.JEriptdt-Jèdetff y a trw tun, myttmc JS c ru ,
/. 'Fl.vulrùsofo lares, tectaque, Jìcvtu Jber.
\_Qm1 yeti lit malcfànus habet ¡fortuuap rerttm
¡ ¿Muñera quajúerant ijgitis, igfií -tnltt-
\ Athnnen extcmú jratriam reyertmus m oru,
j. Eftque alújuis ciueis quiveHt efe Jttosl
e jfroc tu epceiyu eajncmu, vb»>* ***••“- '
Hercúleas vhra,tn^úttuí 'Dtua, chtnas .
FlanJriay ijfi libi es-nec eam 1¡bi toilet lbcrus,
Et vatrúm claujàm yéctore sender babes.
Crede tomen- crudeltà Iber- Sajnenha cuius
/ ‘Pedoribus vicine pcuht, pcul erit ■ ■
Dan- Hevnims
P. B E R T I I
In Theatrum
G E O G R A P H I C V E T E R I S
Praefatio.
N a x a g o r am . fPhilofiphum rogatum cuius ret cauffa natus eJfet,reJpon-
dijfet ferunt,ConJpiciendi cali,té Solis, t é Luna. ¿Mirum, quid hommifi-
pienti in mentem u en en t, cur terras t é maria, hoc eft humam generis do-
micilium omijerit, in q uo multa non minus memorabilia ,cuntta njerojonge
certiora JènfibuJque magis expofta occurrunt , quam incalo té file ? cur que
hac omnia non retulerit ad cognitionem fDei, cuius potentia ,fipientia, be-
nignitas, iujiitia, maiejlas, in hijee omnibus minfce elucent, nojque ad f i t
numinis cultum té yenerationem prouocant? Dixiffet jdltem,Je idcirco natum, y t eum cut natales
fuos debebat, nojpt t é colerei. Nojcitur autem ille tarn ex terra iflius intuitu , quam ex cali.
Q uid enim prodeft 3 cali rimari plagas ,J i terras nejcias ? quid tuuat hacnojjè 3 f i iflorum condi-
torem D eum ignores 3neque ipjipiacere fiudeasì f i ab et certe Cjeograpkiafiudium ingentem vim
ad ánimos nojlros Deo coniungendos, quippe quum ‘Trouidentia ipfius opera tam conjpicua jìnt
in terra ac mari, quam in Sole & Luna. Hie yidere licet tot hominum 3 tot yrbium, Rerumpu-
blicarum3 ‘Regnorum atque Imperiorum fidem, in qua Deus Bcclefiamfibi colligit ex ijs qui ipjtus
praceptis obtemperant. Hoc illud e f i theatrum in quo Deus mortales ad imaginem fiam faftos
protegit, àlit, ornai 3fouetf benefieijs pramiijque adfe amandum O* colenfium ìnuitat 3 fippbcijs
evero etiam d peccando abjierret, Quocircd,nullum ego ynquam fuijfe tempusputo3 quo non homines
hoc fuum domic ili um nojfe & defiriberecupiuerint: té yt quijque altiore ac diuiniore mente
fu it, eo yerifimile eft ipfum magìs laborajfe «rtf ijtam Hiforia partem intelligent. Habetemm
quilibet hocfibi d natura infitum, y t & locayaria in hoc orbe lujlrare cupiat 3& qua luflrauit,
<-velit orattone aut Jlylo depingere3 alij/que yeluti Jpettanda proponen. Certe, quemadmodum
atermtatù diuina aliquam imaginem confequimur di fin ita temporum coUeltorum objeruatione,
qua res adChronologiam pertinet3ita diuinam immenfitatem quafi adumbramus notitià Cofmo-
graphia 3 qua fit3 y t domi fedentes3 maria ac terras animo compieftamur. lam, quam meundum
eHmagnorum atque illufirium yirorum fedes confpicere3 monumenta intueri, loca in quibus piallare
aliquidab ipjisgejìum eft pede premere ? Atque hac de caujfa egregie M. Cicero, Natura,
inquit, nobis h o c datum dicam,an'errore quodam,vc quum ea loca videamus, in qui-
bus memoria d ignos viros acceperimus multosefle veriàtòs,magismoueamur,quam
il quando eorum ipforum autfa& a audiamus,auticriptum aliquod legamus ? Et T.
rPomponius cAtticus. Mouemur, inquit, neicio q u o p a d o lo c is ip f is , in qu ib u seo rum
quos d iligimus aut admiramur adiunt veftigia. M e quidem ipfse noftia^Athenasnon
tam opcribus magnificis exquifìtifquc antiquorum artibus dele&ant, quam recorda-
tioneíummorum virorum, vb i quilq-, habitare,vbifèdere,vbi difputare ílt iolitus, oi-
diofeq; eorum etiam fepulchracontemplor. Sicut autem yidere ijlaytile iucundum eft,
ita defcribereeft laudabile. De/cribuntur autem yel oratione continua3nullìs accedentibuspifiura
lineamenti , yclpittura tantum, yeldenique oratione & pittura. Sedoratiopro gentium w a-
rietate diuerfa eft, aliter enim atque aliter abbi loquuntur t é fcribunt mortales : quia fermo té
litter arum apices funt v f , pittura yerò naturam ipfam exprimens apud omnes debet ejje
yniujmodi, neepoteft d yero fine auttoris culpa recedere : quantum enim recedit, tantumfa/ht.
nAc primum quidem arbitrord a;iris Jdpientibus particularáa quadam loca depitia fu ijje a b
uEgyptijs JEgyptum,à Ehcenicibus tratlum fuum, Atticam ab M enienfbus , dfingulis eaqua
' finguli incolebantloca, quod Cborograpbi* proprium eft: pofted collatispartibus totumorbem
deferibi cceptum, habita yniuerfi terra ad cab pofitionem rationc, turn in fphara, turn in plano.
Sedplanarum Tabularum duplex ratio fuit: Vna.rudior, ad Itinerum tantum diretiionem comparata,
qualis eft Theodoftana feu rPeutingeriana, quam nos damns : altera accuratior,fatla ad