I 1
Í
2 8 7 ERIOCADLACEAE. 288 2 8 9 ERIOCAULACEAE. 2 9 0
r I
meillnin horum partem teneat, al) ¡is scxogenis gradibus distet. Deniquc
bractcao foliolum perigomi oxtcrioris poslcrias sivo iiiicrhis
est opposltuui.
Contraria vero rationo braclcnc infcrius perigonium Iiaboiur,
qmim exleriiis slvo antcrius foliolum bractcao sit oppositum, sed
interiora sivc posteriora duo cum illa nltcrncnt. Extcriorcm vero
staminum vortlcilhim, qui has pcrigonii liiterioris partes in Eriocaulo
et Mcsaulhcmo vicissini siibsequitiir, interior vcrticillas tilteriiatim
cxcipit. Sod quum Paepalantluim ct Laclmocaulon ot Toninam
ct Philodiccn exterior vcrticillus totiis deficeret, stamina (scilicet
¡Dterioris verticilli) pnrtibus inlerioris perigonii opposita sunt.
Dcniqne in Eriocaulo Inmcaio Mart., quod senis staminibiis non
semper gaudere supra jam dictum est, vel quum posturius stamen
verticilli exterioris aboriatur, quinqué, vol toto ilio vorticillo aborto,
tria tantum stamina laciniis perigonii inlerioris opposita cxstant.
Itaque quum partes ctiam tres rudimenti pistilli intcriorcm staminum
verticiUum invicem subseqiiautur, constat, certa ac regno vegetabili
usitata lege omnes bos vcrticiilos se alternatim cxcipere.
Praeterea quod stamina noimullorum generum perigonii interioris
partibus opposita sint, minime niirandum est, quia liaec earum
positio verticilli stamimim exterioris abortu certo expeditur.
Feminei qnidem floris perigonia eadcm hac lego tcnentar,"
attamen pistiilum, ciijus carpeUa perigonii interioris partes vicissini
excipiunt, et principio et re ipsa semper uno simplicequc verlicilio
utitur. Sod quod primus cl. Maktius probare conatus est,
duplici carpellorum verticillo illud componi, quum milii quidem
falsum sit, postea accuratius de pistillo disscrens diligentiiis refutaturus
sum.
Jam anteriora cujusque verticilli foliok postoriori'ius prius
pariuntur. Itaque in perigonio oxteriore baec duo sunt, quae bractcam
vicissim excipiimt. In interiore perigonio foliolum id quod
bracteae est oppositum, quum sit antcrius, primam gigiiitur. Haec
vero duo exterioris perigonii foliola anteriora posterius cum paullulum
turn multuni magnitudine superánt alquc iliius vel totam vel
magnani partem amplcctuntur. Neque minus interioris- pcrigonii
unum folium anterius magnitudine ante posteriora duo cxcellit.
Quani rem optime in floribus fcmineis niultorum Eriocaulorum observare
licet. Attamen quod foliolum e duobus bis anterioribus
pcrigonii exterioris, delude e duobus posterioribus pcrigonii interioris
primum natum csset, deuiquc quomodo ca invicem tcgercntur,
ncque cl. Mabtio nec milii certo cognosccre-contigit.
Flores dimeki, quum decussationc orti sint, exterioris perigonii
duas partes sibi ita oppositas osteudunt, ut caodem a bractea,
qiiam invicem subsequuntur, nonagenis gradibus distent atque
a duobus foliis interioris pcrigonii recto ángulo alternatim excipiantur.
Jam alter staminum vcrticillus exterior tum alter interior invicem
sequitur. Sed quum exterior bic Paepalantiium deficeret, ad
rationem Dorum trimerorum luijus generis stamina laciniis perigonii
interioris opposita sunt. Jam mediani partem duplex pistilli
rudimcntum tenet, cujus partes stamina interiora alternatim subsequuntur.
Item fcmineo fiori nuUus, nisi unus carpidiorum vcrticillus
adest, qui perigonii interiores partes invicem excipit. Uimcri
ergo flores eadem qua trimcri lege nascuntur ita, ut e dispositione
unius verticilli dispositio reliquorum omnium cognoscatar.
Quodsi in llore trimero vcrticillus quis vulgari lege ncglecta
duftbus tantum partibus componitur, cctcri trimeri verticiili ita
dispositi sunt, quasi pro verticillo dimero re vera adesset trimcrus.
Multo tamen dillicilius est cognitu, quomodo ipsae verticilli
iliius dimori partes sint coUocatae. At mibi quidem duo folia perigoni!
exterioris, si in flore cetcrum trimero cvadit dimerum, sibi
esse opposita videntur. Sed in Pliilodice, cujus floribus trimeris
duo tantum stamina sunt, anterius sivc cxtcrins esse abortum videtur.
Dcniqne in Lachiocaulo digì/ìio Kclie, cujus pistiilum in fioro
cctcrum trimero duobus carpoliis componitur, carpella bnec miro
sunt disposita, quia vulgarem legem atque iisitatam répudiant neque
cum bractea alternant, sed ita sibi ipsis stmt opposita, ut
altcrum ad antcrius porigonü. interioris foliolum, alterum ad posterius
pcrigonii exterioris sit versum. Itaque posterius carpelluni
justum et lege constitutum locum tenet, anterius ncglecta Doruai
vulgari conditiouo illi est oppositum.
P E R I G O N I U M EXTERIUS S. CALYX.
Perigonium extcrius, quod calycis formam refcrt, bracteas
flores stipantos ct involucrantes intimas pracscrtim colore et pilis
simulât ac plcrumquc, non tamen semper, eandem in floro masculo
et in femineo formam praebct. Praeterea colorera cadem spccies
semper fere certum ostcndit noque mutât. Denique aut giabrum est
aut pilis sed nullo alio loco instructum, nisi in latere exteriorc.
Subgencris solius Carpliocopliali interlus ctiam latus pilis vestitur.
Jam in floro masculo Paepalantlii singulac partes ad basin
in tubum brevem concresccro soient, ctsi autores errore capti plerumque
liberas eas vocant. Sencctutc vero, nisi pilos dclabi moneas,
cae non niutantur. Sed apud multas generis Eriocauli species
partes hac postico quasi in spatham antico vol apertam vcl in
basi tantum clausam concroscunt. Dimeri ctiam flores in nonnullis
speciebus Amcricao mcridionolis ad modum Eriocauli guyanensis
Kcìie üi pìjgmaei Kche perigfìnio utuntur, quod oandom spatlmc
formam refert. Liberas vero partes pcrigonii babont borcalis Amcricao
spccics, quae quamquam floribus dimcris munitae tamen ab illis
diversissimae suut. Denique inde a basi usquo ad apiccm in tubimi
ancipitom singulac pcrigonii partes in Eriocaulo Wallichiano Mart.
et longifolio N. ab E. concroscunt.
Tum fcminci floris partes hae in plcrisque Paepalantlii et reliquorum
goncrum fere- omnibus speciebus libcrae sunt, apud cetoras
vero in basi quidem concrescunt, sed tubum non officiunt. Hac
tamen si concrcvorunt, quum maturcscentibus fructibus ct longiores
et praeter apicom denique rcvolutuni rigidiorcs redditae oxpianeutur,
ipsas so ct flores dosertos e capitulo protrudunt. Quae
ratio propria est nonnullarum non tamen omnium specicrum c generis
Pacpalantbi soctioiio capitulis viilosis ornata. Nam iír plerisquo
(forte omnibus) speciebus subgcncrum Xeractidis ot Platjcauli
atque nonnullis Eupaepaiantlii ca obviam est, nunquam vero
obscrvatur in subgcncribus ojusdem illiiis soctionis Dimerantho ct
Actinoccplialo, noque in sectiono capitulis glabriusculis instructn.
Si tamen flores infaustis rebus non Foccundantur nec fructus maturescunt,
oxtcrioris pcrigonii fcmiuoi partes, quominus ita inutcntur,
impediri vidcntur, quum in Paepalantho (Platycaldo) laxifolio
Kcìie immaturis fructibus non rig id ¡ora perigonia exteriora
spectavoriui, quamvis adulti Dores faeriut.
Pcculiaris autcm concrcsccndi mos, quem praeterea per totani
familiam nusqnam obscrvavimus, Paepalanthi ohlongi Kche propriiis
est, quum folia pcrigonii indo a basi usquo ad mcdiam partem in
tubum aiigustum concroscunt, qui cum fructum maturum amplecti
non possit, in altero latore discinditur ct in alterum latus oblique
comp clli tur.
Modo deinde valde insignitor Eriocauli palustris Salzm. et
oßicinalis Kcke perigonia exteriora fcminca in spatliam antico apertam
postico prorsus concrescunt ot perigonium masculum sacpiiis
spatbiforme imitantur.
Denique Eriocauli grisei Kche partes iliac, quum minlmac sint
ct pilis longis vcstitac, non accuratius obscrvanti solis pilis esse
compositac vidcantur.
Jam in floribus trimeris utriiisquo sexus anteriora duo foliola,
quao sesc prorsus adaequant, sacpo formae obli quae ct inacquilatcralia
ct plus minus navicularia vcl carinata sunt. Tcrtium autcm
folium posticum, quod paullo minoro utitur magnitudine, semper
ncquilateralo et minus naviculare est. Atque intcrdum id adeo parvum
et ab anticis tam diversum evndit, ut oculos facile cffugiat.
Qnani rem praecipue , exporti sumus in flore fcminco Eriocauli
sexangularis L. et Zollingeriani Kcke, cujus foliolum praeterea
valdc caducum est.
Denique moncnda est singularis Tliysanoccpliali subgencris
condilio, quia masculus Hos legem supra pronunciatam ncgligit
atque contrario modo ulitur. Nam exterioris perigonii foliolum
posticum anterioribus majus, interioris an li cum posterioribus minus
est. Quae res optime obviam est in floribus juvcnilibus, quum
senilium partes sint minus inaequalcs.
P E R I G O N I U M INTERIUS S. COROLLA.
Perigonium intcrius plus minus coroUaccum «trique soxui
divcrsum est. Structura autcm iliius nec minus partium ab co
cinclarum praocipuo est rospicicnda, quia Iiac potissime Pacpalantlius
ct Eriocaulon, genera famlliao pracstantisslma dislinguuntur.
Mascüli psrigonii partes dcorsum in tubum solidum ct farctum
coiicroscuni, qui plerumquc teres, rarius ad excmplum nonnullorum
subgenerum Paepalantbi e sectiono capitulis glabriusculis
ornata fore lotus decst. Jam Paepalantlii in sectiono capitulorum
villosorum et coinpluribus subgoneribus Tricliocalyce, Andraspi-
(lopsidc, Psiloccphalo 0 scctione capitulorum glabriusciilorum tubi
Imjus summa pars profertur in fistuiam cavam ac tcnuissimé mcmbranaccam
ct tot dcntibus bbisvc inslructam, quot partibus perigonium
componilur: ncmpc tribus rarius duobus. Qui lobi plcrumquc
triangular!-lanceolati e basi dilatata orinntur. Tum si utrinquo
basis corum rosurgit, perigonium novem loborum cxsistit, sin
vero bini lobi laterales, qui iliarum sunt binarum pcrigonii partmm
loco proximarum, in unum conjunguntur, ad modum subgeneris
Actinocepliali perigonium sex loborum ovad it. Itaque facile
cognoscitur, cui primario lobo tres illi vcl sex lobi laterales sint
altribuendi.
Tubus superior tenui - mcmbrauaceus dcbisccntibus anthoris
longior rodditus in plorisquc speciebus tandem introrsus convolviliir,
in paucis tamen brcvis exstat nec convoivitur. Similcm bujus
structuram genus Tonina edocet, cujus tubus in parto inferiore
carnosus limbo brevissimo et membranaceo tcrminatnr. Tum in
Carphocepbaio Paepalantlii subgénero, - in quo tubi cavi pars infenor
carnosa superior membranacea est, tres hi lobi scnectuto in
lernas lacinias rbomboidalcs dirimuntur. Eandem liane legem Pbilodjcc
sequitur, nisi urgcas, summas singiiiorum loborum partes
ngidibres non convolvi sed totas patere, ac tubum infcriorcm solidiim
illum evadere porbrevcm. Item loborum apex non convolvi-
Ijr in subgoneribus Psilocnlycc , Tliysanocepbalo et Eulcpidc.
Horum aulcm intorius perigonium tribus folioiis scariosis nullibi
caniosis elTicitur, quae non involuta sod creda aut ultra mediam
partem ad modum l'silocalycis aut solam ad basili concrovoruiit ad
"lodnm Tbysanoccpiiali et Eiilcpidis, ila ut in bis duobus subgeiicribus
Intorius perigonium fere exterioris formam praebeat. Deiiulc
iisdcm in subgcncribus interioris pcrigonii noe minus exterior's
folíola concrovisso qiuiin sacpius ab autoribus ncglcctum ossot,
ibera ea vocabantur. Solo tamen in subgénero Lopbophyllo ca
iJiJOra Ci quidem jam juvenilia marginibus so invicem togunt.
Turn in genero Paepalantho aiquo in Pbilodico ct Tonina gcneribus
ejus similibus masciili floris perigonium intcrius glabcrrimum
est. Excipicndi vero sunt ct Paepalanthis trichopelalm Kclie
cujus margo ciliis instruiiur, el Paepalanlhus fuscoater Kcke, cujus
tubus intus pilosiis cvadit, atque subgenus Xcractis, cujus limbi
lota vcl magna pars nec minus intcrius tubi latus inter binas lacinias
pilis vostiuntur.
Jam genus Eriocaulon intcriore perigonio ct staminibus potissimo
a I'acpalanlho dignosci supra jam dictum est. Interioris
enim perigonii solidus tubus lobis tribus vol duobus coronatur, qui
usque ad basin liberi ot membranacei vcl carnosi, iiilus quidem
plcrumquo, cxlus tümen in paiicissimis speciebus ad ex cm pi um
Eriocauli gracilis Mart, pilis fruunlur. Praeterea ii sunt infra
apiccm vcl in ipso apice fusca rarius pallida gianduia pracdili,
quao pilis saepo dcnsissimis obtocta paucissimas spccics deficit.
Hac glandulac, quae in femineo perigonio intcriore cundcm locum
occupant, aborlorum staminum vcrticillum cfficerc cl. Kuntiiio visae
sunt. Cui ctsi cl. SCI1I,ECUTESDAL*) accodcrc vidotur, lamcn rcpugnaturus
sum. Nam supra, quum de dispositione singulorum floris
verlicillorum dissorcrim, vulgari staminum lege ostcndi duos adesso
vcrticiilos ot cxtcriorcm ct intcriorcm, quorum ilio quibusdam gcncribus
desit. Haec tamen lex tam simplex quam aperta a dar.
KuNTiiio quam maxime turbatur, quum quartum staminum vcrticillum
illis glandulis exliibcri scntiat, tcrlio tolo deficiente. Atqui
glandulae illae quum altiorem ct extcriorcm quam fcrtilia stamina
locum icncant atque bis ot laciniis perigonii interioris sint opposltac,
si Kun'tiiio crcdoros, non quarlum scd secundum exprimerent
vcrticillum, primo semper obsoleto. Tum quodsi Paepalantho ot
Toninac gcneribus glandulao hac dcsunt atque unicus staminum
vcrticillus laciniis pcrigonii oppositus adest, tres verticilli iu ilHs
gencribus prorsus aborti csscnt, quarto tandem adulto. Ilaquo quum
Icxtam perspicua, quam oxposucrim, hac Kusniii scntentia quam
maxime pcrturbcfur atque nihil sit cur giandulis his quid aliud non
solae glandulac oxhibcanlur, cum Kuntiho non conscntio. Nimirum
cl. Kontii ab ipso in Eriocaulo decangtilari L. nn'ms glandulac
loco anthcram esse obscrvatam affirmat, quae sola cxiguitatc a
cctcris fucrit diversa. Sod ut incrcdulum mc quis ct pcrtinaccm
vocot, non prius tamen quam ipso spoclavero banc permutationcm
KuNTiiio conccdam, pracscrtim quum ilio quo libcnlius jam a principio
sc suae conjecturae indulsisse palam confilealur, co facilius
in errorcm induci potuorit, corpuscuUs his praeterea maxime exiguis
ct colore obscuris. Itaque quum ncque ipso quainvis numerosissimos
porscrulatus fiores ncque alius quisqiiam Inlia obscrvavcr
i t , cl. Mabxicm secnturus non dubito, quin glandulac illae sint
appendices pcrigonii interioris, quae Amaryllidearum ct Silcnearum
paracorollns alquc glanduias pcrigonii in Pohjgono Eagopijro
L., Virginiano L., orientali L., perfoliato L. etc. imitcntur. Eaedom
denique rotiindae sunt vcl oblongac; scd nunquam, qualos cl.
Martius nolavit, digilatas obscrvavi.
Liberi vero lobi generis Eriocauli sacpe sunt inaequalcs,
quum anterior posticos duos, qui adaequant so, ot magnitudino
suporct ct omniiio slriictura ab iis divcrsus sit. Ouarc perigonium
cvadit bilabialum, cujus alterum labium posterius duobus laciniis
posticis, altorum antcrius lacinia anteriore ilia majore oflìcitnr.
Quae duo labia in nonnullis speciebus eo magis patent, quia cxtus
per tubum solidum utrinquc a basi labioriim ad modum Eriocauli
lax if ohi Kche linea pilosa decurrit. Praeterea antcrius labium, quod
rcliquus capituli partes sacpe superai, ctiam Icvius obscrvanti optime
obviam est. Aoquales vero semper sunt perigonii interioris
partes in Paepalantho, Pbilodico, Tonina el Mcsanthomo.
Ciar. Scm.KCHT
„Ausatzpuuktiî
)Ar. cas (Linuaea XViri. 430)
r Staubgefüsse" vocat.
Ih I