1 ¡!
nomenon. P lu ra circa in d o lem hujus aeris atque copiam experimenta
f e c i , liq u o r i, in quo semina la tebant, thermonietrum immisi etc. S ed
quae haftenu s obse rvare con tig it, nimis incerta sunt quam quae cum
orbe erudito communlcari possent. A e r e x v a so e v a d e n s , qu od liq u o rem
cum seminibus co n tin e t, cum e x 'h i s ip s is , turn ex aqua in elementa
resoluta proñciscitur. E s t enim gas asotum cum carboneo et
h yd ro g en eo mix tum. In 10 unc. cub. modo 2 modo 3,5. une. cub. aeris
c a rb o n e !, 6,5 v e l 8 unc . cub. aeris asoti et h yd ro g en e i m ix ti reperi.
H y d r o g e n e s , o x y g en e atlimosphaerico commissum, cum fragore a c cen d
i. A s o to n in seminibus ip s is , prope b i lu m , inter tunicam externam et
membranam internam latere * ) v id e tu r . F ib ra v e g e ta b ilis , quae aquam
in su a elementa r e s o lv it , o x y g en e s et h yd ro g en e s maxima e x parte
con tra b it; carbo lu nicae ex te rn ae , p er quam g ermen p e r rum p it, cum
portiu ncula o x y g en is c o n ju n d a , gas efficit ca rb o n e um ; aer b yd ro g e -
n e u s , e x aqua ipsa * * ) originem d u c e n s , libere ev ad it. A q u a re so lu
ta calorem latentem amittit, q ui aeri nascenti carboneo et b ydro-
g en e o ju n g i v id e tu r . Sunt q ui liu n c calorem liberum e v ad e re atque
liqu orem calore e vaso pondere au geri dicant. C on f. F ried r. H ofm ann
O b s e rv . ined . e tE im b k e , V e r su c h iib e rd e n W a rm e s to ff* * * ) . — F ib ra
animata in germina tione ipsa se ex tendere n ititu r , a d e o , u t Hales
pondu s 184 seminibus p is i germinantibus le v a r i v e l m o v e r i anim-
ad vertit * * ) .
Su n t quaedam elementa, quae v eg e ta tion i fa v en t- lic e t ipsa stimu-
lorum ad instar in plantas, agere b au d vid ean tur . S u lp h u r , (e le d r i-
cum ) calor, quae nullum o x y g en e s continent f ) . T e r tium enim
adscisci
Et Dva animalium aerem con tinent, sed hydrogeneum. Girtanner Anjang sgr , der ant
ip h log, Chemie, p . 2 5 7 .
Oleum vegetabile in germinatione reso lvi hydrogenesque praebere v ix miiii persuadeo.
♦***) Grens J ou rn a l der Phys. 1 7 9 3 . B . 6. H . 1 . p . 3 5 .
****) lic e t aer evadere potuerit. S ta t ik der Gew. p . 5 g . n. 3 a .
f ) Vim E leftrh icita s chemicam in medio relinquo. Irritabilitatem animalem eleftrico augeri
atque imminui, metalla oxidari et oxidata revificari animadvertimus. ■— £slne
oxygenes ipsum eleftrico ju n ftum ? F e r ru ra , pla tinum, au rum, aere hydrogeneo inc
lu s a , fluido eleftrico oxidantur. Charles in R oz ie r J ou rn a l, de P h y s ic . 1 7 8 7 .
J u in .
adscisci debet corp us , (e. c. aqua) qu od „ p e r affinitatem ad ju tan i“
{anmigende Verwandschaft) c elerius resolvitur.
Irritabilitas plantarum imminuitur vasis eleólricitate graviter per-
cussis, solis radiis, opio, nimio calore, aere carboneo, asoto vel nitroso
totam plantam ambienti, stimulo saepius adbibito. Reseóìae vegetabilium
partes nonnullorum, licet aquae haud traditae, vim con-
traólilem non statim amittunt.
FAedlrìcitas — F ib ram an im a lem , v i eleñ r ic a g ra vite r percussam,
n u llo amplius s timulo agitar! a tq u e , irritabilitate e x t in â a , affinitatum
le g ib u s o btemp erare, C e leb . v an M a r u m * ) aestate 1790. exploia-
v it. Id em v ir inde fe ssus egregiis experimentis autumno 1791 et aestate
1792. fa ftis , p ro b a v it, animalis fabricae atque v eg e tab ilis talem esse
con s en sum , ut eadem v i s , qua fibrae musculares M ura en ae anguillae
afficiuntur, E u p b o rb ia rum v asa r ig id a , n u llo stimulo ob edientia red-
dat. E u p h o rb ia campestris, E . la tb y r is , E . p ep lu s , E . cyparissìas et
F ic u s carica, ramulis v u ln e r a t is , succum fu n d u n t album, aerem, la d i
s imillimum. Q u a e baemorrbagia contradilitati v a so rum , diametrum
alternatim au gentium atque diminuentium tribuenda est. R am ulum
E up borbiarum v e l F icu s eletìricitate im p le tum , ¿ v e l partis sexa gésimas
horae p rae te rlapso, succum v e l nullum v e l segnius defluen-
t em * * ) emittere anim ad v e r te s , p rout v asa rnajori v e l minori v i per-
C L is s e r is .
J u in . Ne objicias aeri hydrogeneo unc. cu b . aeris o xygenei immixtum fuisse.
^ u a e oxygenis portiuncula enim, affinitatum legibus obtemperaos, hydrogeni nec metallis
jungi debuit. Mercurius tamen in vacuo haud lu ce t, nisi oxygenes adsit. Muchenùr.
F s s a i de Physique p . .640. Metalla ipsa id io ele ftrica sunt. Ilemmer in J ìo z . Journ. 1 7 8 0 .
J u i l l.
+) R o z . J ou rn. de Phys. 1 7 9 1 '. Janv . Coni. Voigts M a g az . l. c. p . 2C ./ 7 .5 . ubi e x c id itn o men
autoris sagacissimi, qui jam aestate 1 7 8 9 . irritabilitatem e le ftiico imminui obser-
vav it.
**) Lettre de Mr. van Marum à Mr. Ingenhouss contenant des experiences sur l ’aftion des
v aisseaux des P lan te s , qui produit l ’ascension de la seve in R oz ie r Journ. 1 7 9 2 . T . 4 1 .
p. 218.