p R Æ F A T I O .
cft, q u i C on ftantinopolitanam ciuitatem & v rb cm H ie ro fo lym ofU n i quâtuor libel-
lis minutiiïima narrationc conicripfit. D e in d c Pinacem D io n y iij diicite brcuitcr
comprehenfum: v t q u o d auribus in fupradiòbo lib ro p crcipitur, pene oculis intucn-
tibus vidcrc poifitis. T um fi v os notitiæ nobilis cura flanimauerit, habetis Ptole-
m æ iC o d ic em , q u i ile omnia lo c a euidenter cxp reflìt, v t eum cunótarum regionum
pene in colam fuiilè iudicetis -, co qu e f ìa t , v t vn o lo c o pofìti, iicut m onachos
d e c e t , animo percurratis q u o d aliorum peregrinatio plurimo labore collegit.
Sequutm e f i poil iuflum temporìs interuallum C a r o l v s Magnat,cuius T efoamentumfatù
ti teftatur, quantum in ipfi fuerit rerum Geographicarum foudium. Teftamentumillud edidit Egin-
hardut: D e libris,quorum m a gn aminB ib lio th cca fua copiam congregauit,ftatuit, ve
ab eis qui cos habere v ellent,iufto pretio redimercntur, p retium in pauperes erogare-
tur. Inter quos thefauros a tque pecuniam très menfas argenteas & vnam auream præ-
cipuæ magnitudinis & ponderis e fle confta t, de quibus ilatuiè'atquedecréuit, v t vna
ex iis,quæ forma quadrangula deferiptionem vrbis Conftantinopo litanæ continet,
in ter cætera donaria quæ a d h o c deputata fu n t,R omam ad BaiìlicamB.Petri A p o fto -
li deferatur,-&altera quæ forma rotundâ Romanæ vrbis effigie in iìgn ita e ft,E p iico p o
Rauennatis Eccleiiæ conferatun Tertiam,quæ cæteris & operis pulchritudine & p o n deris
graùitate m ultum excellit,quæ ex tribus orbibus con n cx a to tiu sm u n d i deicrip-
tionem fubtili ac m inuta figura tionecomp lectitur , & auream illam quæ quarta clic
d iò ta e ft, in çcrtiæ iliius ,& inter hærcdes iuos,atque in elcemoiynam aiuidendæ partis
augmentum elle conftituit. Offendo quoq-, in Annalium Colmarienfìum auUore Dominicano
ad Annum m c c l x v hac verba, Mappam m undi defcripfì in pellibus duodecim
pergameni. Poil hos loannes Trìthemius epifiolaad Guilielmum Veldicumfìcfinbit. O rb em
terræ mariiq; & infularum quam pulcherrimè depiòtum Nff ormatiæ lcribis elle ve-
nalcm. M eq u id em coièqui eum polle optarem,ièd quadragintapro ilio flo reno sex-
pcndere,nemo mihi fàcile periuadebit. Comparaui enim mihi ante paucos dies pro
ære m od ico iphæram orbis p u lch ram ,in quantitate paruâ, nuper Argentina; impref-
fam. Simul &: in magna diipoiìtione g lo b um terræ in plano expanfum,cum infulis Se
regionibus nouiter ab Americo V efputio H iipano inuentis in m ari Occidétali ac ver-
fus meridiem adparallelum ferme decimum,cum quibuÌHàm aliis ad earn ipeculatio-
nem facientibus. Etpaullo poil. Henricum de Bunau diu vita audiui defunòtum ; fed
libros eius & globum C o fmo graphiæ quem o lim comparauit ex officina tua, reman-
fiiTc apud Saxoniæ principes qu,çid tu exiftimas,non audiui. H ab e t enim fupcrftitcm
fra trem , cui omnia m oriturus con fìgnauit. Sed excitata fùnt mirificiftudta (geographica
temporibus Imperatorum Maximiliani 0 Caroli v, facia adpriorem notitiam ingenti acceffione
orbis antea incogniti. Multum ad has dficip linas exornandas contulivP e t r v s A p p i a n v s ,
multum eius filius P h i l i p p v s , cuius tabula Bauaria indicai neque ingenium ipfi neque indu-
firiam defuiffi,multumNi(f eriìy{b.rvs, O r o n t i v s , M v n s t e r v s . Scrip fot quoq-, G v i l i e lm v s
P a s t r e g i v s Veronenfis librum de Origimbus, in quo mont es,flumina,fìluas, lacus,paludes orbit
commémorât. I o an n .e s B o c a t i v s firipfit de montìbus lib.i. deFontib.lib.i.deFluminibuslib.i.
DeStagnù 0 paludibuslib.i. Denominibusmaris lib.i. I o a n F r a n c i s c v s Q v i n t i a n v s
Stoa tefle Gefhero promifit Geographia libros xxx in quibus omnium totius orbis locorum,vrbium,
fiuminum, montium, filuarumque rvetufla nomina pofìta e ra nt,0 quo nomine appellentur,cum
erroribus eorum qui de Geograpbiafiripfirunt. Sed vicit omnium iftorum indufiriam nobile par
Belgarum, G e r a r d v s M e r c a t o r t é A b r a h a m v s O r t e l i v s , quorum opera Geogror-
phia fludio plurimum accejfot. Fuere etiam inter Arabes qui has artes excolerent ,• A b e l F e d a ,
A l p h r a g a n v s , t é incertut ¡¡Arabs Geographus.
¡¡Atque hac haMenus. cRedeo nunc ad P t o l e m æ v m . Jrfunc Latine diu ante •uiderunt
legeruntqi proaui noftri, quam Grace vulgar et ur. Primus eum edidit a f i tranflatum Boethius-,fed
tranflatio illa perijffi ereditar. Pofleà illum vulgauere Latine lacobus (¡Angelus Fiorentina* : nec
multò pofl Joannes Vlfernherus Dforibergenfìs : quorum ille fertur Grace quidem calluijfi, fèd
Mathematica fuijfe imperitus -, hic in ¿Mathefi quidem excellens, fèd Graca lingua cognizione dt-
ftitutus. Vtriufque error es prodidit libro in earn rem fcripto loannes ‘Regiomontanus. Do f i hos
adgreffus efl nouam verfionem Bilibaldus Pyrcbflaimerus ,f id morte prauentus opus ìmperfeflum
Í? R JE F A T ì 0 .
feliquit, CaYebant àutem hafóenus <viri eruditi Graca Btolemai edit ione, quum theobàldui
Fettichius medicus exemplar manuferiptumquod apudfi habebat, mifitadErafmum ‘Rotteroda-
mum Friburgiagentem-, qui calefiis liberalitatis beneficium protinus vulgauit, edidit que Anno
m d x x x i i i cum erudita Prafatione. Sequuta efl biennio pofl Editto Lugdunenfìs Michael
s Villanouani, qui t é Gracamulta correxit, 0 Latina refoituit. Fertur quoque Vlmenfiseditto
cater¿s,¿Munftero tefle, emaculatior. Rafie omnes excepit ver fio loannis Nouiomagi-, t é iftam
alia lofèphi ¿Moletij¡ PoflMoletium contulit operam fuam G e r a r d v s M e r c a t o r Rupel-
mundanus,qui tamen neque Cjracum context um cum manufiriptis exemplatibus contulit,neque in
Verfìone Latina quicquamrèfoituit, fèddefetiptiones Ptolemai in chart a primum delineans,pofled
ari (nam t é hac arte ad miraculum vfip, excelluit ) incidens,deprehèndit quadam codicum errata,
qua etiam in fuis Annotationibus recenjuit. ‘Reliquum erat, v t cPtolemaicis locorum nominibus
alta qua apud et eres leguntur nomina adiungerentur, additis etiam recentibus appellationibus
èjs ex aduerfe refpondentibus : Hunc etiam laborem ante hos annos x i v. me autore atque infoi-
gatore, quod ipfi vacarenon poffim, fùfeepitin f i r<vir diligens, neque ifiarum artium expers Petrus
Montanùs. Quumque nuper diflrattis exemplaribus illius editionibus omnibus Hondius noforam
operam ad nouam Ptolemai editiònem esagitar et, recepì earn in me, t é ope Codicis Graci, in quo
Fr.Sylburgus,mihi dumvixit amiciffomus,'varias legionesPalatinorum codicum fuamanu curiofi
admodumadnotarat,non tantum Graca infinitislocis a u x i,0 reftitui, fèd etiam Latina maxima
fu i parte intcrpolaui. E x ifta Gracorum codicum inter f i , t é Latinorum cum Gracis collatione
deprehendi, exemplaria Ptolemaica admodum interfi dijfintire ,tantumquefibi vel firibarum li-
centiam, nuelaliorum audaciamfitmpfijfi, 'v t t é lo ca ,0 números, 0 orationem immutarmi. E fl
vbi Latinus codexplurahabet quam (Jracus-.efl ibi Gracuspluraquam Latinus: efl vbi ita inter
f i diffident} v t quidfèquaris vixfictas. Vfos lacunas Graci codicis non vno loco ope Palatinorum
fuppleuimus. Hiatus vero varios afìerifiis adnotanimus. Caterum ad intelligentiam numero-
rum Gracorum, quoniam ea res multos latet, hotandum e fl, Prima claffie t é tertia fignificari fé lidos
gradus, illa quidem longitudinis, hac vero latitudinis : Secunda t é quarta fignificari ficrypu-
los, rvelfigmenta vniusgradus, refpondentiapartibus affis. Verbi gratia, Capite x. libriprimi in
defiriptione Jrfibernia fìc legitur,
V m f ) . òx&oXcti £ get £
idfìc Latini ve r tes,
Argita: fluuij oftia longit. gr. 14. cum 4 lar. 61. cum 4
Quia autem gradui vño tribuuntur firupuli 60. fit, <-vt dimidia gradus pars Latine exprimatur
per 30. Etfilent quidem Graci v t maiorafigmentadiflinguant d minoribus, infiribere graduum
notis lineàm planam ,firupulis vero obliquam inflar accentuT 'acuti, fèruaturque ea ratio in
manufiriptis omnibus : fèd quum typographus nofier ab ifliufmodi formulis deflitueretur, <z>ide-
returque vna hac commonefaSlio LeSloribuspofféfujficere, malùi hoctotum Lefloris aquitati com-
mitt ere, quam typographum grauare.
In fecundo igitur t é quarto ordine longe alia efl ratio 0 fignificatio charaflerum Cjracorum
quam in primo t é tertio. Hic enim numeri vulgato more capiendi fu n t, a. 1. /3 i . y 3. § 4. «5.
v t f . £ 7 . ' * 8 . Q 9. 1 1 0 . » i o . A 30. jt6 40 . v 50. % 6 o. 0 70 . 7T 80. s 9Ò. J 100. 0 -ZOO.
0ficdeinceps. lllic vero ad defignanda graduum figment a adhibentur litter a quafignificant
partes affis. Quodvt intelligas, fiiendum efl, partes affis effe duodecim,quas Gracific exprimunt,
i ß vncia, v e l pars a if isd u o d e c im a , ic ru p u li j
f i x t ans, v c l pars ailis f e x t a , hab en s ferupu los j o
$ quadrans, v c l pars aifis q u a r ta , conftan* ic ru p u lis 15
y triens, v e l pars aflis t e r c ia , ic ru p u li 10
y i ß quinctmx, pa rs aifis tercia, cum y n c ia ,ic ru p u li 2.5
£ jemifjis pars aifis m ed ia , hab en s ic ru p u lo s 30
J L iß fiptim x , v e l femiifis cum vncia,Habens ferupu los 33
y * besykmiffis c um fe x ta n t c ,c o n ita t ic ru p u lis 40
J id dodrans, iemiifis cum q u a d ran te , h a b e t ic ru p u lo s 45
L y dextans, femiifis n o n t r ien te , ic ru p u li <0
K y i ß deunx, fem iifis cum trien te 8c vn c ia , ic ru p u li 55
«* as in t e g rum , v e l ic ru p u li. . 60.
Scrupulosergo Jiue minutixs graduumJignificaturi Graci,partes affis notant, quinarijs fimper à
fiinuiçem diftantes, nullifq¡ alijs quam ifiis rvtuntur notarum compendias. E x quo apparet,omnes
intermedios numéros qui in Latinis codicibus confpiçiuntur, effie fùppofîtitios. Neque enim habent
* * * x Graci