatione aliqua aiRciatur. Deuique
adest opportunitas in ista pianta exquirendi, quae natu
minores et quae majores flores evolvant, quibus id fiat
coudicionibus, quae proles sibi in ea re constent, quae
individua sibi deinceps succedant seseque ita sostineant.
Ñeque illa inquisitio destituía loret lucro quodam
et commodo ad vitam bumanam spectante.
Jam ad has observationes, quibus et climatologia
et pbysioiogia fructum receptura est, commendo itidein
Brasilianis naturae curiosis Agavem americanam disserendam
locis quam plurimis, cum diversis gradibus
lalitudinis, tum locis supra mare varie editis. Eae iuquisitiones
quo tu ti ore nitantur fondamento, in singulis
stationibus ordinem 10 ad 20 individuorum juxfa ponere
conveniet, ita ut pari condicioni vitae quam maxime
subjectae sint. Una pari numero exstruentar s'peculae
phytologico-climatologicaeì Nostra plañía vero
inde quoque perapta est tali studio, quod natura munita
est ab omni Ímpetu hominum ferarumve: eadem ex
turionibus, qui, antequam floret, largissimi nascuniur,
nullo negotio augeri et per locorum immensa potest
dissipari.
XYRIDEAE, MA YACE AE
ET
COMMELINACEAE.
EXP0SÜ1T
M A Ü R . SEUBERT,
PROF. BOTAN. CAROÍiQUIETANUS.
I. i-a:
• ,1 ' 1
r : H
: • V
ft