Sclarea minor angustifolia, Verben® laciniis, flore cs-
ruleo dilutiore Mich. Cat. pl. hört. Caesar. Flor ent. p.
86. n. 14., et p. 170.
S. pratensis minor , foliis longis , angustioribus * usque
ad costam divisis, flore subcaruleo Mich. I. c. p- 171 •
n. iS.
ß caule ramosiore ; foliis elongatis , s®pe remote laci-
niatis . y
S. clandestina ß Tenor. Syll. p. ao.
S. clandestina Reich..Cent. 6.p. 18. n. 5a5. iah. 5a5._/ig.
■ 731.
S. controversa Tenor. Syll. p. 18. n. i 3.*
S. laciniata Wild. Suppl. p. 2.* Link. Enum. alt. 1. p.
16. n. 144,* Rom. et Schult. Syst. veg. 1. p. »60. n.
i 56., et Mant. p. a i3.
Ital. Salvia minore. Salvia precoce . Ormino hicolore.
Perenn. Observavi prope Sarzanam in arenis al Casone
di Marinelia, sed pauca quantitate , copiose vero in
litore Ravennati , et Pisaurensi. Habui ex Comacchio
ab Eq. Sa l in a filio , ex Istria a Pola , et Dignani a
B iasoletto , ex agro Fulginate a Barbierio , ex agro
Viterbiensi a nobilissima Principe De C anino , et a
Prof. Oriolio , Roma a Prof. Seba st ianio , Terracinä
a F ior in ia -M a z z a n t ia , Neapoli al Fusaro ab Eq. Prof.
T enorio, et a Brunnero, ex insula Caprearum a Prof.
G ira ld io , ex Corsica a Calvi a Soleirolio . Varie-
tatem ß habui, ex Calabria ab Eq. Prof. T enorio .
Attulit quoque ex Montesa Hispani® Eq. G ussonius .
Floret Aprili, et iterum autumno.
Radix fusiformis, crassa , fibris lateralibus . Caulis te-
tragonus, simplex, vel parce ramosus , ad summum
dodrantalis, erectus, vel ascendens, solitarius, vel plu-
res ex eadem radice . Folia prima elliptica indivisa,
queis succedunt folia cordftto-oblonga, pinnatifida, laciniis
approximatis , oppositis, sursum versis , obtusis ,
exceptis foliis caulinis supremis, quorum lacin® sunt
acut® . Cffiterum folia omnia rugosa , glabra , margine
eroso-crenata , inferiora petiolata , suprema sessilia ,
caulina pauca i duorum, vel trium parium . Flores in
racemo terminali, brevi , apice truncato , simplici, vel
brachiato , hirsuto , verticillis approximatis . Bracte®
cordato-ovat®, integerrim® , calyce breviores . Prater
has bracteola utrinque una, linearis , sita ad basim
pedicellorum lateralium in quovis semiverticillo. Pe-
dicelli sublineares. Calyx campanulatus , multinervis,
duas circiter linéas longus, bilabiatus, labio superiore
ovato, tridentato , dentibus obsoletis , conniventibus ,
labio inferiore bifido, laciniis acuminatis. Corolla calyce
duplo longior, aut parum ultra. Ejus galea carinata,
falcata , emarginata , cærulea , dorso puberula .
Labium inferius trifidum, lacinia media amphore , de-
pendente , cohcavo-saccata , subcrenata , obtusissima ,
albida , lateralibus oblongis , angustis , obtusis , ere-
cto-patulis , pallide cæruleis . Genitalia sub galea.
Stamina inclusa . Stigma exertum . Pili plures in in-
florescenti® partibus apice glandulosi , et viscidi, unde
ingratus plant® odor.; _
Varietas ß differt caule ramosiore, foliis longioribus ,
sæpe, non semper, remote laciniatis . In reliquis similis
speciei , quacum comprehendi in Exc. de re
herb. 1. c.
Aristul® in dentibus labii superioris calycis passim de-
surit apud nos 5 igitur non adeo solemnes sunt in di-
stinguenda specie, ut perhibent FI. Grac. 1. p. 17., et
Rees. Cycl. vol. 3i.
Olim putaveram, hanc esse Salviam clandestinam L.
Sp. pl. edit. a. p. 36. , id sumens ex indicationé loci
natalis in Italia, quam Linnæus stirpi su® ibidem as-
signavit, pari ter ac ab allato Barrelierii synonymo, et
a descriptione data , qu® adamussim convenit cum
planta nostra. Ita profecto plures alii . mecum sense-
runt , et adhuc sentiunt . Verum exemplar autopti-
cum Salviae clandestina: L ., quod in herbario Linnæa-
no asservatur, evidenter demonstrat, hanc a nostra
differre , et Salviae clandestines in Syst. nat. ed. 12.
tom. 2. p. 66. n. i 5. melioribus notis distinct®, et a
Sibthorpio, et Smithio in FI. Grac. 1. p. 18. tab. 24.
demonstrat® respondere, qu® foliis tenuius , et acute
laciniatis, longe rugosioribus, subtus villosis , et fere
albido-tomentosis , racemo hirsutissimo distincta . In
alium, et majorem errorem incidi , cum, planta non-
dum visa, et ex sola figura , quam Hoffmanseggius ,
et Linkius dederant in FI. Portug. tom. s. p. i 5o. tab.
19., autumavi , Salviam polymorpham eorum pertine-
re ad Salviam multifidam superius descriptam. Etenim
cum obtinuissem plantam Lusitanicam ex horto regio
Berolinensi, quam quidem adhuc colo in horto botani-
co Bononiensi, statim agnovi differre a nostra habitu
grandiore, foliis latioribus , diversimode sectis , her-
• b® colore viridi-glauoo . Ex quibus omnibus patet ,