d u s , quo aquæ calent magis. Gradus caloris aquarum, quibus tegitur aut
innatat, alcendit in thermis carolinis a 18 ad somum, & in töplizenfibus
a 29, ad 35tum fecundum Reaumuîi thermometrum mercuriale.
Antiquiores de aquis carolinis fcriptores materiem iftam, pro ex-
cremento aut produfto aquarum confiderantes , fub nomine efflorefcentiæ
vitriolicæ Comffiemorarunt. Primus omnium fubftantiæ hujus orbi erudito
communicavit notitiam Cl. Springsfeld , plântamque cryptogamicam, no-
mine Tremellæ thermalis compellatam, pronunciavit primus, ita eam defcri-
bens; Tremella gelatinofa, reticulofa; fubftantia veficulofa. Mémoires de
Tacademie royale des fciéncés de Berlin, Tow. F ill. Armée 17 5 2 .
Ëlegantilfima materies a nemine, quod fciam & quod miratus fum
Temper, præter Cl. Springsfeld examinata, aft iterum oblivioni data, ulte-
riorem indaginem requirere mihi vifa eft, ad quam etiam præterita æftate
Junii, Julii & Augufti menfibus anni 1786'. tanto ala'crius accefïi, quum &
obfervationibus & experimentis inflituendis locus pateret commodus, occafio
frequens & oportuna. Non poenituit me poftea laboris impend , fed ex
eruta indole & natura mâteriei hujus, ut Ipero, elucebit, me noh in*fterili
defudaffe negotiö. Præmiffa igitur confideratione fabrieæ tum extern* tum
intern* expendam obfervationes, naturam ejus & proprietates fpeftantes;
addam dein, quid expérimenta fuper natura aëris in veficulis inclufi inftitu-
ta , quidque analyfis chemica docuerit ; adjiciens figuram in folo natali de-
lineatam, hucusque defideratam.
Struftura externa confiât pelliculis tenerrimis, pellucidis, Iaxis,
vifeidis, fibrofis, tantillutn duûilibus, fibi invicem ita applicatis, ut parvæ
væ areoléè feu cëllulæ mira fymmëtria inter fe cohærentes jam ovales, jam
rotund* efformentur v ari* magnitudinis. (Tab. 5. fig. I.) Extima cuticula,
epidermis, iolidioris eft compagis, glabra, bullis hemifphærico - convexis
farfta, lætiffime virens. Cellulæ inter fe non communicant. Aëri hofpi-
tium præbent, quod jam Cl. Springsfeld bene animadvertit. Aër fpatiola
hæcce occupans, & calore folis rarefaftus, expandit tenerrimam, caverno-
fam fubftantiam ad crepaturam ulque, redditque eam, augendo maffæ vo-
lumen, multo leviorem. Inde rationem, cur, prælertim ubi ilia diutius ful-
gidis folis radiis expofita eft , tota ejus propago fuperficiem aquæ, virentis
Ipuinæ adinftar petàt, & cur imprimis Toplizii in aquaedudibus , iisdem
fub circumftantiis in varias, elegantiffimas pyramidales figuras attollatur,
quis non intelligit?
Jam varias pellicularpm partes recens feparatas tubo microfcopico
perluftrare placuit, ut etiam intrinfeca pateat compofitio. E n ! filamenta
(an potius tubi?) capillaria , fimpliciffima, teretia, pellucida, utrinque
truncata, ftriis transverfis, approximatis infignita, vario & admirabili modo,
fine omni anaftomofi intertexta, ordinata, communiter tamen in fafci-
culos collefta. Omnia fimul iumpta intricatiffimam præfentant congeriem.
(Tab. 5. fig. II.) Conipiciuntur hinc inde corpufcula vel granula virentia,
transparentia, veficulis aëreis analoga, feffilia, ovalia, fubrotunda, ple-
rumque orbiculata, jam folitaria, jamfparfa, jam conferta (Tab. 5.
III.) An femina? prouti Cl. Springsfeld fufpicatus eft, determinate nequeo.
Hæc intrinfeca fabrica? in fingulis pelliculis, & quavis pelliculæ parte, five
direftionis fitusque filamentorum, five copia,'figuras & magnitudinis granu-
lorum rationem habeas , deprehenditur diverfiffima. Materies fufci .ut m
Y 3 8“