1 il
il l'I
1 6 7 URTICINEAE: DORSTENIA. 168
deis; ALVEOLI FE«. Irregulares. STYLUS glaber vol npico glabriusculus,
STICMATIBUS 2 (lemiim divarìcatis. NUCULA compressiiisciiia,
cxtrorso vcrruciilosa.
Cì-escit in 7Honte Corcovado prope Sebastianopolin: Luschnalh;
prope Rio de Ja7teiro : Schölt. Species liaud rara vicletur.
Vur. ß. PINNATIFIDA, folüs paucìs vel nullis intcgrìs, reli-
(]uis tri — quinqué-lobis vel pìmiatifide septenilobis, siuubus
rotundalis, lobis rhombeu-lanceolatis acuminalissimls deiitlculalis
vcl subiiitegerrimis, infimo ulriiique aurìculato-producto vel lobulato,
supra laevibus glabris subUis scnbris, iu costa et costulis
pilis curvulis patulis subincanulis ; receptaculis junioribus oblongo
ellipticis utrluque obtusisslrais, marginibus dciiiiculatis.
Dorslenia arifolia var. ß. Lam. I. c.
Dorsienia ficifolia FiscA. l c. 58. n. 8.
Dorslenia DraUìia Veli Fior. Flum. 1. l. 139. (cum specìminiùus
satis congrua.)
Speciniina nostra foliis dimorplùs iiistructa abunde probant
forQiani piniiatifidam vix nìsi varietatem esse vel aelatis discrimini
trlbucndani. Keceptacula a ci. Fischer \n B. arifoìia orbiculata,
in ficifoliu elliptica dieta, revera aetate juniore in ambabus
plus minus elliptica deprehenduntur, provectiore aetate sensim
orbicularia fiiint. Denticuli in margine acuti vel obliisiuscuÜ,
longiores vel breviores, quare Dorsteniam {entacuìalam Fisch,
l. c. 39. n. 9. („folla crassiora firmiora et rugosa, opaca, receptacula
in pedunculo petìolum fere acquante, verticalia, elliptica,
saepe convexa et lateribus recurva, margine dentlbus inaequaliter
in liluDi productis ornata. . . . Semina minutissima") prope Ilio
(le Janeiro cresceatem, hujus speciei lusura esse, confido.
D . arifolia omni ratione V . muliiformi noaloga estj foliis piun
a t i f i d i s ctiam quam integra multum ialioribus. Folia i)inijatifida autem
u t r i u s q u e speciei magi s a se iuvicem difCeruut et specieruui discrimen coinp
r o b a n t . In D. arifolia seti, segmenta basi contracta, apice acumioatissima
sunt, cet. — For sau Ime (ad o) tralieuda Dorslenia Cayapia Veli.
FI. FI. 1. t. i37. D. arifolia cnim jaaior radicem inonstrat tuberoson
a p i f o r m e m j qiialis in pharmacopollìs olTcadltur; aduUior i o d e elongat
c a u d i c em stipulis muuitum. Iu textu vero ad tabulas Vellozianas a. 1885
e d i t o p. 52 haec legtmtiir : ,,Qua!itas alexipliarmaca liujus speciei et
f o r t e aliarum jamdum iu Mat. medica cam fecit cclcberrimam. Solo arb
o r i b u s tecto gaudet, abunde progigiiiti/r Purochiis vulgo dictis Guaralyba,
Campo Grande. Ab iudigenis C a y a p i d , b. e. 'siiniac pudend
u m , ob similitudioem vocitatur. Lusitani C o n t r a - I i o r v a , Figucira
t e r r e s t r e , saporeni propter atquc odorem, diciint. Obiter lectorem
m o n i t u m esse volo, aliam in mediterraneis dari Dorsteniam, qua ob
e g r e g i a m suain vira medicam nisticaai quotidie utuntut. Haec tainen
(_opifera Mart.^ ab ista procul dubio discriininatur 1 brevitate radié
i s , 2 foliis bullatis crispis, 3 solo sicco aprico. Quam describo, radic
a l em scapum longiim liabct. Insuper fuliii nitida macula alba parte
s u p i n a peripberlaiu circunieunte. Solum liuniidum, tectum amat/''
C r e s c i i trt prov. Rio Grande, Rio de Janeiro, Minarum, ad
Inficionado: Pohl, Covi. Raben.
12. DORSTENÍA DRYONIAEFOLIA MART, caule hjpogaeo
dense squamato; foliis longiter petiolatis ovato-rotundatls basì
concavo-truncalis vel cordatis in sinu ad petìolum subprotractis,
paimatim 3—S-lobis, Jobis acutis vel obtusis, obtuse dentatis vcl
denticulatls, supra giabris laevlu-sculis, vel serins verruculosc
asperis subtus 3 — 5-nervìIs in ncrvls petioUs stipulisque ovatis
ac receptaculis pubcrls, tota pagina inferiore scaberulisj pedunculis
petiolo brevioribus; receptaculis suborbiculatis subobllquls
junioribus compllcatìs, margine integerrimis; nuculia laevibus.
Dorslenia bryoniaeJoHa Mari. Syst. Mat. Med. Bras. 106.
Herb. FL ßrasil n. 212. hon. ined. PL Med. el Oec. BrasiL
tab. 28.
Borticnia palmata PoAL Herb, (an Herb. Willd. 0
HIUZOHA stipulis ovnlibus obtusis teucro puberis InibricalLs tectum,
d i g i t i niinoris crassitie, basi magis tuberosum, undlque IIADICKS ochrac
e o - f l a v e s c e n t e s exserens vcl flavas cylindrlcas tenues transverse plic
a t a s cet. PC.TIOI.I -I — 4'/; poll, lougi, praescrtiin versus apicem pub
e r i . FOLIA 4 — 5 poll. longa et circiier lata, rigidula vol tenuiter
m e m b r a n a c e a . PKDUNCULI et KKCERIACUI.A púbera. Uoc circiter semip
o l l i c e n i in diametro. NUCULA matura pallida inaequilatera subglobosa
u n o latere carluaia, uou verrucosa, sed ad lenteni tenuiter iniprcssop
u Q C t u l a t a , 1 lin aequantia. STAMINA ? , ANTHKHAK didyume, subgiob
o s a e , rubiginosae.
In prov. Piauhy et Goyaz: Gardner; in Minis prope Rom-Successo
(forma liievior, foliis saepe trilobis, miuoribus subiutcgerrimls,
a l i i s subpedato-5-lobis) : I'ohl.
— ? FORiüA foliis bifidis vel trlpartitls, lobis obtusisslmls,
lateralibus brevioribus bilobis, intermedio sacpíus angustiore.
Dors tenia morifoiia Fisch. L c. 60. n. 12.
Crescit in umbrosis prov. Minar urn prope Onga. Non vidi.
1 3 . DORS T ENI A ASAROIDES GARDN. caule hypogaeo seuslm
laevlgato o clcatrlcibus nodoso - tumente et tuberoso; foliis
longiter petiolatis reniformi-rotundatis vcl reniformibus repandodentatis,
lobis bascos conniveiUibus vel distantibus, supra asper
u i o - p u n c t u l a t i s , subtus pallidis 3 — 5-nerviis et cum petiolo
pedunculo receptaculoque puberulo-scabris •, receptáculo orbicu^
l a r i - p l a c e n t i f o r mi centro pollato subhorizontaii, margine obtuso
minute verrucoso - crenulato et paullo densius púbero-, nuculls
laevibus.
Tabula nostra LXI.
Dorslenia asaroides Gardn. in Hooli. Icon. PL 1. Ser. t. 399.
Dorslenia reniformis Polii. Herb.
Dorslenia Hydrocotyìe Mari. Mss.
p£TioLi 3—5 poli, long!; FOLIA 1—3'/? poll, vulgo circiter
2 — 3 poll, longa, 1'/.—-1 lata, tenuius vel crassius membranac
e a . PEDDNCOU 1 — V / i poli. long!. RECEPTACULA matura i»
sicco nigrescentia, vix pollicis diametro, júniora dorso parce hirtula,
antice tenerrime subpubera, dein glabra, in sicco subaequabilia
laevia, nuculis piane immersis. Hae majusculae, subglobosae,
laeves, ad lentem areolato-impresso-punctlculatae, epicarpio
vuiviilae adhaerente. SEMEN ovoideum, TESTA membranac
e a , HILO Irlangiilari-prominente. EMCUYONIS COTYLEDONES subaequales
arctissiuie sibi applicatae, suborbiculares, i)revjter pctiolatae
, aiifractuoso-pllcatae, carnoso-mcmbranaceae, ROSTELLUM
uucinato-subrecurvum Incumbens occultantes. FL. MASC. non vidi.
Crescit in prov. Minarnm, Piauhy et Goyaz : Gardner, Vauthier
; prope Dom-Sxtccesso : Pohl.
1 4 . DORSTENI A TOMENTOSA Fiscii. rhizomate tuberoso
interdum alte descendente; foliis petiolo firmo duplo triplove
longioribus rotundatls ve! ovali-subrotundis, obtusissimis, denticulatis
vel crenulalis, supra scaberrimis, subtus dense et appresso
albido-tomcntosis , penninerviis et venís glabrioribus reticulatis,
corlaceis; peduncuüs petiolos circiter aequantibus; receptaculis
peltatls horizontallbiis suburceolatis , margine sublacero-dcntalis.
Dorslenia tomentosa Fisch. l, e. Gì. n. 13.
F i b r a o e rbizomate longue tenues et tenaces. Foi.RA 1 — ^'/j
p o l i , longa, exiniie peauincrvia (quare loiigius distat ub D. asaroide).
KKCEI'TACUCUH % — % poIl.,diam.
Crescit prope Rio Pardo: teste Fisdier. Noa vidi.
1 5 . DORSTENI A IJRASILIENSIS LAIT. foliis cordato-ovalibus
obtusis crcntilalis vel Integerrimis, supra scabris, subtus in
nervis pubescentibus ; pedimculls petiolos duplo superantibiis ;
receptáculo orbiculari centro peliate Iiorizontalì, margine integerrimo.
169 URTICINEAE: DORSTENIA. 170
Dorslenia brasiliensis Lam. EncycL melh. IL 317. Nees
ab Esenb. PL med. i. 99.
Dorslenia Vitella Paiva teste Spreng. Syst. Veg. I I I . 777.
UHIZOMA ovale ^ superne squamosuiu, pollicem longum, griseoilavcscens
(exsiccatum), flbrillosura. PKTIOLI pubescentes. FOLIA 2 poli,
longa, 1 lata, RBCKI'TACULA 5—7 Un. iu diametro. STAMINA 4 nuncupnutur.
— Pianta Lamurckiaiiit mihi adbuc dubia vldetur. Quam Neesius
(sccunclum spec. Marti!) et receutiores ex titulo descripseruut sequenti
próxima est, et rad. Contrayervae off. praesertim largirl videtur.
Crescit in prov. Bahiensi, Pernainbucana, S. Punii et Minarum.
1 6 , DORSTENI A OPIFERA MABT. radice tiiberoso-placentiformi
vel rapiformi, superne in caulem subterraneum cicatricosum
transcimto; foliis oblongo-ovatis obtusis dentatis vel denticulatls
margine subscrispis aut supra concaviusculis, basi profunde cordatis,
petiolisque pubesccnti-hirtulis; receptaculis horizontaliter
peltatis orbicuiatis, supra planis, subtus convexo-urceolatls, margine
denticulatls.
Dorslenia opifera MarL lìeise II. 787. n. 1. Syst. mal.
med. bras. veg. 106.
Crescil in Brasilia e orienteclis camp i s : fll.
Due perlinens vidi specimen statura panilo mious follisque levitar
d e n t i c u l a t l s , ad Coni/onhas do Campo in prov. Minarum a Doct. Stephan
lecUtm IncoIIs F i g u c i r a terrestre v. C o u t r a y e r v a dictum.
I). excenlrica Morie. l'I. d'Amér. t. 59, e Mexico liulc afTiuis, differt
foliis basi magis con t r a c t is, receptaculis excentricis. Caa-apià Marcg.
90. et Pis. ed. IL S3S. 311. ciim icone uimis rudi , ad D. brasiliensm
Lam. prius a Martlo citata, jam LUQC ratioue liabitii foliorum
„ i n f e r i u s paullum albicantium'''' pro D. Cayapia Veli, ab ilio habetur.
Q u a e utrum forma iutegrifolia D. arifoliae, utruin distlacta species,
a u t cum D. brasiliensi Lavi, conjungendit, nondum liquet. Altera
v e r o Cayapiae species a Marcgr. et Pisene notata^, foliis hirsutis et
p e t i o l i s pilosis, ad D. opiferam pertiuero videtur.
t t t Species brasilienses dubiae, nomino vel imperfecto tantum notae,
c um praecedentibus coniparaudae.
1 . DORSIENIA PERNAMBDCANA Arruda, Discurso 45.
2 . DORSTENIA ROTUNOIFOLIA Arruda, ibid.
3. DORSTENIA FARIA Puiv. foliis cordatis angulato-dentatis,
scapo quadi-angulo; receptáculo eubquadrato. Sprena. 8vtl. Vea.
I I I . 777. Ti. 2.
4 . DORSTENIA MONTEVIDENSIS Gardn. Seri, plant t. 13. adn.
5. DORSTENIA SETOSA: caule erecto, folioso, superne foliisque
pilis rigidis patulis setoso; foliis longe petiolatis, oblongolanceolntls
acuminatls basi cordatis; stlpuüs setaceis; pedunculia
axillaribus petiolo brevioribus; receptáculo peltato orbiculari, margine
dentato. Morie. PL d'Amér. p. 103. t. 64. species bahieusis
inter D. nervosam et turneraefoliam intermedia.
6 . DORSTENIA VITIFOLIA Gardn. L c. t. 14.
7 . DORSTENIA CONTRAYERVA Gardn. n. 116. Qhaud Linn.')
C f . Hook. Lond. Journ. of Bot. I. 187. quid sit nescio, quuoi
stirpem videro haud coiitigit. An D. bryoniaefolia. ?
In silvis haud raro circa Rivede Janeiro: Gardner.
S U B O R D O II. U L M A C E A E.
ÜLMACEAE Mi,-bel EUm. p. 905. Mari. Consp. p. 19. - CELTIDEAE Rick. - CELTIDEAE et
ULMACEAE, ordéies singulares, Endl. Gen. p. 275. 276. ea;cì. Bosea et Euptelea (in Suppl.). —
U L M A C E A E : Urticearum tribus Planchón in Ann. de Se. nat. 3. sèrie X. p. 257.
F L O E E S polygarai vel liermaphrodili. PERICOMUM 3 - 8 - iitpluriinuiii 4—5-divisum,
segmentis praeiloralione iinbricalis vel induplicato-valvalis. STAMINA segmentis numero aequalia
); FILAMENTI« praefloratione rectis vel parmnpei- iiicurvis, in quibusdam elasticis, ANTHERIS
m alabastro non inveisis, connectivo haud conspicuo. OVARIUM liberum uniloculare, raro bilocnlare
loculo altero sterili. STIGMATA duo. OvtiLUM pendiihim auatropiim vel subcampylotropum,
CHALAZA hilo liaud subjecta. FBUCTUS: SAMARA vel NUCULA sicca aut DRUPA. ALBUMEN
seminis nulluni aut parcuin. COTILEDONES integrae, emarginatae vel bilobae, saepius plicatae
vel anfractuoso-corrugatae.
ARBOUES vel FRUTJCES succo aqueo nunc mucilaginoso, libro tenaci, FOLIIS distichis penmnermis
vel basi trinerviis serratis vel integerrimis, PUBE saepius scabra nunqnam urente.
TniD. I. ULMIDAE Si>Acn in Ann. il.
Planerà Gmel.) Iu Flora Ibrasilieiisi nulla. Se. nat. ä. sèrie XIX. (Vlimis Limi., Holoptelea Planch.,
*) Conf. aUuot, ile genere Ampclocera p. 180.
U t t l c l i .
2 3
i f'i
r , «
^ 1 I iH|