279 ERIOCAULACEAE. 280
phis minus remota solis ccllulis stellatis contcxta. lucpto igitur
folia hacc fenestrato-nervosa salulantiir, quia septa iila transversaria,
qiiUQi fasciculo vasoruni carcant, non sunt licrvi. Practcrca
liac explicatione dilucido probatur, folia Eriocauli, quamvis diversa
esse a reliquis geiicribus Icviter obscrvanti videantur, tanieii fore
cadoDi qnaiu liaec lege adolescere. Nam ipso jam in genere ILriocaulo
septa transversaria quo uiagis ad apicem appropinquant, co
minoro spaíio inter so disjuncta suut, quae res aptid species complures
ita praecipitatur, ut sola in basi folia fcneslraruin formam
simulent, per ceteram vero totani partem nervi nisi longitudinales
non spectentur. Eteuim septa transversaria tarn parvis spatiis
inter se disjuncta suet, ut intervalla illa, quibus septa longitudinalia
dirimuntur, vel tota vol ad maximam partem expleautur. Eandem
ob causant reliquorum geiierum folia septis transversariis carere
vidcalur. Excipiamus vero Pacpalanthum Humboldlii Kth.
el flav/dulim K/h. et riilcntem Klh. et anoinaluvi Kcke, quorum
folia Inxuriosa adulta, quum paucis septis transversariis instructa
sint, in ima basi fero feneslrarum formam iuiitantur.
VAGINAE.
Pedunculi in basi vaginis, genere Tonina excepto, semper clausis
involvuntur, quae nervorum rntione folia adaequant et raro (ut
in Paepalantho capillaceo Kl.) ad morem pedúnculo rum sinistrórsum
sunt tortae. Minus raro nervi sinistrórsum spiralller conversi
trauseunt, ut in Eriocaido Sellowiano Kth.
Os vaginarum plerumque obliquum deorsum aut rotundatur
(vaginae oblique truncatae) aut coarctatur in fissuram scnectuto
profundius scissa (vaginae oblique fissae). Illae, qtiae praecipue in
Paepalanthi subgcnere Psiloceplialo obviam stmt, quum senectuto
itidem saepe scindactur, a vaginis oblique semper fissis aegro distinguuntur.
Utriusque vero generis vaginae lamina aut semper
Integra aut scnectute plus minus fìssa vel lacerala („vaginae bilidae,
trifidae etc." autt.) terminantur. Hanc aiitem laminae lacerationem
in quibusdam speciebus aliquid volere ñeque iis qui species
dignoscere conentur esse negligendam, Paepala?ii/ncs nardifblius
Kth. dilucide probat, qui eo excellit, quod vaginae lamina jam
juventute in lacinias permuitas scinditur.
Majoris tamen momenti non solum ad distinguendas sed etiam
ad consociandas specics vagina transverse Iruncata est, qua totun\
Paepalanthi subgenus Platycaulon, sectio quaedam fere tota subgeneris
Tricliocalycis, nonnuilao species subgenerum Tliysanocephali
et Eupaepalanthi, species maximae brasilienses generis Eriocauli
instnictae sunt. Attamen quum vaginae jam senescentes interdum
vi externa findantur, cave, ne illas confundas cum vnginis prima
indole et a juventute ûssis. Qualis vero sit vagina, utrum
natura fissa an vi externa, facile perspicies, si apicem observaveris,
qui in speciebus vagina transverse truncóla ornatis vel omnino
non vel parum coarctata sod subito truncata est, quum lamina
vaginarum inde â juventute vel oblique lìssarum vol oblique
truncatarum versus apicem semper coarctata nunquam truncata
conspiciatur.
Mirabiles autem sunt Toninae generis vaginae, quae a foliis
fere nulla re distinguunlur, nisi quod angustiores sunt. Pedunculi
infra eas oriuntur, vagina tota aperta desuper obtecti et ima basi
tantum cincti. Quamquam in reliquo regno vegetabili rationem
aequam Inter pedunculos et vaginas vel folia non cognovi, tamen
simile quidquam in Strepfopode amplexifolio DC., Smilacma slreptopoide
Ledei. (Kruhsea TUingii Rgl.) et Ilehorima dicholoma
Rafin. occurrit, quae pedunculos proferunt ad margines foliorum
et pauUo infra basim eorum orientes atque sub ea rcfiexos. Affinis
etiam ratio in genere Campclia esso tibi vidcatur, cujus foliorum
vaginas pedunculi ad basim perforant, qua re quasi extus et infra
illas exoriri videntur. Sed in hoc genero pedunculi praeicrea vagina
peculiari cinguntur.
Gentis Pliilodtcon vaginae prorsus deficiunt, ulsi conjictas,
cas foUis plano adaequatas esse. Denique certo desuní Pacpalan-
(ho (Piai//caldo) viUosulo Mart.
PEDUNCULI.
Pedunculi forma et a caule et a ramis folia tantum profercntibus
quam maxime diffcrunt atque uno intcrnodio plerumque valilo
elongato constant. Eos in basi semper fere vaginis esse cinctos
supra jam commemoravi.
Quod attinet ad origtnem, illi aut singuli ot sparsi in axillis
foliorum aut fasciculuti vel umbellati in apice caulinni ramorumve
gignuntur. Rarissime plures ex axilla unius folii egrediuntur (in
Paepalantho polygam Äc/ic) aut singuli extra axillam folli oriutitur
(in genere Tonina).
Interdum quidem paullo sunt compresso-complanati, pleriiniquo
tamen teretes et longitudinalibus costis vel striis mimiti inveniuntur.
Numerus costarum, qui quum in eadem specie plerumque
paullo varici a ci. Bongard in disponondis speciebus prorsus
repudiatus est, nttamen in speciebus quibusdam praesertim tricostatis
(subgeneri Eupaepalanlho et Psilocephalo adscriptis) constat
et in consociandis iis paullo valet. Costae hae in speciminibus cxsiccatis
dilucide perspiciuntur, si pedunculi lignosi oxsiccatione vcl
omnino non vcl vix compressi sunt; sed evanescunt in pedunculis
herbaceis exsrccatione compressis vcl corrugatis. Quum igitur ipsis
in his speciebus costarum numerus nihil valeat, Eriocatdon seplangulare
With., sexangulare X., quinquangulare L. infauste his
cognominibus salutantur, numero praetcrea costarum in illis variante.
Adoo in Eriocaulo decangulari L., cujus pedimculi exsiccatione
non corrumpuntur, seuiper cundcm dccem costarum numerum
minime invenies.
Costao extus plerumque rotundatae sunt 5 rarissimo quum
acutae sint, pedunculorum ángulos pracbent ad modum Paepalanthi
capillacci Kl. et Eriocauli crislati Mari.
Saepissime vero pedunculi et costis valde promincntibus et
striis instructi co excellunt, quod sinistrórsum sunt torti. Hanc
torsiouem in diversis quidem speciebus tum majorem tum minorem
invenios , in eadem tarnen specie fere semper eandem vel
paullulum Varianten!; maxima autem est in Paepalantho capillaceo
Kl. Complurcs quidem autores pedunculos exsiccatione i)cmum
torqueri crediderunt, mihi tamen non externa vi, sed ipsa
crescendi lege illi hac forma indui videntur, praecipue quod ctinin
vaginarum nomiullarum nervi ad rationem Eriocauli Sclloìoiani
Kth. linea spirali sinistrórsum conversi sunt, quamquam carum
superficies torsione externa ncque corrugata ncque sulcata est.
Admirandam autem quam maxime formam pedunculi apud
Paepalanthi subgenus Platycaulon docent, qui compresso-complanati
et saepe latissimi apice compluria sustincnt capitula, aut in
unum caput conjuncta aut disjuncta. Si disjuncta sunt, ea in ramulis
pedunculorum apice quasi fasciationo divisorum basi una
vagina clausa cinctorum iusident.
Clarissimo Maìitio *) iii pedunculi videntur caules simplicos
apice cgemmoso-divisi, quae opinio mihi non convenit. Nemo cniiu
mihi persuadebit, hos non esse veros pedunculos, qui et facio et
Mea sententia optlme hacc formatio compi
ribus compliinalls, qualuì iu qnUiusdaiu r
nncc, Livistoua occurrit. Cfr. Uistor. Diitii
CTiib. ïi'pliol- iîXI., (I
. öcliiziocludiii,
atur spadlci bicniri, crii-
Jmls: Coryplia, Tritliri-
. Palmiirum I. p. CXIXb,
igr. Livistonae spectahUis), p. CXXVIn.
on luonstrosa fiiscialio, nillil crit Mnrtius.
281 ERIOCAULACEAE. 282
structura et vagina basin eorum cingente cum ceteris optimo congruant.
Tum vero qui miram hanc pedunculorum naturam interprctari
conetur, duabus rationibus altera uimirum ab altera verbis
potius quam ro diversa uti polest. Kam licet ei aut contendere,
ro vorn plures eos esse pedunculos vcl per totam vcl per maximam
partem concretos, nut affirmare singulum esse pedunculum
fasciatione in plurcs divisum. Altera autem liacc interpretatio potissime
mihi esset probata, nisi ceterae omnos plantarum partes
fasciatae aliam hujus rei legem quam Platycaulon sequercntur.
Quum enim omnes illae dennim ad quandam altitudinem sublatao
hanc doccant structuram, in Platjcaulo pedunculi ubique plani ipsa
n basi candem latitudinom ostendunt. Fasciatio igitur ita esset, ut
punctum vegetationis pedunculorum, prius quam e caule essent enati,
in plura divideretur. Tum ad tres fasclationis ratioues hucusque
cognitas quarta uccedoret. Alexandro enini Braun*) judice et
auctoro fasciatio plantarum partium co oritur, quod punctum vegetationis
itcruDi itcrumque in bina dividitur, partibus singulis
candem planitiem tenentibus. Rationo alter« rarissima punctum vegetationis
in ternas vel plures partes candem planitiem non tcnentes
dividitur. Ista igitur Platycauli lex ncque cum illa congruit ncque
cum hac, quia in plures non binas partes pcdunculus fasciatione disjungi
studet, omnibus vero partibus eandem planitiem occupantibus.
Quamquam igitur fasciationis ratione pedunculos Platycauli
interpretati licet, tamen cum iis potius consentiam, qui non singulos
hos esse pedunculos sed e pluribus concretos censenf. Quam
scntentiam refutaturus cl. Martics hac re offcnditur, quia, si res
ita se habeat, ex axilla unius folii plures pedunculi recta linca
OHQscantur. Haec autem res, prius sane nusquam cdocta, nomini
amplius vel mira vel suspecta erit, quum pedunculi Paepalanthi
poly goni Kche, quem nuper tandem cl. Gar d neb dctcxit, p hires et
ii disjuncti axilla unius folii sustineantur Forma iliorum pedimcuiorum
plana eo etiam eftlcitur, quod profecto hujus subgeneris
pedunculi sua ipsorum natura complanari student. Eteuim PaepalantliiLS
hlepharophorus Klh. et hlepharocnemis Mart, subgencri
Platjcaulo et vaginis transverse truncatis et floruni structura et habitu
simillimi non minus pedunculos paullo compresso-planos decent.
Denique alicujus etiam momenti mihi vidctur, quod in specimine
Paepalanthi sub lilis Miq., ab hortulano Kegel, perscrulatore
Surinami studiosissimo collccto et mccum communicato atque
in alio specimine Paepalanthi ithjphjlli Mart, duo pedunculi adeo
in unum sint concreti ut apice tantum in ramos duos singula capitula
sustincntes secedant, in basi una vagina sod bilamiuata cincli.
Itaquo si pedúnculos Platj'cauli fasciatione dividi putes, punctum
vegetationis eorum a prima juventute iu plura sejungitur; si
vero illos 0 pluribus esse connatos existimes, plures principio segregati
eadem altitudine per seriem rectam ordinati cvadunt. Apparat,
alteram interpretatlonem esse alteri simillimam; utraque demonstrari,
non simpliccm esso structuram, sed a prima juventute
compositam.
Si per totam longitudinem singuli pedunculi concrevcrunt,
prinuun eos fuisso plures sola hac ro perspicies, quod iu apico ii
compluria capitula sustiueant. Sed quia hocc capitula, quo sunt
phira, co magis confería sunt, plerumque oritur imum caput capiliilis
singulis compositum, quod leviter observauti esse simplex
vidcatur. Quem in crrorcm cl. Kontii, quum Paepalanthum suum
cnsij'olium ot iridi folium describoret, re vera inductus est. In
neniiuUis autem hujus sectionis speciebus, inprimis iu Paepalan-
*) Dfts Individuum der Pflanze p. 56 Anni. 1.
Cetermii etiuiu Musa L. enndem raüoiiem doceù, quae in axiUa
uulus bracteac flores plures recta liueii transversa ordiuatos profert.
tho meridensi KL, pedunculi sunt parum complanuti. Capitula vero
apicem pedunculi occupantin, si paucissima sunt, duo certe invenies.
In altera Platycauli sectione pedunculi singuli, inferno in unum
connati, versus apicem secedunt in ramulos plurcs (undeviginti),
quorum unus quisque capitulo tcrminatur. Excellit hacc sectio pedunculis
latissimis.
Insignem igitur rem in hoc subgenere cxperti siimus, quum
quae crescendi rallones per ceterum totum regnum vegetabile solis
in plantis monstrose natis obviam sunt, iuiic subgcneri firmam et
continuam legem imponant. Eadem fero in genero quodani ramorum
observavimus, qui ad excmplum Paepalanthi inicrophylli Kth.
ex umbella pedunculorum caulem terminantium prolifcratione quadam
prodeuut. jNIuUo autem magis est miranda proUforatio, quae
iu capitulis subgcneris Stephanophylli constat. In primis enim capitulis
praetor flores gignuiitur folia et singuli vel plures pedunculi
vaginis cincti formaque primis pedunculis plane aequalibus,
quorum capitula eundem niodum saepo Iterant. Qua prolifcratione
iterum atquo iterum repetita denique novissima capitula flores tantum
sustincnt. Monendum tamen est, in unico Paepalantho flagellari
Klh., cjusdcm subgcneris membro, folia tantum praeter flores
in capitulis gigni.
Tria igitur Eriocaulaceis quamvis pauca genera amplectentibus
propria experti sumiis, quae, ceteris omnibus familiis inusitata
et contra ordincm oblata, his iegum loco habo.nda sunt. Ncc minus
monendum est, in Paepalantho polygono Kclie pedunculos fere
viginti ex axilla unius folii recta linea oriri atque eos in genero
Tonina extra axillam folii evadere.
Pedunculi aut in pianta pcrcnnant atque id in plurimis, aut
fructibus maturis dccidunt ut iu Paepalanthi subgénero Actinocephalo.
Jam quantum valerent pedunculi ad species consociandas supra
leviter exposui. Hic vero addam, ut structura pedunculorum
subgenus Platycaulon dcsignetur, ita eorum aggrcgatione notari
Actìnoccpiiahim, quum in hoc subgenere pedunculi in umbellam
veram consociati summum ramorum apicem teneant. His vero delapsis
ramus planiticra truncalam ostendit lacunis instructam et
saepius pilosam, receptáculo familiae Compositarum acliacniis delapsis
similem.
Fasciculati autem pedunculi et fasciculato-umbellati quamvis
similes sint iis qui in veram umbellam sunt aggregati, tamen cum
iis confundí non possunt. Nam primum pedunculi subgcneris Actinoccpbali
accurate umbellati, fructibus maturis eandem longitudinem
ostendunt, nunquam vero fasciculati vcl fasciculato-umbellati.
Deinde hi pedunculi fasciculati quamvis densi summas caullum vol
ramorum partes occupent, in caule tamen candem altitudinem ac
planitiem non tcnent, sed complurium foliorum ex axillis oriuntur.
His vero pedunculis ita confcrtis folia subito diminuuntur et ad
excmplum Paepalanthi speciosi Kclie et amoeni Kche aut minima
exlant aut tota paene cvanescunl. Tum plures pedunculi ex
axilla unius folii oriri videntur. Hacc vero res, quae profecto ita
scse non habct, minime coniparauda est cum conditione, quam in
Paepalantho polygono Kcke observamus. Nani apud illuni foliorum
ncc magnitudo minuitur nec dispositio mutatur. Quod reliquum est
jam moneam, liane pedunculorum fasciculatoruni dispositionem,
quae in speciebus natura divcrsissimis inveniatur, multo minus valere,
quam illam subgcneris Actlnocephali.
In plerisquo speciebus, quarum pedunculi in caule pcrennant,
fructibus maturis singuli flores dccidunt. Paucac tantum species
Paepalanthum speciosum Kche, amoenum Kche, polygonum Kche
iniitantur, quum tota capitula pedunculos descrant. Fere solius
denique Actinocepliali semina humum ita aggrediuntur, ut ipsi pedunculi
a caule divcllautur.