Danubiiim eft verfus Alpes. Hie enim earn intra Ocèani Rheni, Danubij, Dacorum, Sarmata-
mmque fines conftringic. cui fubferibit Geographic princeps Pcolemcus. Sed Se ad Alpes vfque
Strabo & Pomponius producunt : eamquc naturali quódammodo múnimine, Sc tamquam dor-
fo, ab his Italia difcriminant. Atquc h cc hodic ctiamnum vera Se genuina Germania eft: qua:
mari à Septemtrione, Alpibus à Meridie, Rhcno ab Occidente, Se Viftula fiue Oderà ab Oriente
circumfcribitur. Hancqucveram Germaniam in S v p e r i o r e m & I n f e r i o r e m
diuidunt Suetonius, Tacitus, & D io n : qui Superioremearn appellant, que Rheni fontibus
propior, Inferiorem, que ab illa vfque ad Oceanum. Sed & vltra Rhcnum, in Belgica nempe,
habet Ptolemcus alias Germanias, Superiorem Se Inferiorem fcilicet. cui fufffagatur Marcel-
linus, qui hanc S e c v n d a m , illam í r i m a m nominar. Has autem ad veram Germaniam
pertinerc, minime iudico. fed earn fie improprie didam à Germanis,poftquam cam*,teile Dione,
occupaífent, fedemque ineadem fixiífent. in primis àTungris ,quos omnium primos Rhenum
tranígreffos, fcribitTacitus. & plerofque Belgas à Gérmanis ortos, apud Caffarem legimus.
Hinc enim Neruios, Aduaticos, Atrcbates, Ambianos, Morinos,Menapios, Caletes, Verocafl
fes, Veroman duos, Catuacos, Condrufos, Eburones, Carrefos, Pcmanos, Scgnos, vno nomine
Germanos Cifrhenanos eífe, Se appellari teftatur. Vangiones, Tribocos,&Nemercs, Tacitus
dicit effe Germanos. Tiberium Imp. x t . millia Germanorumin Galliam iuxta Rheni ripam
collocaíTc Suetonius áudqr eft: c c c . millia habet Eutropius. Arque Plinio tefte, Germani-
cam gentem ad Scaldim vfque fluuium habitare credimus. Et vltra Scaldim hodie vfque ad
Oceani fretum Germanos effe, lingua, qua vtnntur, arguit 5 ita vt veré tradiderit Dion 53. cos
ad Britannicum vfque Oceanum fe extendere, vbi Bononia ciuitas : qua: à Zofimo ciuitas Germania:
Inferioris dicitur.
Sed ha:c omittamus, Se ad verse Se veteris Germanic, quam hac tabula edidimus, defcrip-
tioncm reuertamur. Perpetuam hyemem, trifte cclum, ftcrile folum, huic tribuir Seneca.
Multis impeditam fluminibus, multis montibus afperam, & magna ex parte filuis Sc paludibus
inuiam, fcribit Pomponius : Affirmat hoc Frontinus, dum fcribit, Germanos ex his tamquam ex
obfeuris latcbris Romanos íhbinde impugnare folitos, indcquc tutum regreffum habuiffe. Siluis
horridam, Se paludibus foedamj item informcm terris, afperam c e lo , triftem cultu afpeduque.
Tacitus:humidior qua Gallias,ventofior quaNoricu'ScPannoniasadfpicit. Cauifam addo ego,
hie quia oppofitc Alpes, qui irruentem ventum Borealem excipientes, altitudine fuá rcpercu-
tiunt regionemque duplicato flamine agitant: ( fcriptura firma, quamuis vir magnusvacillan-
tcm credit) ibi quia Oceanus propior. Horridam diram Sc feram vocat Ouidius Sc Horatius ; Sc
feris tantum dignam,Manilius. vtpote que tota ferè Hercynioiugo, nulli ( vt Plinius audor
eft) nobilitate inferiore, occupatur. H c c cnimHercyniafilua ( Orcynium nemus nominane
Eratofthenes, Apollonius,& Ptolemcus Greci ) inter alias maxima,dierum fexaginta iter pre-
tenditur, vt placet Mele. Quam quia nemo diligentiùs Cefare defcribit, ciushic verba de ca
fubiiciemus, que fie fonant : Huius Hercynie latitudo 1 x. dierum iter expedito patet. Ori- «
tur ab Heluctiorum, Se Rauracorum finibus, redaque flnminis Danubij regióne pertinet ad «
fines Decorum. Hiñe fe fledit finiftrorfus diuerfis à flumine regionibus, multarumque gen- «<
tium fines propter magnitudinemattingit, nequequifquamcft huius Germanie qui fcaut ail-«
diifc, aut adiiie adinitium eius filué drcat, cùm dierum iter l x . procefferit : aut quo ex loco «
oriatur accepcrit,&c. De eadem hee Plinius : Hercynie filue roborum vaftitas inta&axuis «
Sc congenita mundo, propc immortali forte miraculaexccdit, vt alia omittantur fide caritura, «
conftat attolli colies,occuriàntium inter fc radicum repercuffu : aut vbi fccura tellus non fit, ar- «
cus ad ramos vfq;, Sc ipfos inter fe rixantcs, curuari portarum patcntium modo, vt turmas equi- «
tum tranfmittant. Afpcritatem huius depingit Suidas, exIuliano.SiueThcffalica(inquit)Tempe «<
inuia exiftimatquifquam,fiue Thermopylas,fiue magnum Sc arduum Taurum.-minimum id efto «
quod ad difficultatem attinet, ad Hercynium faltum. A tq; hec de hoc faltu, inuio Sc inaccciTo,vt <«
deeo Florus. Atreliquam Germaniam ctiam pfeterea filuis replcri,addit Plinius. item Tacitus
4. Annal. dicit his ingentium beluarumfaltus eife,atmodica domi armenta. Germanic terram
arenofam tenuiflimo ceipitum corio,fed pabulis eius nihil laudatius, apud cundem legimus. Satis
feracem, pecorum fcecundam, fed frugiferarum.arborum impatientem,facit T acitus.Raram
apud Germanos ftruduram ex lapide, aut lateribus codilibus cffeitraditHerodianus: eofq; po-
tiùsdenfis filuis, quorumconfixis coagmentatifque lignis quedam quafi tabernacula^edificarc.
Nulla illis domicilia aut vile fedcs, niuquas laffitudo in diempofuerit. Imbrem culmo aut fronde
defendere fcriptum reliquit Seneca de Prouidentia diuina. Subterráneos fpecus etiam aperi-
re eofqj fimo infuper onerare, Sc pro fuffugio vti, ait Tacitus. A cuiús fententia haud longè dif-
cedere videtur locus apud Strabonem. vbi ait eos habitare in cafis, ftrudura in vnum diem con-
ftantibus; quo faciliùs folum mutent, atq; rebus fuis in currus impofitis, cum pecore abeant quò
vifum fuerit. Geometric enim Architeárureq; ignaros facit Eufebius. ita vt veriifimè idem Ta-
citus neget Germanos habi tare vrbes: ncq; pati inter fe iundas fedes, fed difcretas ac diuerfas, vc
fons,vt campus, aut nemus placuit. Addam&ego^apudhos raras fuiffc vrbes, cum vidcam in
tota veteri vtriufq; lingue hiftoria vix vnam aut alteram ante Ptolemei Gcographi tempora nominati.
Neqjcarundempofthuncapud alios vlla memoria. De Maximino Imp. fcribit Capito-
linus, eum c c c . alit c c c c . vicos inccndiffe : at vrbiumnulla mentio. Strabo fcriptor, fi quis
alius in co genere, diligens, vnius meminit Bouiaimi, Marobodui regie. Tacitus, cui Germania
cxploratiifima, M artij,Arenaci, Batauoduri, caftelliq; vnius aut alterius circa Rhenioftiä, qúe
citiùs Galliequàm Germanie adferibenda quis iudicaucrit. Apud cereros omnes,merum devr-
bibus filentium. Atque hec in vniucrfum de huius regionis fitu, forma, Se genio* Nunc quedam
eius
darri eius pecùliaria èonfideranda.Et prifiiùm de Rnerio ftumiiie dicàm,qttod legi in qüádam lu i
liani Imp.cpiftola,ad Maximum Philofophum,his Morentini eiusinterpretisverbis.-Rhenusfpuv
rios infantes vndisabripit.tamquamimpuriledivindex.-quosautem ex purofanguine ortosagno-
uit,in fumma aqua fufpendit, matrifquetrementismanibusreddin&quafiverumincorruptUin:,
quecaftiSclaydabilisconiugij teftimonium,feruatoinfante, perfoluir. Huius quoqueteftimo-
nium reddunt Nazianzenus, Nonnus in Dionyfiacjs,& epigramma quoddam antiquum GrC-
cum. Sunt tarnen qui aliam & mea fententia, veriorem huiuS immergendi in Rhcno infantium
reddunt cauiam, quam mox adferemus. Apud Mattiacos fons eft, qui hauftus triduo fernet i
circa marginem Vero pumices faciuntaque, teftis Plinius. Idem in Frifiis fontem deferibita-
que dulcís,qua pota,intra biennium dentes dccidcrent:& huic auxilio repertam herbàm quatn
Britanhicam vocant. Catarrhadre, vti in NiIo,funt in Danubio, fiue Iftro¿ vt Suidas auófcor eft;
montis inftar,quàm latus is eft,fub aqua enati .• in quasfluuiuS incidens, cum maximo ftrepieu
regurgitar: Se in rupibus murmurans, eafque fuperans,vortices Se eftus Se charybdes, in orbem
agitato fluxuefficit.Harum eft quoque memoria apudStrabonem.Germaniamfucdnum(quod
ipfigreflum appellant,vt Tacitus fcribit) optimum habere,quod inter vada atque ipfa maris lit-
r^ralegunt,lapidcm erofumquem Cadmiamvocant, cryftallum, càllaidemgemmam, quam
Arabicis antcponunt,& Onychem,itemCerauniorum genus Candidimi; quod fi fub diuo ha¿
beas, fulgorem rapit fiderum,- teftes Plinius Se Solinus. Adamas quoque hicreperiiur, fi verum
prodiderit apud.hunc eundem Scepfius;& Topafiiis(modò vera fit ledio Ìib.37. cap-4.& 8. nam
quidam Codices hoc loco Carmania,pro Germania legunt)Germaniam venas habere argenti
auriue,non audet negare Tacitus.& idem tradir, Curti um Rufum reclufiffe fpecus in Mattiaco
agro, quxrcndis venis argenti. Plinius tradir,nuper in Germania reperca a:ris metalla. Gotliinos
ferrum eftodere,apuddidumTacitü reperio. Porcum pifeem quadrupedem defcribitinDanubio
Lycophron.Et circa huius fonteshabet Plinius nigros pifces,qui ilico mortemadferuntinci-
bis.Idem pifeem Efocem in Rheno, ( Exoflcm, funt qui legunt. ProRheno,iidem Danubio Je-
gunt.Pifeem cnimexoflem,id eft,fineoffibusaut fpinis,Danubij incolam cum Iornande,cognor
ui,non Rheniícuius carnes vifcidas,&procina:recentiS fapore rioh abfimilcs,aliquando Vienna
in Auftria non fiue haufea guftauimus.f/*/«/?» vocant,à magnitudine nempe,qua domunculatunt
inftarfeoftcndit)Carpam pifcétribuitDanubioCaifiodorus,iz.Vafiar.SylurumpifcemMqenum
[Danubium ^Elianusjferre.-laudatilfimam pliimam anfèrum: ih primis qua: corpori próxima : ra-»
phanuminfantium puerorum magnitudine iequare. Corru'dam herbam etiam afjparagi genus hic
nafcijteftem habeo Plinium,qui vifum quoque hic fauum fatetur odo pedum longitudinis.Idem
cum Solino,Se Ca:far,ammalia huic tribuunt alcen,bifontem,vrum,& machlin. Boues Aleman-
norumccterispretiofiores,proptercorporisgranditudinem,dicitCaifiod.Varior.3.cap.5o.Bouis
genus quoque Cxfar fexto de bello Galli co, de quo hiec:Eft bos cerui figura: cuius à media fronte
inter aurcsvnumcornu exfiftitexcelfius,magisqucdiredumhis,qu5nobis notafunt,cornibus,ab
eius fummo ficutpalma: ramiquelatèdiffunduntur. InHercyniaauesfunt,quarumpiuma:ig-
niummodo còllucent nodibus,vt PliniuSjaut quarum penna:, vt Solinus habet, per obfcurum
emicant &interlucent:quamuisobtentanox denfettenebras. vnde homines loci illius plerum-
quenodurnos cxcùrfusficdeftinent, vt illis vtantur ad pra:fidium itinerisdirigendi: praiadifc
que per opaca callium.rationem via: moderentur indicio plumarumfulgentium. Dehisiifdcm
Prifcianus, fiue quis aliusfit Dionyfij Pericgefios interpres, Et pajcìi volucrcs mirtim fùlgentibii*
al is, Queis ducibutnuttuccrnuntuY flexavurtim. Turdum aucm in Germania hieme niaximè cerni
, Plinius fcriptum reliquit. Duas aras in Germania cxftarc fcribit Plutarchus in Parallelis
Minorib. quxquotannis certo die fonum tubarum edunt : inmemoriam ibi olim C . Marij immolata:
filiie. Nunc de gente. Terram hanc altiifimorum virorum effe, dicit Columella ,
divitemvirorum, Se frequentem populis numcrofis &immanibus dicit Plinius, Se eius imita*
tor Solinus. Truces & feroces Alemanno? vocatSidonius.Superbam& innumcrabilem natio-
nem, Caflìodorus.idem in Arcadicis Paufanias. Procera: ftatura: omnes effe, Se grandia corpora
habere audores funt Caffar, Arrianus, Appianus, Herodotus, Polyienus, Vcgctius, Se Co*
IumelIa.AlbosdicitDionyfius iRutilos, CalpurniusFlaccus : Cerúleos oculoseis tribuir Ta-
citus.FIauamcxfàriem, Iuucnalis:rufamalij. Crinibus innodum detortis deferibunt eosMar-
tialis&Seneca, horum cirros Tertullianus celebrat, libro de Virginibus velandis, Immités
moribus,&animisferocifllmos, Appianus: barbaros ac feroces,Cxfzt: fortesIofephus 2.Belli
Iud. cap. 16. Martiales Dionyfius Afer:immanes Se infupcrabiles, Hegefippus : bellaces, Arriar
nus&Dionyfius: truces, eiusinterpresvetus:arrogantes, Arrianus. Germano nihil animo'-
fius,nihil ad incurfum acrius, nihil armorum cupidius, vt inquir Seneca de Ira Pecunia: auidami
gentem, Herodianus Perfida,ab Ouidio-'perfidi Se fimulatores á Caffare. in fumma feritate ver-
iiidljìmi, natique mendacio, à Paterculo vocantur.(Sed quis ab hofte, in primislaceflìto, Se riori
femel fugato caffoque elogia exfpedet mitiora? )Sinceriùs^, qui inter hos vixit, Tacitus, dicit
milites huius atrociflìmos: & beta in bello gentem, fed minime aftutam, nec callidam : aperient
tem fccreta pedoris,atquedetedam omniummentem , & fideicommiifie patientiorem, Hi-
ftoriar. 3. Idemlulianus Imp. ih Mifopogono : qui experientia fe didiciffe dicit gentem effe
qua: adulari nefeiat,fed libere ac fimpliciter cum omni bus viuere.Natura temperaros, Se placidos
moribus hos effe docct, ex regionis,qua incolunt, qualitatc, Ptolcmitus2. Quadrip. Ha:c
de genio Se ingenio. Nunc de ritu Se moribus. Modo edituminfantem [ cíypeo impofitum,
habetEpigramma Grarcum] tefte^Ariftotcle 8. Politior. atque Galeno, &adhuc abvteroca-
lentem, ad fluuium deferunt : jbique feu candens ferrum in frigidum hiimorém mergendo,
fimul de natura rigore pericuium faciunt, fimul corpus roborant. Quippc fi citra noxam
A, A A id to r