
vasa tm n c i regenerantur. Singulis in d iv id u is , fo llo fiori dis sedo
n u l la * ) est rep rod rud io .
M otum volu n tarium d icu n t, q u i intermitti potest. Q u a e (amen
d efinitio cliaratìerem diagnosticum h au d praebere v idetur. Sunt enim
motus v o lu n ta r ii, q ui nunquam intermittuntur, quia v ita totius fabri-.
cae ab iis p en d e t v . c. rerpiralio. Q u o fit ut animalium motum faepe
automaticum cred a s, ad quem nolentia hau d cientur
M otu s plantarum in tres classes dis tribunendi sunt. P r io r i motum
foliorum spontaneumH ed isa ri gyrantis **) adscribo, q uum nullo stimulo
interrumpi p o s s it, modo segnius modo v e lo c io r appareat, tempore
merideano interdum q uies cat; n o d u q u e augeatur. A d secundam das-
sem motus pertinent automatici v e l haud volu ntarii q ui stimulo interno
provocantur. E x em p la praebent: Parnassiae p a l u s t r i s Rutae cha-
iepensis filamenta c o im iv en tia , quae liqu o r is seminalis stimulo irrìtari
v id en tur. H u cn e pertinet q u o q u e Nepenth is distillatorìae fo lium ,
qu od operctUo te g itu r , cum aqua plenum sit? N um su c cu s , plantae
v ir ib u s r e fe d is , laetius in op ercu lum adscendit fibrasque stimu la t, ut
b reviores se reddant opercu lumque claudant? A d t e r t iam denique clas-
sem eas potissimum plantas r e fe r o , quae causis externis ad motum
automa-
^ )S u n t tamen qui et stamina in floribus polyanclris regenerari v el po tius, stamine altero
r e s e d o , alterum provenire affirment. Quam rem incertam in medio relinquo.
Voigts M a g a z in . l, c. p . 1 7 . et 2 7. dissentiente tamen amiciss. Blumenbach. Handb.
der Naturgesch. p . 5 2 9 . § , 1 7 7 . — Hedysarum gjirans Lin. (Sainfoint oscillant Daubent
Piante à balancier Forst. Indis B u r i cha n d ali nomine veneratura) studio indefesso nobi-
lissimae matronae anglica«, Milady Monson, prope Daccara repertum, mirandum sane
phaenomenon e xhib e t, quum fo lii terminalis et foiiolorum fibrae diversissimis legibus ob-
temperent. Conf. Broussonet l. c. p . 5 9 . PohI in Samml, zur PJiys, u. Naturkunde T .
1 . St. 4. p . 502.
Humboldt Beobacht, über die Staubfäden der P arn a ss ia palustris- in Usteri Ann al.
der B o ta n . 1 7 9 2 . St . 3 . p . 7. (u b i causam, quare, polline e x tribus antheris jam emisso,
reliqua stamina pistillum simul fo ecu nd ent, exponere conatus sum.) „ In eben der Ord-
„nung in welcher der Pollen re ift, bewegen sich die Stamina gegen den Fruchtknoten.
„D ie s geschieht hier nicht allniählig sondern/-/¿c/iipcfie und zw a r , wenn sie sich dem ger-'
„men nähern, s chn e ll und au f einma l, wenn sie sich von demselben entfernen, nach der
„Befruchtung in drei Ab sätzen, bis sie über dem Blumenblatt zurückgebeugt sind.” '
automaticum eliciuntur. M im osa pudica. D io n a e a muscipula. Oxa-
lis sensitiva.
In tanta v e g e tab ilium v a ile tate , ratione irritabilitatis, id em discrim
en , q uod inter animalia in te rced it, animadvertimus. Nam aliae plantae
stimulis ag itantur, quibus alie irritari neq ueunt. Q u in uniu s v e g e tabilis
partes eod em stimulo ad bibito d iv e r s im od e afficiuntur.
S unt alii adhuc plantarum motus (v. c. contraflio vasorum succum
v eh en tium ) q u i a causis externis et v i interna vitali s imul pendere v i dentur.
„ A d explicandas omnes in plantis ob v ias mutationes neutiquam
„ suffice re v id e tu r le g um mechanicarum n otitia, sed alias q uoq ue vires
„plantis datas esse persuademur, etsi qualis iila e sunt ignoramus. P lu ra
„ e n im stimuli cuju sdam praesentiam a igu e re v id e n tu r , cujus ope hu-
„m ore s ad illa lo ca alliciantur. U n d e patet n eq u e solas mechanicas ne-
,,q ue vitales tantum v ire s motum humorutn prospicere, sed utrasque ali-
„q u am h u ju s officii partem sibi v in d ica re .” Hebenstreit. ®) H umorum
„p r o p u ls io , si non u n ic e , saltem maxima pro parte a vasorum v i UTÌ-
„ ta b ili p end et.” C ou lon **).
Stimuli, qui irritabilitatem fabricae vegetabilis aligere videntur,
sunt: acidum muriaticum oxygenatum, metalla oxidata, aer oxyge-
neus, aqua, amoniacum muriaticum, nitrum, aqua aere carboneo (vel
acido nitrico, sulphurico, sacharino etc.) mixta, calor temporatus
sulphur, eleólricitas modice adlribita.
O x y g im s . — In g e n u e fatior egregias Celeb . Girtanneri «»*) ob se rva
tiones de p rinc ip io irritabili me priinum ex c itas se , u t o x y g en is v im
U a In
■î*) D is s . de cou s is humor, motum in p la n t is commutantibus. 1 7 7 9 .^ 1 . 1 1 , er 5 ,
*>‘) D is s . d em u ta ta hum. indole 178 9 - p- 29.
*'*!') „ L ’im ta b ilile des corps organisés est toujours en raison direffe d e l à quantité d’oxy-
„gene qu’ ils contiennent. T ou t ce qui augmente la quantité d’ oxygene augmente en
„même tems l ’irritabilitaté” . R oz ier Journ. de Phys, T . 3 7 . ( 1 7 9 0 .) p . 1 4 7 . conf. ln~
genhouss Vers. m. P ß a n z e n . T . 3. p , 20«.