Jagden ijß “ ’teiland laMocha, daarhy
den 2ffleu ten anker liep, zeer wel van den
oyerften en de andere Chileezen onthaalt
' wiert, fchapeu, hoenderen, en andere
ververfchingkreeg.
Den zpftca liep hy voor ’t eiland St. Maria,
alwaar hy de Spaanjaarden den 2ift*n
bevogt, ’t ftedeken, van den zelven naam,
verbrandde , en met veel buit weer aan
boord gekomen is.
Den i fte° Junii verzeilde Spilbergen van
daar, zag den 3dca dito ’t ftedeken Con-
ception, op 36 graaden en 40 min. leg-
gende quam den 11*« in de baai van Val
Paryfa, de haven van St. Jago, dat wel
18 mylen Iandwaard in legt. Hy , en
de onderzeevoogt, gingen met 200 man
aan land, ftaken alles, wat zy könden,
in brand, Den 1 $dea dito quam hy in de
haven van Qtfintero, den 2dca Juki voor
’t ftedeken Aricqua , alwaar al *t zilver
van Potofi eerft, en dan van daar na Panama,
envoorts na porto Velho gebragt
wordj nam den i<5dcn een fchip, en zag
nog dien zelven avond een vloot van 1
fchepen , uitdrukkelyk op hem en zyn
fchepen afgezofiden. De groote Raad
van Peru was van oordeel geweeft, dat
merl ^..ibbepen van Spilbergen niet gaan
opzoeken, maar binnen Callao de Lima
m zyn voordeelleggende, afwagten moefty'
waar tegen zicn de opperbevelhebber
van deze vloot, Don Rodrigo de Mendonfa,
neefvan den markgraaf de Montes Claros,
onderkoning van Peru en Chili * met meer
drift dan ervarentheid , aangekant had,
zwetzende, dat 2 van zyne ichepen mag-
tig waren gantfch Engeland, en veel meer
deze Holländers, die hy maar voor kie-
kens en hennen aanzag , te dwingen: te
meer, alzoo’er veel van hun volk, door
de lange reis , ziek en dood zou zynj
weshalven hy den Raad verzekerde, dat
dicgallinbes, ofte hennen, niet onderzyn
oogen zouden durven komen , en, zoo
zy ’tdeden, dat zy aanftonts in zynhan-
den moeften vallen j in welke Spaanfche
Waar hy fnorkeryen hy door den onderkoning
met een onderfteunt zynde , völ wind , en niet
fEX f dicn vertrokken was, dat hy zon-
flaat. der de Holländers niet te rüg keeren
fcou.
De naamen zyner ichepen waren deze,
JefusMaria, wel van krygsbehoeftevoor-
zien , met 300 matroozen of foldaaten
bemand, en vart veele -grooten, diedezen
opperbevelhebber verzelden, verfterkt,
te zamen 4(50 man uitmaakende.
St. Anna had op 14 groote en veel kleine
metale ftukken, en 300 man , op ’t zelve
voerde Pedro Alvares de Piger , als zee-
voogt, ’t opperbevel.
, De Carmer , onder den Maeßro del
Campo , Don Diego de Star bis , had 8
metale ftukken, en 200 man op.
St. Diego , mede zoo veel ftukken
voereride, nevens 200 man , ftond onder
’tbevel van Jeronimo Peraca, òok Maejlro
del Campo.
LeRofario, voèrende 4 groote metale
ftukken, en iyo man, ftond onder Don
St. Francisco vöerde de hoofdman St.
Louis Albedin, met 70 musquettiers, en 20
matroozen, doch geen gefcnut, waar door
’took al in den eerften aanval ’s nachts in
de grond raakte.
~St. Andries, waar öp ’tbevel had Don
Juan de Nagena, voorzien met 80 musquettiers
, 2f matroozen, en veel officiers,
doch ’t geen mede geen gefchut voerde y
en nog een ichip ; waar van de naam , o f
toerufting, niet uitgedrukt wörd.
De Voörnoemde Spaaniche zeevoogt,
gebieder van de St. Anna, den nacht ziende
aankömen, en dat Spilbergen hem nader-
de, ried aan den opperbevelhebber dezer
vloot doch by nacht geeneii aanval te
wagen, maar h y , daar niet na luifteren-
de, heeft ten 10 uuren ’t fchip de zon,
waar op Spilbergen ’tbevel had , aangetaft,
dochwikkelde zieh in zullten benaauwt-
heid , dat hy naderhand wel wenichte
i v^n ?,nti?a§en m zyn 5 alzoo deze
bem. nu de huid doorpikten j te
meer, alzoo ’tftil wiert.
Ditbevond 00k deSt.Franciscus, die
van ’t ichip de jagt zoo gehavent wiert,
dat hy er by nederzonk.
Den i8dcn Julii quam de’ Spaaniche
zeevoogt weer voor den dag uit zynen
ichuilhoek, meenende het nu beter, als
by nacht, te klaren, maar het ontichoot;
hem toen nog veel meer, alzoo hy niet
wift , hoe hy dit ondragelyk vuur tyds
genoeg ontwyken zou.
1 Hier op beiloten de hoofden dezer
Spaaniche vloot , die de voorleden nacht
veel geleden hadden , zieh van Spilbergens
vloot hoe eer hoe liever te ontflaan,
*t welk by den Hollandichen zeevoogt gemerkt
zynde , is hy regt op den opper-
bevelhebber en den Spaanichen zeevoogt,
' die wat alleen lagen, aangeloopen, die in
’t eerft beide de vlugt riamen j doch de
eerfte ziende , - dat de tweede hem niet
volgen lton, wagtte hem met geftreken
zeilen in j doch zy wierden beiden door
Spilbergen, zynen onderzeevoogt, enden
^Eolus, zoodoomagelt, datzy gedwon-
gen wierden ettelyke malen vredevaanen,
die nu en dan weer ingehaalt wierden,
uittefteken ; hoewel zy , na een hevig
hervatten ftryd, elendig geteifteit Zynde,
het nog voor een körten tyd onticharrel-
den , doch zoodanig, dat de Spaanfche
fnörker en opperbevelhebber Don Rodrigo
zieh eindelyk aan onzen onderzeevoogt Hes op de
overgeven moeft. De afgezbndenen van vlugt
den Hollandichen onderzeevoogt eifchten *yfr-
dat
dathy {Don Rodrigo) zelf in peribon met
hem overgaan , en zieh in een doomafelt
ichip niet langer vertrouwen wilde j
och hy kon daar toe nog niet overilaan,
weshalven hy , met eenige overgeipron*
gen Holländers, die op den buit Ioerden,
m de nacht, nadatonze booten van hem
a%eweken waren, met man en muis in
’tgezigt van de onzen gezonken is, van
welke •drenkelingen egter nog 60 o f 70
man, die pp plankenareven, opgevifcht
' zy11'.
Dus hadden zy in den nachtftryd bok
’tichip St. Maria, • en in ’tgeheel in dit
gevegt 3 ichepen verloren , waar tegen
oeHollanders weinig fchade, en in ’tgeheel
40 dooden, en ontrent48 o f fo ge-
quetften bekomen hadden.
Spilbergen liep van daar den 20ften dito
na ’t Callao de Lima , quam niet verre
van die haven ten anker; en bleef’er tot
den 2yften , om te zien o f ’er iets voor
hem te doen wezen zou , doch zag daar
op den oever zoo veel volk te paard en
te voe t, daar zieh de onderkoning by
bevond , dat hy beft oördeelde den 26&ca
te verzeilen, en längs ’t land te loopen,
daar hy een klein icheepje nam. Den
z8ftcn liep hy op de reede van Guarme,
leggendeop 10 graaden Bezuiden de linie,
zynde een ichoone groote haven j verzeilde
den 3den Auguftus , liep den 8ftea
voor de ftadtPeyta ten anker, nam daar
een viflcher, befchoot de ftadt den p en
iodcn dito, ftak.die in den brand, ligtte
den i2dea ’t anker, en dus voortloopettde
quam hy den iode® Oftober niet verre van
de ftadt Aquapülco ten anker daar hy
van den landvoogt Don Gregorio de Porreo,
op ’t vertoonen van een vredevaan, wel
ontfangen wiert, waar op hy 00k al de
. gevangene Spaanjaarts los lief.
Den a8den dito verzeilde hy van daar,
veroverde den 2bften een fchip, en wierp
den i ftcn November ’t anker in de haven
van St. Lagues voor St. Jago , daar liy
den 1 tdcn een fchermutzeling met de
Spaanjaards had j liep den i yden na de
haven Nätividat, daar hy ververfching
bequam , en den 20ften van daar in volle
Komt zee na'de Ladrones, die hy den23flenJa-
voorbv nuarii 1616. in ’t gezigt kreeg, quam den
deLadro- j jftcn dito in de mond van de kaap van
Manilha op 13 graaden en iy min. ten
’ anker , zag den; 1 tdea Februarii ’t eiland
Capul, ankerdeden ipdendigtby ’tgroot
eiland Lugon , nam den 3deu Maart 4
Tsjampans met leeftogt, en den y*1' “ nog
2 anderen j van welke hoorende, dat Don
Juan de Silva den 4dcn Februarii met een
vloot na de Moluccos gezeilt was, heeft
Spilbergen geen tyd meer willen verliezen;
en raadzaamft geoordeelt, ten eerften mede
derwaarts te ftevehen. Dierhalven voort-
zeilende quam hy den i8dea Maart voor
L D s s u
’t eiland Mindanao, geraakteden 23ften dito
door de ftraat, die tuflehen dat eiland en
Tagima loopt, en na beiden genaamt is,
waar in een fwaare ftroöm gaat.
• Dus zeildehy den 27®“ der zelve maand yau waat
voorby ’t eiland Sangir , en quam denhy na
2pft« op de reede van Temate, daar hy Bantam,
zeer vriendelyk van den landvoogt der Mo-
luccos ontmoet is, dat beter by de ftofiederland,"
van Temate zal voegen. -.. verteilt.*
Den i8den Julii is ny van daar na Bantam
gezeilt, quam den 2yftcn Augufti op
Japara, den 1 yden September op J-akatra,
en den ioden November op de reede van
Bantam. Hy zeilde den i4den December
van daar met de fchepenr ’t wapen van
Amfterdam , ’en Middelburg , waar op
Jacob le Maire den 22fiea.dito overleed ,
na ’tvadeiland.
Hy liep den 24ften Januarii i& ij. pp
Mauritius aan , van waar hy den 3oftca
vertrok j pafleeide den i ft“ Februari ’t eiland
van Mascarenhas ., quam den 3oftea
Maart voor St. Heleen, daar hy ’t afge-
dwaalde fchip Middelburg vond, vertrok
van daar den t 4“ April; zag den i4dea
het eiland Äfcenfion, en quam den i ften
Julii met beide zyn fchepen behouden in
Zeeland binnen;
In ’tjaar i5 i y, hebben Ifaac'ieMairejzen y)e
vermaart Amfterdamfch Icoopmran, woo- van Jacob
nende te Egmond , en lVillem,Comelisz le Maird
Schouten, een groot zeeman; zamen be-^?or eert
flöten een nieuwen weg na Ihdien; buiten^raar in
o f Bezuiden deftraat Magellanes om , nog-.’t jaar
noit door anderen bevaaren ; op te zoekeni*Iöi S‘
en tot de onköften dezer Teize yder. die
helft met deze en gene liefhebbers te ver-
zorgen, en daär toe deze; voöfhame me-
deftanders , de heeren Pieter; Ciementfz^
Brouwer en oud Burgermeefter te Hoorn ,
Jan Janfz Mokmverf, fchepen^ Jan Gle*
mentfz Kies j geheimfchryver der zelver
ftadt, en Cornelis Eegertfis wzteh te be-*'
wegen, d ie , nevens Willem Scheuten^.
Ifaac le Maire , en zyn- zoon :facöb le
Maire , zieh 00k als Bewindhebbereh
over dezen tocht hebben laaten gebruiken*' - f
Hier toe hebben de zelve te Hoorn een
groot fchip ? de Eendragt, en een ja g t,
Hoorn genaamt, uitgereed, endaarmedö
als opperkoopman en bevelhebber Jacob
le Maire, met zyn broeder, en-als fchip-
per Willem Schouten, doch opj’ tjagt Jan
Cornelisz Schouten als fchipper , en Aris
ClaasZ als koopman, uitgezonden.
Deze fehepen zyn, tegsn zoo naauwe.
enfcherpe orare van haar Hoog Mog:, ea.
regelregt tegen Jt Oftroy aan (waar by
alle vaart op Ooftindien aan een yegelyk,
buiten de Ooftindifche Maatfchappy ver-
boden wiert) den 144“ , Junii liSiy. uit
Texel in zee geloopen.
N iemant,dan alleen Schouten en le Maire$
giften waar de reis na toe lag, waar van
C c zy