P L A N T A R V J f R A R 10R V A Í
monopetala, quinqué nempe fegmentis, in fundo arete coalitis, circulum amplum formantibus et patinam repraefentantibiis conftans, eo-
demque die, quo fefe expandit, integra decidens; in centro corollae elcuato furgunt circa piftillum quinqué angitftafolíola, auriculae lingua:
referen tía, feu linguaeformia, eiusdem ac corolla colorís, atque infra hace quindecim breuia et rotunda lamina antheras lúteas geremia;
Capfula dicitur rotunda, formam et magnitudinem habens Cardomomi rotundi medii, ex rotundo fuperne plana et breui apice
donata, parumque rugofa feu villola et lignofa cum quinqué cellulis, in quibus nigricans reconditur fernen,. Sinapios femini limile, fed '
paullo maius, magisque angulofum : hace omnia noftris obferuationibus reípondént, excepto capfulae tegumento lignofo, nec non fe-
minis figura. Quod adco'rollam at tine t, addimus, in fundo corollae effe amplum foramen pro piílilli transitu. Huius A, íigurae -folia
funt xllis noftrae figurae anguftiora, quae, ut et illae íigurae Plukenetianae Hortique Malabarici, auriculis carent; fed hae auriculae etiam
in noftrae figurae foliis faepius deficiunt ; Blatt arine Commél. folia e contrario multo latiora et potius laciniata, quam ferrata funt, am-
plillìmisque praeterea auriculis inftructa. Floris color et magnitudo melius conuenit cum noftra pianta: quando fiori quina tantum {lamina
concoloria adferibit, intelligit line dubio productiones illas petaloideas, quas etiam lìgurae repraefentant. Quando obferüationis
addita? auctor p. 12. pro eius fynonymo citat Alceam Indicara lucido haflato folio flore Blatt arine coccíneo Breynii, notamus, hoc
nomen quoad notas fpecificas optime quidem conuenire noftrae plantae, et LINNàEVS illud ut fynonymum Spec.l. c. ex RA1I Suppl.p. 5-23,
addidifle; fed nos hoc nomen, vel ipfìus plantae deferiptionem aut iconem, reperire haud potuiffe nec in huius A, Prodromis utriusque
editionis, nec in eius .Centuria : RAIVS tantum COMMELINI relata refert; quando autem hanc plantam bicapfularibus adferibit, allu-
cinatus eft : hic enim capfulae character Blattariae Tournef. feu Verbafci Linn, genuinis fpeciebus tantum competit. Omnium optime et
acuratifiime lingularum noftrae plantae partium1 figuras fiftit tabula MVLLER1 citata, fed fine deferiptione : quae, ut et elegantifiimi
huius operis continuado, an accefferit, hue usque haud comperimus. LINNAEVS locis citatis Ptntapetem et AMANÑI Pterofptr-
madendron Comment. Petropol. T. Vili. p. 21 f. pro uno eodemque genere agnofcit ; fi vero utriusque generis characteres defcripti inter fe
conferuntur, haud leuis deprehenditur differentia, (quod pace, tanti viri dixerim) Pterolpermadendri namque character fecundum
AM ANN. eft flos rofaceus plurimis fcilicet petalis in orbempofltis conftans’, ex cuius calice furgit piftillum embrione inftructum, qui deinde obit in fructum
lignofum, filiquofum, apice debifcentem, in quinqué loculamenta diuifum, feminibus foetum alatis. Calicis vel duplicis vel fimplicis nulla fit mentio,
nec etiam ftaminum horumque antherarum; in tabularum explicatione vero prioris fpeciei flos dicitur albus, llamina plura eiusdem colorís
et longitudinisi piftillum paullo incuruum, albi itidem colorís : pofterioris fpeciei omnes fructificationis partes defcribuntur magnitudine
tantum differentes. Sed haec, quae de floré, fructu, femineque indicantur, cum noftra planta nullatenus conueniunt, nec etiam
deferiptiones et figurae duarum huius generis fpecierum tab. XVI. et XVII. a. b. (et inhac XVII. a. magnitudinis naturalis). delineata*
rum, quasqüé LINN. Spec. I. c. Pentapetis fpeciebus n. a. et 3. tanquam fynonyma iungit; -quae figurae autem non folum toto habitu,
verum etiam fructificationis partibus a noftra planta recedunt. Secundum figuras harum tabularum ex centro corollae prominet ftylus,
in priore tabula corollae altitüdinem aequans, in pofteriore earn fuperans, cuius vertici, ftigmatis loco, infidet embryo oualis figurae;
ftylum ambiunt aliquot productiones petaioideae (ceterum vero nulla apparent ftaminum fertilium veftigia) ftylo in priore tabula lon-
giores, in altera breuiores quidem, corollae tarnen altitudinem fuperantes, omnes anguftae et in apice lanceolatae, nullis anthcris pre-
ditae, atque ab illis noftrae plantae- figuris multum differentes. Noftrae ergo plantae characteres a fupra recenfitis (èx Ptèrofpermd-
dendri et Pentapetis characteribus inter fe.mixtis) differunt adeo, ut praeter productiones petaloideas nil ferme commune habcant,
qualis generum coniunctio equidem in fyftemate naturali nullam, in artificiali vero haud leuem tironibus creat confufionem. Sunt autem
lecundum noftras obferuationesPentapetis characteres fequentes, Periantbium: Calix fimplex (qualem etiam RVMPH. immo ipfe
LINN. Spec. l.c. definit) perfiftens: (LINN. Spec. I. c. inuolucrum dicit dcciduum, quod vero cum noftra obferuatione non conuenit) quin-
quefidus, fegmentis herbaceis ( compagis coriaceae LINN. Syft. I. c. uti etiam MILL. I. c. in charactcris definitione nullam facit
mentionem) valdeacutis; Corolla patens- monopetala pentapetaloides, feu limbo tantum profunde quinquefido et fundo perforato;
Stamina quindecim (in LINN. Syll., typographico errore manifefto, z. tantum indicantur) erecta, breuia, quorum filamento dimidium
ftaminis formant et inferius in tubum coalefcunt, Antber.se, longitudine filamenti, lanceolato - fagittatae, in interna facie ibleo diuifae ;
Productiones petaioideae quinqué, dimidio altitudinis corollae longiores, linguaeformes, planae, inferius anguftae, ibperius multo
latiores et apice acuminatae, fingulae inter lìngula quinqué ftamina infertae, cum ftaminum filamcntis tuboque coalitae; Pißillum
incentro corollae fitum; Germen ouatum, acuminatum, quinquanguläre; Stylus fimplex, teres, productionibus petaloideis longior,
Stigma ftylo cralfius, oblongum, obtufum; Pericarpium: capfula membranacea, dura, (talem fubftantiam, neutiquam lignofam, quam
LVDW. quoque non annotauit, noftro faltem fub coelo depraehendimus)* ouata, quinquangularis, vertice quinquefido et in quinqué
lóculos, uniualues, monoípermos dehifeens; femina quinqué, oblonga (nec membranacea, nec alata) vertice globofo et bali
productiore. Haec LINN. Syft. N. i, c, pariter quidem definit membranacea, fed omittit alas; RVMPH. vero angulofa et MILL. fim-
j>liciter oblonga deferibit.
y
TABYLA VI.
ERBESINA foliis hinc inde coniugatis oblongolanceolatis dentatis, petiolis foliofis, floribus axillaribus fclfilibus e? termi-
nantibus.
Verbefina conyzoides nomen triuiale noftrum.
P laiit a nona Coneopfidi aff inis a»», cmmi*. cutting, r. m. p. w. t. n w
Explicatio.
Fig. 1. Planta tota cum radice in magnitudine naturali, 2, folium feparatum in magnitudine aucta; 3. 3. ;. 3* flores ramos terminantes et
in alis foliorum ièlfiles; 4. f. flos feparatus a facie laterali, <5. anteriore feu fuperiore, a, a, calicis foliola prominentia, b.b. radius, c. c. difeus;
7. flos a calice ex parte denudatus ; d. receptaculum feu thalamus, e. e. germinum fitus ; 8« flofculus difei feparatus in magnitudine naturali, 9.
10. aucta; 11./. eius ora quadrifida, g. tubus fuperne ventricofus, inferne b. anguftus, i. ftylus bifurcatus prominens; k. germen, 1. eius pa-
leacea corona, ».ftaminum filamenta cum antheris ». tubulum pro tranfitu ftyli formantibus, 0. ftyli duo lligmata reflexa; 12. radii flofculus
feparatus in magnitudine naturali, 13. aucta, p. germen, q. eius corona, r. tubulus, s. lingula bifida, t. ftylus prominens cum duòbus ftigma-
tibus reflexis; 14. calix aridus a facie externa, ubi duplex foliorum ordo dare apparet; 15. eius ordo internus a facie interna cum aliquot paleis
tenuibus thalamum obfidentibus ; 16. fernen feparatum criftatum, in magnitudine naturali, 17. aucta.
Claffem, ordinem et characterem docet LINN. Pi. G. p, 384. ».874. Syft. N. p. 12,26. ». 874* LVDW. XXV. ß.b. ». 473* d p, *93* 473,
HALL, ti, G. p. XLV1. et 384. ZINN. p. 407. GLED. p. *57. ». io6f.
T A B V L A V I . 9
HALL. I.e. E. tfefert ad corrymbiferas: flofeulis multis et in unum multifidum ealieem fe colligentibus, fed breuiörlbtis, C. femme iriftis coronato;
ZINN, ad radiatos: flores in difeo. tubulofi, quinquefidi, androgyni, in radio lingulati, feminini aut abortiui, placenta paleacea, Temine
paleis coronato. GLED. Petaloftemones fymphyantheras ; Cai. polyphyllus, foliolis duplici ordine. Recept. paleaceum. Flos difei hermaphr.
Coroll. quinquedentata. Sem, pappo criftatum. FI. radii femin, Coroll. trifid. feu fubintegerr, Sem. pappo criftatum,
Glaffis et Ordo.
L IN N .
Ciaf. XIX. fyngenefia, Ori. 1!. Polygamia fuperflua.
LV DW .
Claff V. Plantae flore monopetalo compofíto mixto, Örd. ß. thalamo
paleaceo b. Temine coronato n. 473.
Character.
Omnia ut In Bidente; fed flofculi radii conftanter funt lingulati, pi-
ftillati. Sunt autem fecundum eundem p. 192. 11.471. Bidcntis characteres.
Calix fimplex, multifidus, foliolis externis interdum cinctùs'; thalamus
paleis deciduis ornatus, ouula in medio fuftinent/o/ch/oi tubu-
lofos, quadri - vel quinquefidos perfcctos, accedentibus in
limbo interdum flofeulis piftillatis vel neutris, nudis, quandoque
et lingulatis ; femina oblonga vel angufta vel lata, denticulis
duobus, vel pluribus, coronata. BOEHMERVS in hac edi-
tione aucta haec addit : Quum in hoc genere florem ut plurimum tu-
bulofum, uniformerà compofttum inuenimus, illud ad claffem HI. referri
debuiffeti aft ob fummam conuenientiam cum fequentibus generibus bue
collocare voluimus, inprimis cum et in hoc ipfo quandoque aliqua radii
veftigia inueniantur: ideoque LVDWIGIVS, qui baec genera (in
priore editione) ai claffem III. repofuit, bene monuit, omnes pian-
tas ad unum forte genus effe reducendas, id quod inprimis de Bidente
et Verbefina valere poterit.
CAL. communis concauus, foliolis oblongis canalicttlato - concauis,
erectis, faepius aequalibus, duplicis ordinis.
COR. compofita radiata, corollulae Hermapbroàitae plures, tubulofae in
difeo. Femininae ligulatae, pauciores, in radio, (in Syft. N.
numerat quinque.)
Propria Hermapbroditi infundibuliformis : limbo qUinqueden-
tato erecto.
Feminae ligulata, trifida et lata, vel fimplex et anguftiffima.
STAM. tiermapbroditis : Filamenta quinque, capillaria breurflìmà. Antbera
cylindracea tubulofa.
PIST. tiermapbroditis : Germen, figura feminis. Stylus filiformis, longitudine
ftaminum, ftigmata duo reflexa.
Feminis, Germen fub corollula. Stylus filiformis longitudine
Hermaphroditi. Stigmata duo reilexa.
PER. nullum. Calix immutatus.
SEM. Hermapbroditis folitaria, cralfiuscula, angulata, paucis corona
paleacea tridentata. In Syft. Nat. addit Receptaculum paleaceum,
et coronam vocat pappum criftatum.
Feminis fimillima Hermaphrqditis,
REC. paleis deciduis inftructum.
Nota.
Hacc pianta annua, ex Temine fine nomine (nefeio unde) accepto nata et in fictili educata valde Cmilis eft illi plantae, quam ZINNIVS noihine
Plantae nouae Coreopfiditajjìnis Comment. Goetting. tom. III. ad a. 1753. p. 437. accurate defcripfit et t. XI. (in expofitione IV.) fig. 10.
cum fui characteris partibus innat. magnit. delineandam cìrauit. Ut conuenientia et differentia tanto facilius patefeat, fuccinctam Zin-
nianae plantae deferiptionem ex Commentariis citatis, non omnium in manu ubique verfantibus, addendam effe confultum duxi, quae
propriis verbis haec eft: „Pianta exigua, depreffa, terrae apprefja, furculofa ramoftjfima, nunquam furgit. Surculi fruticoft, birfutie afperi. Rami
„ et folia femper coniugata, ex geniculo cauliculi oriunda, quam vagina breui ad ortum, ut Spernacoce, ambiunt. Folia petiolo foliofo longe lanceolata,
„ prof unde fed rariter ferrata, p Uis albis adfperfa. Ex ala foliorum pedunculus breuis birfutus. Calyx ex duplici ordine foliorum, quae latiufcula, bir~
„ futa, cùnuexa, fuperius terminantur fine triangolari, lanceolato, vefiexo, pilis albis ciliato, longitudine femiflofculorum. Pios albus, paruus, vix duas li-
„ neas latus. Semifiofculi plurimi in radio ex tenui cylìndrico tubo educti in lingulam anguflam, breuem, vix foliolis calycis longiorem, fine bifido termi-
,, natam, altera lacinia fere femper latiori et longiori. Tubus femiflofculi continet tubam bifido ftigmate refiexo terminatam. Flofculi in difeo plurimi, ex
„ tenui tubo ventricofi, quadrifidi, lacìniis fiórìs fere triangularibus ; in flofeulis, qui radio proximi, flora pars exterior interdum altera longior et initium li-
„ gulae fere e duct a. Staminum quinque antherae in tubum fufeum coalitae. Tuba alba, ftigmate bifido reuoluto. Flores inpftunt femini oblongo,
' y, compreffo, parum alato, triangolari-prismatico, cui ìnfidet annulli: membranaceus breuis, niger, qui flofculum orientem cingit, pilis multis breuifftmis;
„ et ope lends demum confpicuis, coronatus. Ex placenta enafeuntur fetae virides anguftijfimae, femint paulo longiores, quae femina diftinguunt. Re-
,, ceptaculum planum. Pianta annua, quae fero floret, ad finem Octobris usque, fortiori autem irruente gelu contabuit. Locum natalem ignoro, quum
,, in horto noftro reperi. „ Haec declarant, ab hac pianta noftram differre potiflìmum magnitudine maiore, caule omnibusque ramis
furgentibus erectisque et foliorum margine profunde dentato ; num autem haec fufticiant pro characteribus Ipecificis, alii iudicent,
Hanc eandem plantam ZINNIVS poftea Catàl. ti. Goett. p. 407. declarauit pro Verbefina foliis oppofìtis lanceolatis ferratis, floribus
alternis geminis JubfeJfilibus, feu proftrata Linn. fpec. p. 901. ». 8. Edit. III. p. 1272. ». 11. Verbefinae generi cam quidem recte
adfcripfit, quod characteres fatis oftendunt, cum illis VAILLANTII et DILLENII penitus conuenientes; fed geminos (vel exunafolii
ala prodeuntes, vel uni pedunculo infidentes) nec Zinniana deferiptio indicai, nec eorum veftigium in figura addita comparet, atque praeterea
LINNAEVS fuam Verbefinae fpeciem et Eupatoriopbalacron nientbae aruenfis folio Vaili. Actor. Parif. 1720. *98- edit. Parif. 4.
p. 324. ». 3. 1.19. Dill. ti. Eltb. 139. t. 113./. 138. nec non Cbryfantbemum Maderafpatanum mentbae aruenfis folio et facie fiori- ,
bus bigemellis ad alas, pediculis curtis Pluk. Almag. 100. t. 118 - /. 5. coniungit. Figura Dilleniana nempe Eupatoriophalacri citata, flo-
rcs gemellos breuibus pediculis infiftentes et ex folii'ala prodeuntes oninino oftendit, et fructificationis partium deferiptio et figurae docent,
hanc plantam genuinam effe Verbefinae fpeciem, fed reliquus plantae habitus neque cum Zinnianà neque cum noftra pianta conuenit,
ramis tamen infcrioribus et caulibus inferioribus reelinatis et procumbentibus Zinnianae propius accediti Figura Chryiànthemi
Madcrafp. Pluk. vero ab utraque-lónge magis recedit : finguli enim pcdunculi gemellos in. fummitate fuftinent flores et tota pianta de-
lineatur erecta. Neque etiam de fructificationis partium charactere certi fumus ; quum vero VA1LLANT. fuae fpeciei 1. c. n. 3.
C hanc .