ÜBSERVATio. Conf. de antheris ac pottine p. 15. Forma spadicum masculinorum non semper eadem.
lu omnibus exstat corpus cuneatum dorso planum g lab rum , deorsum e duabus faciebus coëuntibus de-
clixibus antheriferis formatum. Antherae sunt binatae, ternatae Tel quaternatae, ra ro plures, e t in fos-
sulas collectae pilis rigidulis circumdatas; in centro fossulae verrucula elevatior c e rn itu r Tel cicatrix
insertionis antherarum ; quasi filamentum commune. An singulae duae antherae tanquam sacculi unius
considerandae et comparandae cum loculis antherarum discretis in pluribus Coniferis obserTatisP Apex
acuminatus adsurgens spadicis longior brexiorxe est, ad quod in speciebus distinguendis bene adtenden-
dum. Textus internus spadicum marium cellulosus, laxus, hic illic caxitatibus irregularibus instructus;
xasorum fasciculi plures et canales gummiferi. — Singularis est foetidus horum spadicum odor, de
quo Rumphiüs et Thouarsius loquuntur.
In te r spadices femineos satis magnae differentiae obserxantur, non praeterxidendae, quibus Cycadis
genus in sectiones dixidere posses. In unixersum spadix est frons m u ta ta, in qua pedunculus sursum
oxariiferus, lamina explanata et acumen distinguuntur. In cono simt omnes imbricati inque facie in-
teriore plus minus concaxi. Demum reflectuntur. Omnes quantum noxi, tomento denso xestiti. Hoc
autem in C. revoluta etiam pericarpium, tubulo excepto, teg itu r, in speciebus autem aliis, u t C. circi-
nali, pericarpium nudum est; accedit tunc alia differentia: oxaria nuda sita sunt in foxeis profundis in
sinubus ad la te ra spadicum exsculptis, adeo profunda u t fere dimidia pars jim ioris oxarii in foxea abs-
condita sit; margo foxeae inferior in tuberculum acutum durum p rotractus est.
Oxaria matura omnia carne colorata includunt nucem, xerisimiliter e duobus segmentis conilatam,
saltern in germinante semine bixalxem.
Albumen recens candidum est, duracino-carnosum; exsiccatione maturum corneum exadit. In semi-
nibus non fecundatis albumen integrum, nulla foxea impressum est. — Fertile ac maturum in xertice
offert caxitatcm umbiliciformen, ad embryonis caxum ducentem, et occlusam singulari substantia, quae
humiditate emollita expanditur.
Embryo fertilis in axi albuminis positus, ejus fere longitudinem aequans, est albicans, molliusculus,
plus minus compressus e t aliquomodo curxatus. Radicula subturbinato-obtusa, perquam brexis, cum
corpore cotyledonari confluens, extremitate sua p ro tra cta in filamentum flaccidum, membranaceum, fas-
ciatum, plicato-tortum, connexum cum interna tuberculum apiculare occludente materie. Cotyledones
duae, basi fissura brexi discretae, caeterum in oblongum corpus connexae ad apicem usque, xel usque
prope ad apicem, hinc bilobum. Plumula in fissura basilari latens, oxoidea, e squamis imbri-
cato-amplexantibus formata. (Haec spectant imprimis Cycades australasicas et C. madagascariensem.)
Crescunt in Asiae australis, Oceaniae atque Novae Hollandiae regionibus tropicis, in insula Ma-
dagascaria, in Asiae orientalis terris subtropicis rariores; cultura nunc latius dispersae, in Novum
Orbem translatae. Limes borealis constituitur Cycade rexoluta in Japonia et S in a , et australis in Novae
Hollandae regione tropica. -— Ob imperfectam plurium specierum cognitionem singular um limites
difficulter indicari possunt. — C. circinalis et affines xere tropicae et plerumque in planitie habitantes.
— Cl. Dumont d’Urxille C. circinalem dictam xidit in Nova Hibemia (ad Havre Carteret) aequa-
tori proximam, inter tropicas Mimosas, Pterocarpos, Terminalias, Caryotas, Arecas (Voyage de VAstrolabe
, Botanique, p. XV), porro ad Portum Dorei Novae Guineae (1. c. p. XXIII), caet.
Adnotatio. Num medicis graecis arbor, deinceps a L innaeo Cycas dicta, cognita fuerit, omni dubio
non caret. Palma a Theophrasto (Hist. Plant, lib. II. c. 8.) Kvv.ag dicta, a Sprengelio Cycas circinalis
L. habetur (Hist, rei Herb. Tom. I. p. 106), imprimis ob panificii usum, de quo graecus auc-
to r loquitur. Cum autem aliae Palmarum species multo magis hac in re xaleant et Cycas in remotis
Asiae regionibus huic usui non nisi rarius inserxiat, Sprengelii sententiam xalde dubiam habeo. — Ea
etiam mihi dubia sunt, quae Arabes physici Wahabus et Abuzeidus saeculo IX. iter in orientales Asiae
regiones facientes, de arboribus panificio inserxientibus scripserunt (Anciennes relations des Indes et
de la Chine 1718. p. 17). — Quum primum Europaei ad Asiae insulas remotasque regiones perxene-
rin t, citius fortasse utilis pulcraque Cycas innotuit, Nec tarnen arbores Sagou grana promentes omnes
hue citandae. Antonius Pigafetta (Ramusio I. p. 394), Lopez de Castagneda de Sagou arbore scripserunt.
Certiora sunt, quae de arbore farinifera insularum Moluccensium retulit autopta Franciscus
Drake ; haec xerisimiliter Cycadem spectant. Dubia xero habeo quae de arbore Sago narrat Christianüs
Henricus Rraad (Kongl. Svenska Fetenskaps Academiens Handling. 1775. p. 142). — Optimam noti-
tiam Cycadis dédit R heede tot Drakensteen in Horto Malabarico. Eximiis his iconibus Linnaeus usus
est ad characterem generis eruendum. Est xero Cycas circinalis. — Insularum moluccensium Cycadem
diligentissimus Rumphiüs descripsit. Linnaeus perperam ad Cycadem circinalem retulit; propriam autem
speciem exhibet. Thunbergius (Flor. Japon.) Cycadem revolutam, plantam japonicam, inxenit et descripsit
quae an tea jam in Hollandiae hortis adfuisse xidetur, ex auctorum ejus temporis testimonio
(Prodrom, Paradis, bat. In d e x alt. Hort. Lugd. Bat. Tom. II. p. 170). — Loureiro Cycadem iner-
mem in Cochinchina detexit (Flor. Çochinch. Tom. II). — Cycadis speciem a C. circinali bene distinc-
tam, in insula Madagascaria detexit et delineaxit cel. Aub. du P etit-Thouars (Plant. Afr. austr.
Tab. I); — R ob. Rrown duas species JVoxo-Hollandicas determinaxit (C. media et C. angulata in Prodr.). —
Multa profecto in hoc genere adhuc detegenda ac emendanda restant.
CLAVIS SPECIERUM.
a. foliola linearia rexoluta. -4riCycas revoluta.
b. n plana lanceolata. Species Cycadi circinali aifines.
a. frondes basi spiniferae.
1. stipes tetragonus, spadices 6-10-flori. — Cycas angulata.
2. » ac rhachis antice plani, spadices 2-9-flori, apice frondoso grosse serrato. — Cycas media.
3. rhachis subteres, spadicis apex frondosus argute serratus. — Cycas circinalis,
4. » » » cristato-serratus. — Cycas Bumphii.
5. stipes subtrigonus antice plane exeaxatus. Cycas glauca.
6. » » foliola multo angustiora, antherae cylindricae.— Cycas Wallichii.
7. » semiteres, spadices obtuse serrati. —r' Cycas madagascariensis.
ft. inermes.
Species dubiae. — Cycas celébica et C. inermis.
1. CYCAS REVOLUTA Thunb.
C. Caudice humiliore squamato subannulato, stipite subtetragono utrinque spinulifero, rhachi tetra-
gono-terete, foliolis confertis suboppositis linearibus spinoso-acuminatis rexolutis, infra saepe subpubes-
centibus, spadicibus masculinis . . . , femineis oblongo-lingulatis, griseo-tomentosis, oxariis utrinque duo-
bus ad quatuor tomentosis, apice frondoso spinoso grosse serrato.
Syn. Vera Japonensium Palma prunifera Paul. Herman. Palma japonica, spinosis pediculis, Polypodii folio
Parad. latav. Prodr. p. 361. Boerhaave Lugd. Bat. Tom. H. p. 170. Palma farinifera japonica, Soitsu Japo-
nensibus Breyn. Prodrom, p. 2. Tessio vulgo Sotitsou Kaempf. Amomit. exot. p. 897. Arbor Galappoides Sinensis
Humph. Herb. Amhoin. Tom. I. p. 92.
Cycas revoluta Thunberg Flor. Japon. p. 229. (a. 1784). Aiton Hort. Kew, Tom. III. p. 471. Persoon
iSynops. Tom. H. p. 631. Willden. Spec, plant. Tom. IV. p. 844. Hort. Berol. p. 1022. Spreng. System.
Feget. Tom." HI. p. 907. Smith in Transact. Linn. Societ. Tom. IV. p. 312. Hooker in Botan. Magaz. Nov.
Sei’. Volum. IV. Tab. 2963-64. Nob. in Bull. d. sc. phys. et nat. 1838. p. 84.
Herbar. Willdenow. N°. 18528! (frons culta a cl. Wendland missa).