! í i ”
k 'j l
l - l f t
r *
doque gaudent) n il ossibus s im ile * ) e x h ib e r e , lign um qu e iis nu llo
alio n exu soc iar i, quam e o , q u i partes inanimas in v iv o animante
conju ngit. E s t autem alius fabricae aniraalis et v ege tab ilis mirificus
con s en su s, quem hau d silentio prae te reundum censeo. F ib ra enim
muscularis senilis lign o p ro x im e accedit.
„■Raramors senilis, tamen aliqua. — A r te r ia e densari, angustari inci-
„p iu n t. M u s cu li exp ulso s an g u in e , adnatis fibris, in densos duros et irri-
„ta b ili v i destituios tendines abeunt. H um o rum copia in dens iori cor-
„p o re minuitur, quorum maximum v itium est, qu od terra abundant. A b
,,e a terrae copia iterum in u n iv e rso corpore portio ejus elementi auge-
,,tur, dum nutriens liqu or secum aliquam copiam alTert, u n d e omniurn
„partium duriías increscit. C um eaedem causae in diminuend a iiritabili-
„ ta te , in au gend a terrae co p ia p erg ant operari, non potest e v ita r i, q uin
„d e c re p ita aetas senis su c ced at.H alIe r .” * * ) Q u a e magnus v ir de fibra sen
ili p raed icat, in plantis ipsis e v en ire exp erientia docemur diuturna.
V a s a animata e x libro et alburno in lignum a b e u n t, den san tu r , con-
trah u n tur , elementisque secund um le g e s chymica e aflinitatis mixtis,
partium inanimarum naturam induunt. A d quam duritiem v e l ut
v e rb o minus apto utar ossificationem fibrarum animalia, quae lo n g e
prius d iem su p rem um o b eu n t, nunquam p e rv en iu n t. M agn um itaque
intercedit d iscrimen, et si mors semiiis ad est, in te r ossa fibrasque den-
satas coarftatas.
Q u a e r o , utrum tend ines, qui v e ra musculo rum lig amenta su n t, et
sensibilitate aeque ac irritabilitate destitutae v id e n tu r , ratione ortus
cum natura lig n i con v en ian t ? Sane q u id em , si H a lle ro assentien-
dum e s se t, q u i tendines quasdam e x fibra muscular! nasci contendit.
„C a rn e a s v e l musculares fibras, v ir in q u it im m oríalis, v e re in tendi-
„ n e s mutari suadet comparado fe tu s , cu i lo n g e p lu r e s , h uju s cum
„ a d u lto et sene d en iq u e , cu i plurimi C u i sententìae tamen o b servationes
*) Batsch; A n le it . l. c. p . 3 3 . § . 3 5 . dissentiente Ciar. Bertholon über d ie E h a r i c i tü t
der P fla n z en , p , g.
■***) P rima e lin ae P h ys io l, ed. Wrisb, § .9 6 4 - 9 7 0 .
***) Ha lleru s l. c. p . a iB . § . 3 9 6 .
servationes M u r ra y i, S öm rae ringi, Melceli, H u n te ii repugnant * ).
T en d in e s av ium q uidem in materiem cartilagineam v e ! osseam saepe
abeunt * * ) . F ib ra e musculares au tem , lic e t in h om in e senescenti
d en sen tur , r ig e s c an t, tendinum in d o lem neutiquam sibi assumunt
***).
D u r it ie s , ad quam fibrae lignosae angustando p e r v en iu n t , in p lan tis
d iv ers is diversissima. Q u e rcu s robur. B o le tu s antiquus. ~ S alix
alba. L i c h e n h ippotrich odes . N e cke ra dendroides. D icu n t quidem
lig n i d u iid em a celeritate incrementi totius fabricae pendere cui tamen.
P la tan i o ccid entalis, R o b in ia e pseud o - acaciae, Jugland is nigrae ex em pla
repugnant. V e r am causam n e s c im u s , q uum e x v ita v asorum
propria p etenda sit. 1. pes cub ic. Ugni P o p u li ita lica e 24 libr. g unc.
p ondu s h a b e t, 1. pes cub. Sorbi domesticae v e ro 73 lib. 2 unc. F ib ra e
aileru trorurn****) itaqu e angustantur ratione = 1 : 3. E x omnibus v e getabilibus
, quae haftenu s n o b is in n o tu e re , B u x i sempervirentis
fibrae maxime densantur. Q u ib u s enim gravitas specifica est = 1,32g.
quum P in i s y lv e str is = 0,550 sit. Z o n a e septentrionalis frigora fibras
hau d magis angustare quam solis flagrantis radii, H a em a to x y li cam-
pes chiani, Caesalpiniae bras iliensis , Ibirae pitangae Marcgr. f ) (Brasilio
* ) Sömmering a d H a lle r ’ s Grundr. der Physio logie, p . 29 7,
* 9 Ha lle r 's P hysio logie des menschl. Körpers. B . 4. p ,
*!'’') Sömmering vom B a u des menschl. Körpers. T , 3. p . 5 1 . §, 8 7 .
*ID>+) Mémoires de VAcadémie d 'Agriculture 1 7 8 7 . p . 4 4 - E t Mamroaîium pisciumyuc
sp e c ie s , ossium duritie , mirifice variant.
f ) Planta sat obscura quae ligiiura fernambuci praebet cum Caesalp. brasiliensi perperam
confunditur e. g. L am p r ech t 's Technologie, p . 209- et in egregio opúsculo F u n ke's
Naturgesch. u. Technologie B . 2. p . sg.5 . Est enim diversi generis legumine dysper-
mo, ne cp o ly sp erm o . cf. Schreb. gen. p la n t . Vol. i . p . 5 7 9 .^ .7 0 3 . K rü n itz ohon. Encycl.
5 . 12 . /). G 15. — Errant quoque qui Caesalp. brasiliensem a loco natali nomen sumsisse
credant. Scimus enim ex MSS. de 1 1 9 3 . et 130 6 . lignum quoddam rubrum e x India
orientali allatum Brisolium, Brisiacura, Brcsillum, Braxile jam hoc tempore ad tingendos
pannos adhibitura fuisse, B i s c h o f s Geschichte der Färbekunst, p . 70 . Cujus et P l iS h o
in rarissimo libro de l'a r te d e t e n to r i . Vinegia 1 5 4 8 , raenlionera fe c it. Est forsan
Caesalpinia sappan quam franco - galli bois de J a p o n v o c an t, lic e t vocabuium sappan
malaycum sit et in Japonia (teste Thunbergio) praeter C. ciistatara nu lla Caesalpiniae
species