forma rotundo - -cylindric», fed circa femina intun^efcentes.
Sufpicor, annon folia huius plantío prsbeant bona nota Indigo.
Qiinm huius ftirpis legutnina feminaque (dummodo
matura fuerint) pinnarum quoque color profunde cinereus a
noftris figuris haud leviter dìfferunt; noftra praterea ftirps ar-|
bor eft, hac utfrutex defcribitur: quaritur, ah una eademque
fit fpecies, an alia, an faltem varietas? ili, Coralloden-
dron folio Pfeudo- Acacia? fùbtus tomentoib flore
luteo Plum. Cat, ad calcetti eitisd, Novor. Piantar, americanar.
getter, p. ai. Inter icones huius amttoris a BVRMANNO
Piantar. Americanar. (Phmierìi) fafitc. F, p. 91, t. 101. publi-
catas, lineis tantum periphericis, ut omues, delineatur & a
BVRMANNO rette vocatur Sophora foliis pinnatis,
folioìis cordatis iubtus tomentoiìs, ipica iìmplici.
Hac figura reprafentat pinnarum folíola ad apicem magis acu-
ta & in bali valde incifa, adeoque omnino cordata; flores non
' fatisdiftinttos nec eorum partes feparatas, & legumina ad fe-
minum intercàpedines minus contratta. Etfi ergo in reliquis
noftra imagini fatis fimilis fit, ipfique SLOANEI »que ac
BROWNEI nomen ut fynonymum iungatur; dubium tamen
fupereft, annon pariter reftius, fi non pro diftincta fpecie, prò
varietate faltem agnòfcenda fit. IV. Phaièolo afftnis arbor
indica Goral di&a polypbyllos non ipinofà, foliis
mollibus lubhirfutis Pltik. Almag. p. 293. Pbytogr, t. 104,
f. 3.H»c arbor BVRMA'N NO fynonymum eli liue Sophora;
fed ipfe iam annotavit, folia quinqué tantum montirare pinnas.
Tota edam figura eli imperfetta : neque enim ex floribus vera
eorum ftruttura cognofci poteil, neque leguminis figura addita
eft. V. Yztacpatli V ili. Hem. p. 451. (quod nomen fuse
planra iungit PLVKNET_) figura minus adhuc completa
reprafentata eft : caret naraque & fpica florígera & legumine ;
radice n vero napiformem & folia fingüla cum pinnis quinqué
delineat & defcribit, unica infuper pinna in Iatere, ut videtur
in magnitudine naturali addita, vere cordata eft,
Exemplar leguminis maturi, cuius figuram imagini Eh-
rétian» aòpingendam curavimus, iterum benevola communica-
tioni Dn. MILLERI debemus,
TAB. LX. & LXI.
CEDRVS foliis rigidis acutis perennantibus, conis
fubrotundis ereftis.
Cedrus foliis rigidis acuminatis, non deciduis, conis fubrotundis
erettis Plani, fel, Tab, 1,
S xpof. Tab. LX. a. iuli gemma, b. iulus cuiii calyce pronafcens, t. idem per Iongitudinis
medium difleUus, i. in magnitudine aufta, e. iulus perfeclus, /. «ius calyx pcrii-
itens, e. calyx feparatus a facie interiore feu fuperiore, ¿. iulus feparatus & per
Iongitudinis medium difleéhis, i. eius axis, k.k fiamma aliquot feparata, /. llamen
in magnitudine àuf»a , cum Jìlamento m, perbrevi, antnera n. magna , & o,
eius extremitatis ìquama operculi loco inferviente, f. anthera transverie diflèUa,
Í. iulus aridus, rr huius flamen a Scie fuperiore, s. in magnitudine auSa, t. a
icie laterali, a. inferiore, x. in magnitudine auila, y. parspollinis, quem contine!,
1. conus iunior, 2. eius calyx, 3. calyx feparatus afacie externa feu laterali,
4. interna feu fuperiore, y. ciusmodi conus per Iongitudinis medium difTe-
¿tus, 6. eius axis, 7. coni pars inferior, g. eius axis pars denudata; 9. fquamula
feparata a facie inferiore; 10. fuperiore cum binis feminum rudimentis, 11. conus
pauUo adultior cum calyce reflexo adhuc perfillente , -pedúnculo cum ramo
.continuo & duobus foliorum fafciculis, 12. coni maturi pars inferior,
cuius fquamis lingulis femina duo incumbunt, 13. eius axis a fquamis denudatus,
14. fquamarum una feparata cum binis feminibus, p ! bina unius fquanue femina
feparata, 16. 16. feminis granum, 17.17. eius ala ampliffima.
Ext of. Tab. LXI. a, foliorum fafeicuius, theex communi inclufus, b. folium a theca
feparatum, e. idem transverfe diflcilum , d. e. conus ex monte Libano per medium
Iongitudinis divifus a facie interna & externa, /. femina fquamis interiecla,
p. g. eius pedunculus ab arboris ramo avulfus , b. i. talis conus in Anglia natus,
pari modo divifus, ab utraque facie, k. k. femina, I. pedunculus,* baculus vertici
alligatus, m, v, 0, p. q. fquams cum feminibus minus perfeclis coni in Anglia nati.
¡q0ta, Huius arboris celeberrima; ramum, cum cono maturo & ramo-
rum turionibus in magnitudine ¿naturali in tabula I. iam repra-
fentavimus & in explicatione huius tabula; aliquot fynonyma
indicavimus, quibus fequentia adhuc iungi poflunt :
Cedrus Rauwolf, Jtin. P. Il, p, 280./. 33. Pellón,
obferv. L. II. C, CX. cum fig, Mattb. Comment. in Liojc. edit. Ven,
1570. P‘ 108. cum fig. Epitm. p, 44* c> fig. Camtner. Epit. 57. c,
fig, Tabern, Edit, Pafi 1664. p, 1352, c, fig, Cedrus Phoenicéa
Retiealm. Spec, Htfi. PI, 27. Cedrus Phoanicia noftra &
Matthioli Lugd. 36. c, fig, Cedrus Libani Ger, 1352. Corner,
Herb, ( Kreaterb.) 336. c. fig. Parrei, ic, 499. Edwart.
Ornitbol. ( Nat. Hifloryof Pirds) P. IF.p. & 1.188. Cedrus
magna Dod. 867, c, fig. Porta Pbytognom. L, IF, c. FU.
Cedrus magna conifera Libani Park, 1532, c. fig. Cedrus
maior montis Libani Mattb. comment. in Diofi.Edit. Fenet. 1565.
p. 126; c, fig. Cedrus Libani & Paleftin» excelfa Lob, obf,
630, c, fig. Adverf, 448. c. fig, Cedrelate Pliti. H, N, Ubr,
III, |c. 58. & Libr. XX1F, c, y. Cedre dù Liban de
la Roque Voyage de Syrie & dii moni Libati p. 68. feqiq. c.fig.
Cedro dagli Piebrei & nelle facre Lettere Anguìll. 43.
Aeres S. Script, Hìlleri Pfìeropbyt. P. I. C. XLI, p. 377/
feqq, aliarmiqtte. Berolch & Beroth S, Script. 01. Celfi
Hierobot.p. y^.feqq, Arz, Arzara Arabum Siiti, Janaenfi,
Clav.fanat. Mattb. Silvat. PandeSt, Scerbili iidem ibid, 01,
CelfiiAttJit.&Sc.SiieciaFol.JIIa, 1733.P.53. Scherbin, id. ibid.
& eiusd, LBerobot, p, 74. Scerbin, Alicerbin Avic. Canon.
I, Libr. II. tra£t. II, cap, 164. Pmus foliis fafciolatis acutis
Linn, Spec, p. 1001 ,n. 6, Larix foliis acutis perennantibus
conis obtufis Mil!, Gard, Dìft, edit, VII,
Omnes hi citati auclores, qui huius_ arboris figuram
exhibuerunt, eius ramum tantum cum uno vel altero cono re-
prafentarunt, nemo vero totius arboris habitum, multo minus
eas partes, qua; charafherem declarant, defcripfìt vel delinea-
vit, LOBELIVS quidem & de la ROQVE trunci partem
addiderunt, fed valde imperfette, & plurimi conos "pendentes
ipfi adfinxerunt. Quum ergo compertutn habujmus
eandem arbqrem, primum ex feminibus ex ipfo Libano monte
petitis educatam & nunc copiofe propagatam efie in Anglia,
Dn. EHRETVMrogavimus, utomnibus'his noftra; curiofita-
ti fatisfaciat, quibus, (iis feilieet, quas tabula LX. fiftit) ob-
tentis, ad duttum harum figurarum ■ hiftoriam Cedrorum Libani
compofuinius, '& Novorum A6tor.Acad. Caf. N. C, Tomo primo
Obf. C, I, p. 409. feqq. inferuimus, quam iisdem verbis & ico-
nibus bibliopola feorfira excufam ulterius evulgavit hoc titulo:
D. CHRISTOPH, 1A C. TREW Cedrorum Libani hijloria
eanmque cbaraSter botanicus cum ilio Laricis, Abietis Piniqtie
compar at as. Accedit brevis difquifitìo, an bac arbor fit illa ipfa
in facro Codice pra omnibus celebrata & vel Aeres vel Berolch
diSfa: itemque an Gracis botanicis fuerit cognita. Cum tabb, an,
II. Norimb. impenfis Wolfg. Scbwarzkopfi't, 1757. 4to. In hac
hiftoria fimul contra celeber. OL. CELSIVM fuftinuimus,
Cedrum Libani effe omnino Aeres S. S, Hic namque
auttor multis argumentis ÀStor, litt, «Sr* fiient, Suec. l. c. p.
50, & Ilierobot. p. 106, demonftrare conatus eft, Aeres
S. S, & Ers Arabum (qua; ipfi una eademque eft Arbor)
non poffe effe Cedrum Libani, potiflìmum propterea, quia 1)
teftimonio omnium eorum, quibus earn obfervandi occafio fuit,
omnes in Libano hinc inde adhuc fuperftites caudicem tam
brevem & ramosmoxfupra humum tam longos & craffos often-
dant, ut earum trunci neque ad navium malos fabricandos,
neque ad tanta jedificia (qualia, prater templum Hierofoly-
mitanum, palatia regia aliaque fu er un t_) ftruenda neutiquam
idonei fuiffent, ad quae tarnen, teftantibus innumeris S, S.
locis, Aeres inferviit; 2) quia Ers Arabum eft Pinus.
Reliquia argumenta (quse in noftra Cedrorum Libani hiftoria
p. 18. feqq, recenfuimus) hic omittimus, quia hanc controver-
fiam hic repetendi & ulterius ventilandi nec animus, nec locus
eft. Binis tamen argumentis memoratis, fimulque Cenfura
Gcettingenfi {Gcettingifche gelehrte Zeitung 1757. «. 123./». 1169.
feqq.) qiradam harum tabularum explicationi adponere nonin-
congruum erit. Quod ad argumentum I. attinet, in hiftoria noftra
iam afferuimus acque etiam ex auttoribus p. 15. feqq, citatis
probavimus, Cedrum Libani tam brevem & a ramis tam enor-
mibus inox ab humo difformem redditum caudicem fua natura
non obtinere, fed eum pariter, ac in al iis arboribusconiferis,retta
ac prseceifametaafeendere, nifi caufie accidentalesidimpediant
licet illae quoque Cedri, quae teile MILLERI Dittionario a*.
1683. tres tantum pedes alta; circa alveum horti Chelfeani bine
indeplantatae (ex quibus uniusmaiorishabitum, quo a. 1748.
gaudebat, tab, LX, monftrac) eandem monilrofitatem ^xhibeant*.
Noto
Noto notius naraque eft, Pinum e. gr. noftratem Q qure eft
Pmus- ulveflris vulgaris G.efievenils P.l. p. 233.6?
Tournef, 1, R. H. 586. ) fi in filvis denfis, noftra regionis fre-
quentibus, fenefeit, caudice gaudere retto atque tam alto, ut
Baiavi fa;pius tales pro navium malis iedificiorumque fudibus feu
pedamentis inde petierint; eandem vero, fi folitarie procrefcit,
quales pariter apud nos ad vias & filvarum margines haud raro
occurrunt, in caudicem irregulärem, ramis craffis & longis ab imo
adcacumen usque cinttum, abire Cedrismonftrofis, pari modo i
crefcentibus, omnino fimilem. Ratio etiam eft in promptu:
fi enim eiusmodi arbores confertim nafeuntur, denfitas illarum
impedit, quo minus rami inferiores incrementum capere queant:
in cauffa potius eft, ut hi rami fponte fua, teile experientia,
arefeant & omne ftirpis nutrimentum in caudicis augmentum
impendatur; neque vero idem contingit, fi harum arborum
folitariarum rami inferiores ftudio amputentur, (quod MIL-
LERVS de Cedris duabus Chelfeanis adducic, qua poft talem
purgationem vix dimidiam magnitudinem reliquarum adeptas
funt), quia vulneratus caudex multum nutriment fui perdit,
potiflìmum vero ob cicatrices vulnerum in cortice (per quem
folummodo augmentum arboris fuccedit ) fücci nutritii progret
fus turbatur. . Quis autem probare poterit CELSII Hierobot.
P. 125. fententiam, hodie Cedros in Libano non reperiri nifi
paucas rarasque, ergo nec illas, amundo condito pronatas, ante
SALOMONlS tempora & Saracenorum devaftationes ibidem
creviffe copiofiores denfiusque confitas? Ve autem omne dubium
tollatur, numne Cedrorum- iuniorum caudex aliter. iam
dispofitus fit, quam in Pinu; denuo rogavimus Dn. EHRETVM,
ut nobiscùm etiam communicet delineationes aliquot
earum vari» a;tàtis, id quod prò humanitate fua etiam a. 1759.
praftirit, ex quibus adultiorem tab. LXI. fiftit, cuius habitum
ad duttum duarum Cedrorum 20. circiter pedes altarum ( quas
in pradio Bulsdrode Ducis Vindelis Portland invenit_) repra-
fentavit. Qui ergo huius Cedri habitum absque praiudicio
confiderai, inveniet, eius caudicem ab ilio Pini nullatenusdif-
férre, &, fi mutatur, id ex cauflis tantum accidentalibus indi-
catis, forfan etiam ex aliis in libero aere iniuriis, contingere
poffe. Quod ad alterum argumentum attinet, certum eft,
Aerés Hebraorum, & Ers Arabum fignificare Pinum j
non minus autem certum eft, iisdem vocibus etiam indicari
Cedrum, quia non folum Arabum interprete barbari fupra
citati, SILVATICVS&JANVENSIS, A rz interpretati
funt Cedrum, verum.etiam P. a, S. T. (Tater a S. Trinitate ’
Orientalijcbe Reifibefibreìbung Francof. 1671. 8vo. L, III. c. 2. p,
168. ut & GABR. BREMOND ( Viaggifatti nell Egitto fuperiore
& inferiore &>c. Opera del Sign. GABRIELLE BREMOND,
Parifiefi, da lui firitta in francefe &c. in Bologna 1680.
8vo min. üb. II. c. XXIII. p. 317,) teftantur, incolas hodie
adhuc Cedrum vocare Ars, id quod edam de voce
Aeres, iisdemincolisnon ignota, teftatur SCHVLZIVS
in Hiftoria noftra p, 19, fub finem citatus. Infiiper amicus'
quidam Dn, G. W. BAVRENFEIND, Norimbergenfis
Cfocius itineris litterarii, quod MONARCH A DANIiE
munificentia vere regia in orientales regiones, ad inveftigandas
res quoque naturales, easque pracipue, qu» nonnullis S. S.
locis dubiis lucem quandam afferre queant, inftitui haud ita
pridem juflìt_) in litteris Cairo d. 8. Julii 1762. datis ex ore
Dn. Profefforis FORSSCAAL laudati itineris pariter Sodi
& Botanici, nos certiores fecit, extra dubium pofitum effe,
Ers vel Arz, quod fecundum Arabes Auttores uni tantum
arborum generi proprium eft, veram effe Salo monis Cedru m,
quia huius nomen Hebraicum idem eft, & affinitas lingua; He-
braieffi atque Arabie» probat, hanc affinitatem haud effe ac-
cidentalem. Ex his patet, vocem Ers & Ars vel Arz
minime effe nomen fpecificum fed genericum plurium arborum
refiniferarum feu coniferarum; hinc etiam CELSIVS Hierobot.
p, 107, concedit, 7«, Ers Arabibus effe nomen generale,
Neque abfonum erit, fi vocem Germanicam HartZ, &
Hartzbaeume ( qu» pariter plures arbores refiniferas com-
prehendunt^) ab eadem voce A r z deducamus, & forfan re-
ttius, quam a voce Germanica Hart ( qu» filvam altam figni-
ficat^ vel Graca ut docet IO. LEONH. FRISCH
Teutfcb - Latein. Wörterbuch, Ber oliti. 1741, 4to voce
HartZ : notum namque eft , feculo pracipue XIII,
llirpiura nomina arabica in Germania quoque fatta fuffei
notiora. *
Variam vocis Aeres fignificationemipfeCELSIVS
Hierobot. p. 126. docet, dum ex BVXTORFIO addudt,
Rabinos 20, Talmudicos vero 10. duntaxat numeraffe Arafin
ipedes, cum quo conferatur HILLERVS /. c. p. 379. ubi
refert, Rabinos feptem earum fìngere fpedès, additque, eos
illis Pinum, Piceam, Abietem & Cupreflum
adnumerare, qui praterea p. 378. nomen Hebraicum Aeres
& Arabicum Araza , vel Azara aut Arzon ab uno
eodemqùe etymo derivat & docet, hoc nomen quamlibet denotare
arborem coniferam. Nemini hinc mirum videbitur, S.
Codicis interpretes LXX. nomen Aeres »que ac Be-
roich, reddidiffe nunc Cupreflum, nunc Pinum,
Abietem, Juniperum, nunc folummodo lignum Libani,
qu» loca lìngula indicavimus in noftra hiftoria-fiepius
citata p. 19,
In genere notamus, veteres omnium nationum in de-
terminanda vocum, pracipue rerum naturalium, certa fignifi-
catione, maxime fuiffe .incurios, unde etiam 1. c. p. 28. afferuimus:
llirpium hiftoriam ex veterum monumentis ad noftra
usque tempora confervatis petendam tam ieiunam & denfiflima
caligine involutam effe, ut verus nominum ufus atque fignifica-
tus adhucdum incognitus fit, fipaucailla excipias, quibus ali-
qua faltem vel ipfius ftirpis vel eius conftantis charatteris de-
fcriptio' addita eft. Quare etiam 1. c. p. 20. monuimus : „ fi
„ ullibi Aeres de alia arbore, quam de Libani Cedro, ex-
„ plicari poteft, id certe de illa EZECH. c. XXXI, nequit.
„ Ibi erlim Propheta, Pharaonis raajeftatem adumbrans, eam
„ arboris cuiusdam (quam Aeres montis Libani v. 3. 8. vocat)
,, pra reliquis excellentis imagine reprafentat, quacum nulla
„ alia arbor, certe ex coniferis hucusque cognitis, ramorum
„ copia, craflitudine & inprimis longitudine, ut & frondium
„ denfitatepulchritudineque, nec non umbra ameeniflima »que
„ ac ampliffima convenit, quam Libani Cedrus, qu» omnibus
„ illis attributis 1., c. v. 3- 8. decantatis uberrime refpondet,
„ cuius habitus recenfitus tam peculiaris eft, ut ab omnibus
„ ftirpibus, ipfisque aliis coniferis, & figillatim a Berolch
„ C cuius rami illis ^ev Aeres haud comparali poffe I. c. v. 8.
„ expreflìs verbis additur _) absque ulla h»fitatione diftingui
„ queat. „ Si quis producere poterit Abietem vel Pinum cum
illa deferiptione in omnibus convenientem, fententìam noftram
mutabimus. Licet ergo AVICENNA aliique Arabes
Cedrum vocarint Serbin vel Scerbin , hoc nomen
confiderandum tantum eft utipecificum, quo illam ab aliis 1aJ
Ers vel Aeres ipeciebus diftinxerunt: ilio enim avo haud
infolitum fuit, tum diverfas fpecies diverfo charaftere praditas
uno comprehendere nomine generico, tum veras fpecies unius
generis diverfis Tignare. nominibus. Ipfe ABVL FADLI
(f cuius hiftoria Pini CELSIVS totam fuara fententiam novam
& omnibus contradicentem fuperftruxit^ interprete CELSIO
Hierobot. p. 107, feqq. non folum docet, Ariàn effe arborem
Zanavbar eiusque tres effe fpecies, marem nempe & feminam
maiorem minoremque (ex quibus, fecundum CELSIVM,
mas eft Pinus vulgaris feu Geneveniisj femina maior
Pinus iàtiva feu Italica^ & femina minor Cembro
Italorum_) verum etiam addit, feminam minorem vocari quoque
Tannubj cur ergo per Sherbin & Seerbin non etiam
intelligi poteft alia Arion fpecies? Neque Hebrai &
Arabes tantum hoc vitio obfcuritatis laborabant, ut unum idem-
que genus diverfo nomine, verum etiam fpecies unius generis
diverfis nominibusgenericis defignaverint, fed etiam alii populi,
imo ex his pariter illi, qui llirpium recenfioni ex profeffo, ut
aiunt, operam dederunt. Qui de his certior fieri cupit, vel
faltem confulat CASP. BAVHINI Pinacem, ubi in ora-
H nibus
Ceterum de cognatione plurìum vocum diverfìfllmarum linguarum conferii
meretur OLAVI R VDBECKII fil. Jptchnen ufus lingua Soibiece
in eruendis atque ¡Uuftrandis obfiurijfimis quibusdam S. S. locis, addita analogia
lingua Gotbica cum Sinica, ute non Fmnenica cum Pittorica. P'pfali 1717. m 4/e. * "